ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ
Ιωάννης Κιούσης, Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας.
15/11/2022
15/11/2022
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΣΚΛΗΡΟΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ 2. ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ 3. ΠΕΜΦΙΓΟΕΙΔΗΣ ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ 4. ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Παραπομπές (21) => Για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των άρθρων, χρησιμοποιώ μόνο αξιόπιστες πηγές, όπως δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, ιδρύματα (νοσοκομεία, πανεπιστήμια κ.ά.), αναρτήσεις/βιβλία από επαγγελματίες υγείας κ.ο.κ. |
ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΑΥΤΟΑΝΟΣΟ
|
Το 1ο βήμα - π ρ ι ν από οποιαδήποτε θεραπεία για τον λειχήνα - είναι μία αιμοληψία για συγκεκριμένους δ ι α τ ρ ο φ ι κ ο ύ ς δείκτες (συνταγογραφείται). Για λεπτομέρειες, κάντε ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Η δερματολογία αντιμετωπίζει αυξανόμενα ποσοστά αυτοάνοσων νοσημάτων που εκδηλώνονται σε πρωτογενείς δερματικές παθήσεις (1).
Μία από αυτές τις δερματικές παθήσεις είναι ο λειχήνας, ένα αυτοάνοσο νόσημα, με αρκετές διαφορετικές παραλλαγές.
1. ΣΚΛΗΡΟΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι ένα αυτοάνοσο δερματολογικό νόσημα (2), αν και η αιτιολογία του είναι πιθανότατα πολυπαραγοντική (3), και έχει τεκμηριωθεί ότι επηρεάζει την ποιότητα ζωής και την σεξουαλική λειτουργία (2).
Επηρεάζει και τα δύο φύλα, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και οπουδήποτε στο σώμα, αν και συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες μέσης ή ώριμης ηλικίας (4) και κατά κανόνα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (3).
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Όπως συμβαίνει με πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι πιο διαδεδομένος στις γυναίκες (6).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας του αιδοίου είναι μια χρόνια, οδυνηρή ασθένεια με τεράστιο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας μπορεί να προκαλέσει φίμωση ή ουλές στον κόλπο. Οι βλάβες μπορούν να εξελιχθούν προς την καταστροφή των ανατομικών δομών, ενώ υφίσταται και ο πιθανός κίνδυνος για κακοήθη εξέλιξη (3).
Επίσης, μία μετα-ανάλυση ανέφερε ότι η σεξουαλική δυσλειτουργία σε γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα ανέρχεται στο 59%. Η δυσπαρεύνια ή ο γενικευμένος πόνος κατά την σεξουαλική επαφή ήταν ο πιο συχνά αναφερόμενος τύπος δυσλειτουργίας (2).
Μια μεγάλη μελέτη 350 γυναικών με σκληροατροφικό λειχήνα έδειξε ότι το 21,5% είχε ένα ή περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα. Τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα ήταν η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (12%), η γυροειδής αλωπεκία (9%), η λεύκη (6%) και η κακοήθης αναιμία (2%) (6).
Λιγότερο συχνές συσχετίσεις είναι τα εξής: αυτοάνοσο νόσημα εντέρου, εντοπισμένο σκληρόδερμα/μορφέα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας (5).
ΑΝΔΡΕΣ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας του πέους είναι μια προοδευτική σκληρυντική δερμάτωση της βαλάνου του πέους και της ακροποσθίας. Συνδέεται με σημαντική νοσηρότητα και θεωρείται ότι έχει προκακοήθη δυνατότητα να μετατραπεί σε νεοπλασία.
Η αιτιολογία είναι αβέβαιη. Ωστόσο, έχουν προταθεί τα εξής: αυτοάνοσο νόσημα, τοπικό τραύμα, γενετικά και λοιμώδη αίτια (7).
Στους άνδρες, η συσχέτιση με αυτοάνοσο νόσημα είναι ασθενέστερη. Σε μια μελέτη 35 ανδρών με σκληροατροφικό λειχήνα, μόνο το 6% είχε ένα σχετικό αυτοάνοσο νόσημα (6).
2. ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο ομαλός λειχήνας είναι ένα πολύπλευρο αυτοάνοσο νόσημα (8), το οποίο επηρεάζει το δέρμα, τον στοματικό βλεννογόνο, τα γεννητικά όργανα, το τριχωτό της κεφαλής και τα νύχια (9).
Τα αίτια του είναι πολύπλοκα και δεν είναι πλήρως κατανοητα (10).
Έχει διαπιστωθεί ότι συσχετίζεται με ιογενείς λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, φαρμακευτικά σκευάσματα και οδοντιατρικό υλικό (11).
Όσον αφορά τα αυτοάνοσα νοσήματα, στον παρελθόν έχει αναφερθεί συσχέτιση του ομαλού λειχήνα με λεύκη (12), αυτοάνοσο νόσημα του θυρεοειδούς, και γυροειδή αλωπεκία (13).
Επίσης, το στρες και το άγχος αποτελούν έναν από τους κύριους αιτιολογικούς παράγοντες για τον ομαλό λειχήνα λόγω των επιπτώσεων τους στο ανοσοποιητικό σύστημα (14).
- Ο διαβρωτικός ομαλός λειχήνας είναι συχνά πιο επώδυνος και εξουθενωτικός από τους μη-διαβρωτικούς τύπους ομαλού λειχήνα. Ανάλογα με την περιοχή που εμπλέκεται, τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν πόνο και δυσκολία στο φαγητό, στην ούρηση ή στην σεξουαλική επαφή (15).
- Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα που μπορούν να επηρεάσουν την στοματική κοιλότητα (16).
Ο ομαλός λειχήνας στόματος θεωρείται μια δυνητικά κακοήθης διαταραχή, το οποίο υποδηλώνει ότι οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του στόματος στην διάρκεια της ζωής τους (17).
Παράγοντες που διαδραματίζουν ρόλο στην παθογένεση του είναι : ανοσοποιητικό, λοιμώξεις, ψυχολογικοί παράγοντες, γονίδια (18) και το κάπνισμα (14). Ένα αυτοάνοσο νόσημα που έχει περιγραφεί σε συνδυασμό με τον ομαλό λειχήνα στόματος είναι η αυτοάνοση ατροφική γαστρίτιδα (19).
3. ΠΕΜΦΙΓΟΕΙΔΗΣ ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο πεμφιγοειδής ομαλός λειχήνας [Lichen planus pemphigoides] είναι ένα πολύ σπάνιο αυτοάνοσο νόσημα που προκαλεί φουσκάλες στο δέρμα.
Αρχικά θεωρήθηκε ότι είναι μια απλή παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, αλλά ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων υποδηλώνει ότι αποτελεί μια ξεχωριστή ασθένεια.
Κατά την διάρκεια της νόσου, μπορεί ακόμη και να εξελιχθεί σε άλλους τύπους αυτοάνοσων δερματικών παθήσεων (20).
4. ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
O θυλακικός λειχήνας είναι μια ουλώδης αλωπεκία που προκύπτει από μη-φυσιολογική δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού.
Συχνά συνδέεται με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως θύμωμα, μυασθένεια Gravis, ερπητοειδής δερματίτιδα, λεύκη, ηπατίτιδα, νόσος Crohn και ελκώδης κολίτιδα.
Επίσης, περιγράφεται μία σπάνια περίπτωση θυρεοειδίτιδας Χασιμότο, με σχετιζόμενη προοδευτική ουλώδη αλωπεκία λόγω του θυλακικού λειχήνα, η οποία παρόλο που είναι σπάνια, είναι σημαντικό να γίνεται αξιολόγηση του προφίλ του θυρεοειδούς σε ασθενείς με ουλωτική αλωπεκία [cicatricial alopecia] που οφείλεται στον θυλακικό λειχήνα (21).
5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Για αποτελεσματική αντιμετώπιση του λειχήνα, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
Μία από αυτές τις δερματικές παθήσεις είναι ο λειχήνας, ένα αυτοάνοσο νόσημα, με αρκετές διαφορετικές παραλλαγές.
1. ΣΚΛΗΡΟΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι ένα αυτοάνοσο δερματολογικό νόσημα (2), αν και η αιτιολογία του είναι πιθανότατα πολυπαραγοντική (3), και έχει τεκμηριωθεί ότι επηρεάζει την ποιότητα ζωής και την σεξουαλική λειτουργία (2).
Επηρεάζει και τα δύο φύλα, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και οπουδήποτε στο σώμα, αν και συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες μέσης ή ώριμης ηλικίας (4) και κατά κανόνα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (3).
ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Όπως συμβαίνει με πολλά αυτοάνοσα νοσήματα, ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι πιο διαδεδομένος στις γυναίκες (6).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας του αιδοίου είναι μια χρόνια, οδυνηρή ασθένεια με τεράστιο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας μπορεί να προκαλέσει φίμωση ή ουλές στον κόλπο. Οι βλάβες μπορούν να εξελιχθούν προς την καταστροφή των ανατομικών δομών, ενώ υφίσταται και ο πιθανός κίνδυνος για κακοήθη εξέλιξη (3).
Επίσης, μία μετα-ανάλυση ανέφερε ότι η σεξουαλική δυσλειτουργία σε γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα ανέρχεται στο 59%. Η δυσπαρεύνια ή ο γενικευμένος πόνος κατά την σεξουαλική επαφή ήταν ο πιο συχνά αναφερόμενος τύπος δυσλειτουργίας (2).
Μια μεγάλη μελέτη 350 γυναικών με σκληροατροφικό λειχήνα έδειξε ότι το 21,5% είχε ένα ή περισσότερα αυτοάνοσα νοσήματα. Τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα ήταν η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (12%), η γυροειδής αλωπεκία (9%), η λεύκη (6%) και η κακοήθης αναιμία (2%) (6).
Λιγότερο συχνές συσχετίσεις είναι τα εξής: αυτοάνοσο νόσημα εντέρου, εντοπισμένο σκληρόδερμα/μορφέα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η σκλήρυνση κατά πλάκας (5).
ΑΝΔΡΕΣ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας του πέους είναι μια προοδευτική σκληρυντική δερμάτωση της βαλάνου του πέους και της ακροποσθίας. Συνδέεται με σημαντική νοσηρότητα και θεωρείται ότι έχει προκακοήθη δυνατότητα να μετατραπεί σε νεοπλασία.
Η αιτιολογία είναι αβέβαιη. Ωστόσο, έχουν προταθεί τα εξής: αυτοάνοσο νόσημα, τοπικό τραύμα, γενετικά και λοιμώδη αίτια (7).
Στους άνδρες, η συσχέτιση με αυτοάνοσο νόσημα είναι ασθενέστερη. Σε μια μελέτη 35 ανδρών με σκληροατροφικό λειχήνα, μόνο το 6% είχε ένα σχετικό αυτοάνοσο νόσημα (6).
2. ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο ομαλός λειχήνας είναι ένα πολύπλευρο αυτοάνοσο νόσημα (8), το οποίο επηρεάζει το δέρμα, τον στοματικό βλεννογόνο, τα γεννητικά όργανα, το τριχωτό της κεφαλής και τα νύχια (9).
Τα αίτια του είναι πολύπλοκα και δεν είναι πλήρως κατανοητα (10).
Έχει διαπιστωθεί ότι συσχετίζεται με ιογενείς λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα, φαρμακευτικά σκευάσματα και οδοντιατρικό υλικό (11).
Όσον αφορά τα αυτοάνοσα νοσήματα, στον παρελθόν έχει αναφερθεί συσχέτιση του ομαλού λειχήνα με λεύκη (12), αυτοάνοσο νόσημα του θυρεοειδούς, και γυροειδή αλωπεκία (13).
Επίσης, το στρες και το άγχος αποτελούν έναν από τους κύριους αιτιολογικούς παράγοντες για τον ομαλό λειχήνα λόγω των επιπτώσεων τους στο ανοσοποιητικό σύστημα (14).
- Ο διαβρωτικός ομαλός λειχήνας είναι συχνά πιο επώδυνος και εξουθενωτικός από τους μη-διαβρωτικούς τύπους ομαλού λειχήνα. Ανάλογα με την περιοχή που εμπλέκεται, τα προσβεβλημένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν πόνο και δυσκολία στο φαγητό, στην ούρηση ή στην σεξουαλική επαφή (15).
- Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα που μπορούν να επηρεάσουν την στοματική κοιλότητα (16).
Ο ομαλός λειχήνας στόματος θεωρείται μια δυνητικά κακοήθης διαταραχή, το οποίο υποδηλώνει ότι οι ασθενείς διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του στόματος στην διάρκεια της ζωής τους (17).
Παράγοντες που διαδραματίζουν ρόλο στην παθογένεση του είναι : ανοσοποιητικό, λοιμώξεις, ψυχολογικοί παράγοντες, γονίδια (18) και το κάπνισμα (14). Ένα αυτοάνοσο νόσημα που έχει περιγραφεί σε συνδυασμό με τον ομαλό λειχήνα στόματος είναι η αυτοάνοση ατροφική γαστρίτιδα (19).
3. ΠΕΜΦΙΓΟΕΙΔΗΣ ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
Ο πεμφιγοειδής ομαλός λειχήνας [Lichen planus pemphigoides] είναι ένα πολύ σπάνιο αυτοάνοσο νόσημα που προκαλεί φουσκάλες στο δέρμα.
Αρχικά θεωρήθηκε ότι είναι μια απλή παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, αλλά ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων υποδηλώνει ότι αποτελεί μια ξεχωριστή ασθένεια.
Κατά την διάρκεια της νόσου, μπορεί ακόμη και να εξελιχθεί σε άλλους τύπους αυτοάνοσων δερματικών παθήσεων (20).
4. ΘΥΛΑΚΙΚΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ
O θυλακικός λειχήνας είναι μια ουλώδης αλωπεκία που προκύπτει από μη-φυσιολογική δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού.
Συχνά συνδέεται με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως θύμωμα, μυασθένεια Gravis, ερπητοειδής δερματίτιδα, λεύκη, ηπατίτιδα, νόσος Crohn και ελκώδης κολίτιδα.
Επίσης, περιγράφεται μία σπάνια περίπτωση θυρεοειδίτιδας Χασιμότο, με σχετιζόμενη προοδευτική ουλώδη αλωπεκία λόγω του θυλακικού λειχήνα, η οποία παρόλο που είναι σπάνια, είναι σημαντικό να γίνεται αξιολόγηση του προφίλ του θυρεοειδούς σε ασθενείς με ουλωτική αλωπεκία [cicatricial alopecia] που οφείλεται στον θυλακικό λειχήνα (21).
5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Για αποτελεσματική αντιμετώπιση του λειχήνα, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
