20/6/2022.
Ενημέρωση: 21/6/2022
Ενημέρωση: 21/6/2022
ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
3. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ
4. ΑΙΤΙΕΣ
5. ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
6. ΜΗ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
7. ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
3. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ
4. ΑΙΤΙΕΣ
5. ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
6. ΜΗ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
7. ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης διαταραχή (1), η οποία προκαλεί φαγούρα και λευκές κηλίδες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή σε άλλα μέρη του σώματος (2), συμπεριλαμβανομένου του πρωκτού (3). Δείτε και την ανάρτηση "λειχήνας δέρματος εικόνες".
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια διαταραχή που μπορεί να επιδράσει στο δέρμα του αιδοίου (την περιοχή έξω από τον κόλπο) ή το πέος (4). Δείτε και τις αναρτήσεις "λειχήνας αιδοίου θεραπεία" και "λειχήνας πέους θεραπεία".
Φουσκάλες και πληγές (συνήθως από τον επίμονο κνησμό) ίσως σχηματιστούν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (4).
Εάν η θεραπεία δεν ξεκινήσει έγκαιρα, τότε υπάρχει :
- αυξημένος κίνδυνος καρκίνου των γεννητικών οργάνων (5, 7), καθώς και
- μεγαλύτερος κίνδυνος ουλών (6). Η προοδευτική καταστροφή που προκαλούν οι ουλές που προκύπτουν μετά από την φλεγμονή ίσως οδηγήσουν και σε άλλες βλάβες των γεννητικών οργάνων όπως :
α. σε άνδρες και αγόρια: σύσφιξη της ακροποσθίας (φίμωση) (5, 7) και
β. σε γυναίκες και κορίτσια: υποχώρηση της κλειτορίδας (7), στένωση του κολπικού ανοίγματος και σοβαρή βλάβη στα χείλη του αιδοίου (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας θεωρείται ότι υποδιαγιγνώσκεται.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, συμβαίνει επίσης ότι αβλαβείς ασθένειες (όπως το έκζεμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού) διαγιγνώσκονται λανθασμένα ως σκληροατροφικός λειχήνας - με τις εκτεταμένες επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται (6).
Δείτε και την ανάρτηση "σκληροατροφικός λειχήνας".
2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα άτομα με ήπιο σκληροατροφικό λειχήνα ίσως δεν έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα συνήθως επηρεάζουν το δέρμα των γεννητικών οργάνων και των περιοχών του πρωκτού, αλλά επίσης ίσως επηρεάσουν το δέρμα του άνω μέρους του σώματος, των βραχιόνων και των μαστών.
Ίσως υπάρχουν τα εξής συμπτώματα (3):
Ο σκληροατροφικός λειχήνας δεν είναι μεταδοτικός και δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής (3).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας ίσως οδηγήσει σε ουλές και στην καταστροφή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των γεννητικών οργάνων (1).
Για μερικούς ανθρώπους, αυτές οι ουλές των γεννητικών οργάνων μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο σεξ. Μερικά από αυτά τα προβλήματα ίσως είναι σοβαρά (4).
Σε μεγάλο ποσοστό γυναικών και ανδρών, ο σκληροατροφικός λειχήνας προκαλεί σεξουαλική δυσλειτουργία (1).
- Στις γυναίκες, το σεξ είναι συχνά επώδυνο, λιγότερο ευχάριστο ή ακόμα αδύνατο, λόγω του πόνου (5).
- Στους άνδρες, ίσως προκαλέσει δυσκολία στην ούρηση ή επώδυνη στύση (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας των γεννητικών οργάνων, εκτός από τις ουλές, σχετίζεται και με αυξημένο κίνδυνο για ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του αιδοίου και του πέους. Η μακροχρόνια παρακολούθηση είναι επιτακτική (1).
3. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα. Η αναλογία άνδρες προς γυναίκες κυμαίνεται μεταξύ 1:3 και 1:10. Ωστόσο, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Γυναίκα, περίπου 50 ετών, με φαγούρα στα εξωτερικά γεννητικά όργανα αποτελεί το τυπικό προφίλ ασθενούς με σκληροατροφικό λειχήνα (6).
- Στις γυναίκες, ο σκληροατροφικός λειχήνας συνήθως εμπλέκει τον αιδοίο (3). Οι γειτονικοί βλεννογόνοι, όπως ο κολπικός, συνήθως δεν επηρεάζονται (6).
- Στους άνδρες, όσοι δεν έχουν κάνει περιτομή κινδυνεύουν περισσότερο, επειδή η πάθηση επηρεάζει γενικά την ακροποσθία (3). Οι άνδρες κάνουν λιγότερες αναφορές για κνησμό, αλλά περισσότερες για στυτική δυσλειτουργία λόγω αυξανόμενης φίμωσης και πόνου (6).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι λιγότερο συχνός στα παιδιά.
- Τα αγόρια αναφέρουν συνήθως στένωση της ακροποσθίας, που πιθανώς συνοδεύεται από σκλήρυνση. Αυτό το φαινόμενο πρέπει να διαφοροποιηθεί από την φυσιολογική φίμωση που γενικά υποχωρεί κατά την εφηβεία.
- Τα κορίτσια υποφέρουν συνήθως από κνησμό των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, και πιθανώς από δυσκοιλιότητα και επώδυνη αφόδευση (6).
4. ΑΙΤΙΕΣ
Η χρόνια έκθεση στα ούρα έχει ενοχοποιηθεί ως αιτιολογικός παράγοντας για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων. Επίσης, ο σκληροατροφικός λειχήνας των γεννητικών οργάνων εμφανίζεται σε ασθενείς με κοσμήματα των γεννητικών οργάνων (1).
Επιπρόσθετα, θεωρείται ότι το τραύμα παίζει σημαντικό ρόλο ως έναυσμα στην ανάπτυξη σκληροατροφικού λειχήνα. Τέτοια τραύματα περιλαμβάνουν ξύσιμο, τριβή (π.χ. που προκαλείται από στενά ρούχα), χειρουργικές επεμβάσεις ή σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία (6).
Η αιτιολογία του σκληροατροφικού λειχήνα στους άνδρες είναι αμφιλεγόμενη, αλλά τα στοιχεία δείχνουν όλο και περισσότερο ότι η έκθεση του ευαίσθητου επιθηλίου στα ούρα εμπλέκεται στην παθογένεση του σκληροατροφικού λειχήνα των γεννητικών οργάνων που εμφανίζεται στους άνδρες (8).
Επίσης, είναι πολύ ασυνήθιστο ένας άνδρας με περιτομή κατά τη γέννηση του, να αναπτύξει σκληροατροφικό λειχήνα. Φαίνεται λοιπόν πιθανό ότι το κλειστό, υγρό περιβάλλον κάτω από την ακροποσθία επιτρέπει την ανάπτυξη του σκληροατροφικού λειχήνα των γεννητικών οργάνων (1).
5. ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η ποιότητα ζωής επηρεάζεται καθοριστικά από τον σκληροατροφικό λειχήνα (6), ο οποίος παρεμβαίνει στην λειτουργία του ατόμου (ιδίως στην σεξουαλική λειτουργία), στην εικόνα του εαυτού του, και η προκύπτουσα δυσφορία και το άγχος είναι άμεσα εμφανή (5).
- Στην καθημερινότητα, ο κνησμός των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού είναι επίμονος και οδυνηρός (5, 6).
- Οι ασθενείς υποφέρουν από αμηχανία όταν θέλουν να μιλήσουν για την ασθένεια (5, 6).
- Οι κοινωνικές τους δραστηριότητες περιορίζονται δεδομένου τα ρούχα τους πρέπει να είναι κατάλληλα επιλεγμένα (δεν πρέπει να είναι πολύ στενά) (6).
- Ορισμένα αθλήματα (π.χ. ποδήλατο) είναι εφικτά μόνο σε περιορισμένο βαθμό επειδή καταπονούν υπερβολικά την περιοχή των γεννητικών οργάνων (6).
- Ο πόνος κατά την σεξουαλική επαφή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την σεξουαλική ζωή των ασθενών, οδηγώντας σε δραστικό περιορισμό ή πλήρη αποχή από το σεξ (6).
- Επίσης, ο φόβος ανάπτυξης καρκινώματος συχνά υπάρχει (5, 6). Αυτός ο φόβος μπορεί να μετριαστεί με την ενημέρωση, την σωστή αντιμετώπιση και την παρακολούθηση (6). Ο δια βίου κίνδυνος για ανάπτυξη ακανθοκυτταρικου καρκινώματος του αιδοίου σε γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα είναι 4% έως 5%, όταν ο ίδιος κίνδυνος σε γυναίκες χωρίς σκληροατροφικό λειχήνα είναι 0,3% (5).
6. ΜΗ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ (6)
- Εκτός από την βασική θεραπεία, βοηθάει η εφαρμογή μαλακτικών (πριν/μετά την επαφή με νερό ή ούρα), ενώ θα πρέπει να συνιστώνται αλοιφές χωρίς αρώματα.
- Όταν καθαρίζεται η περιοχή των γεννητικών οργάνων, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται λίγο σαπούνι και να μην επιβαρύνεται το δέρμα με υπερβολικό πλύσιμο ή να γίνεται χρήση μαλακών πετσετών (να απογεύγονται οι σκληρές και "άγριες" πετσέτες).
- Δεν συνιστώνται ειδικά προϊόντα προσωπικής φροντίδας για την περιποίηση του κόλπου και του αιδοίου.
- Επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται υγρό χαρτί υγείας.
- Θα πρέπει να συνιστώνται μαλακές σέλες ποδηλάτου.
7. ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Εάν έχετε σκληροατροφικό λειχήνα γεννητικών οργάνων, ο ιατρός σας θα σας συστήσει αγωγή, η οποία βοηθάει στην μείωση του κνησμού, στην βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος και στην μείωση των περαιτέρω ουλών.
Η υποτροπή είναι συχνή, ενώ σπάνια αυτή η πάθηση βελτιώνεται από μόνη της (3).
Αρχικά, ισχυρή και εξαιρετική ισχυρή τοπική αγωγή εξακολουθούν να αποτελούν την θεραπεία πρώτης γραμμής (1, 9).
Όσοι άνθρωποι δεν ανταποκρίνονται, μετά τον αποκλεισμό άλλων παραγόντων, τότε η καλύτερη θεραπεία δεύτερης γραμμής είναι ασαφής (9).
Μία επιλογή είναι η θεραπεία με λέιζερ, η οποία αποτελεί μια αναδυόμενη αντιμετώπιση για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων. Η χρήση της κερδίζει δημοτικότητα στον ιδιωτικό τομέα, παρά την αβέβαιη αποτελεσματικότητα της (6). Μία συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2021, αναφέρει στο συμπέρασμα της ότι τα στοιχεία που υποστηρίζουν την θεραπεία με χρήση λέιζερ για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων είναι ανεπαρκή (9).
Η αφαίρεση της ακροποσθίας (περιτομή) σε αγόρια και άνδρες είναι μια κοινή αντιμετώπιση σε περιπτώσεις ανθεκτικές σε άλλες θεραπείες ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις (3, 6). Η περιτομή είναι αποτελεσματική στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αλλά έχουν αναφερθεί υποτροπές (1).
Η χειρουργική επέμβαση στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού γενικά δεν συνιστάται για γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα, επειδή η πάθηση ίσως επανέλθει μετά την επέμβαση (3).
ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΒΟΤΑΝΑ
Συνεπώς, θα μπορούσαν τα βότανα να αποτελέσουν θεραπεία για τον λειχήνα γεννητικών οργάνων ;
Τί αναφέρουν τα σχετικά επιστημονικά ευρήματα ;
Δείτε την ανάρτηση "θεραπεία λειχήνα με βότανα".
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Fistarol SK, Itin PH. Diagnosis and treatment of lichen sclerosus: an update. Am J Clin Dermatol. 2013;14(1):27-47. doi:10.1007/s40257-012-0006-4
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3691475
2. NHS, Lichen sclerosus, 08 October 2021
https://www.nhs.uk/conditions/lichen-sclerosus/
3. Mayo Clinic, Lichen sclerosus, By Mayo Clinic Staff
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lichen-sclerosus/symptoms-causes/syc-20374448
4. Cleveland Clinic, Lichen Sclerosus, 01/27/2022
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16564-lichen-sclerosus
5. Chi CC, Kirtschig G, Baldo M, Brackenbury F, Lewis F, Wojnarowska F. Topical interventions for genital lichen sclerosus. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Dec 7;2011(12):CD008240. doi: 10.1002/14651858.CD008240.pub2. PMID: 22161424; PMCID: PMC7025763.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22161424/
6. Kirtschig G. Lichen Sclerosus-Presentation, Diagnosis and Management. Dtsch Arztebl Int. 2016 May 13;113(19):337-43. doi: 10.3238/arztebl.2016.0337. PMID: 27232363; PMCID: PMC4904529.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27232363/
7. Chi CC, Kirtschig G, Baldo M, Lewis F, Wang SH, Wojnarowska F. Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials on topical interventions for genital lichen sclerosus. J Am Acad Dermatol. 2012 Aug;67(2):305-12. doi: 10.1016/j.jaad.2012.02.044. Epub 2012 Apr 6. PMID: 22483994.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22483994/
8. Kirby L, Gran S, Kreuser-Genis I, Owen C, Simpson R. Is urinary incontinence associated with lichen sclerosus in females? A systematic review and meta-analysis. Skin Health Dis. 2021 Feb 12;1(1):e13. doi: 10.1002/ski2.13. PMID: 35664812; PMCID: PMC9060132.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35664812/
9. Tasker F, Kirby L, Grindlay DJC, Lewis F, Simpson RC. Laser therapy for genital lichen sclerosus: A systematic review of the current evidence base. Skin Health Dis. 2021 Jun 15;1(3):e52. doi: 10.1002/ski2.52. PMID: 35663131; PMCID: PMC9060003.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35663131/
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια χρόνια, φλεγμονώδης διαταραχή (1), η οποία προκαλεί φαγούρα και λευκές κηλίδες στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή σε άλλα μέρη του σώματος (2), συμπεριλαμβανομένου του πρωκτού (3). Δείτε και την ανάρτηση "λειχήνας δέρματος εικόνες".
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια διαταραχή που μπορεί να επιδράσει στο δέρμα του αιδοίου (την περιοχή έξω από τον κόλπο) ή το πέος (4). Δείτε και τις αναρτήσεις "λειχήνας αιδοίου θεραπεία" και "λειχήνας πέους θεραπεία".
Φουσκάλες και πληγές (συνήθως από τον επίμονο κνησμό) ίσως σχηματιστούν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (4).
Εάν η θεραπεία δεν ξεκινήσει έγκαιρα, τότε υπάρχει :
- αυξημένος κίνδυνος καρκίνου των γεννητικών οργάνων (5, 7), καθώς και
- μεγαλύτερος κίνδυνος ουλών (6). Η προοδευτική καταστροφή που προκαλούν οι ουλές που προκύπτουν μετά από την φλεγμονή ίσως οδηγήσουν και σε άλλες βλάβες των γεννητικών οργάνων όπως :
α. σε άνδρες και αγόρια: σύσφιξη της ακροποσθίας (φίμωση) (5, 7) και
β. σε γυναίκες και κορίτσια: υποχώρηση της κλειτορίδας (7), στένωση του κολπικού ανοίγματος και σοβαρή βλάβη στα χείλη του αιδοίου (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας θεωρείται ότι υποδιαγιγνώσκεται.
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, συμβαίνει επίσης ότι αβλαβείς ασθένειες (όπως το έκζεμα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού) διαγιγνώσκονται λανθασμένα ως σκληροατροφικός λειχήνας - με τις εκτεταμένες επιπτώσεις που αυτό συνεπάγεται (6).
Δείτε και την ανάρτηση "σκληροατροφικός λειχήνας".
2. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα άτομα με ήπιο σκληροατροφικό λειχήνα ίσως δεν έχουν συμπτώματα. Τα συμπτώματα συνήθως επηρεάζουν το δέρμα των γεννητικών οργάνων και των περιοχών του πρωκτού, αλλά επίσης ίσως επηρεάσουν το δέρμα του άνω μέρους του σώματος, των βραχιόνων και των μαστών.
Ίσως υπάρχουν τα εξής συμπτώματα (3):
- ερυθρότητα
- κνησμός
- δυσφορία ή πόνος
- λευκές κηλίδες στο δέρμα
- περιοχές με κηλίδες ή ρυτιδώσεις
- σχισμένο δέρμα ή αιμορραγία
- σε σοβαρές περιπτώσεις, αιμορραγία, φουσκάλες ή ελκώδεις πληγές
- επώδυνο σεξ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας δεν είναι μεταδοτικός και δεν μπορεί να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής (3).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας ίσως οδηγήσει σε ουλές και στην καταστροφή της φυσιολογικής αρχιτεκτονικής των γεννητικών οργάνων (1).
Για μερικούς ανθρώπους, αυτές οι ουλές των γεννητικών οργάνων μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο σεξ. Μερικά από αυτά τα προβλήματα ίσως είναι σοβαρά (4).
Σε μεγάλο ποσοστό γυναικών και ανδρών, ο σκληροατροφικός λειχήνας προκαλεί σεξουαλική δυσλειτουργία (1).
- Στις γυναίκες, το σεξ είναι συχνά επώδυνο, λιγότερο ευχάριστο ή ακόμα αδύνατο, λόγω του πόνου (5).
- Στους άνδρες, ίσως προκαλέσει δυσκολία στην ούρηση ή επώδυνη στύση (5).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας των γεννητικών οργάνων, εκτός από τις ουλές, σχετίζεται και με αυξημένο κίνδυνο για ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του αιδοίου και του πέους. Η μακροχρόνια παρακολούθηση είναι επιτακτική (1).
3. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ
Ο σκληροατροφικός λειχήνας εμφανίζεται σε όλες τις ηλικίες και στα δύο φύλα. Η αναλογία άνδρες προς γυναίκες κυμαίνεται μεταξύ 1:3 και 1:10. Ωστόσο, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Γυναίκα, περίπου 50 ετών, με φαγούρα στα εξωτερικά γεννητικά όργανα αποτελεί το τυπικό προφίλ ασθενούς με σκληροατροφικό λειχήνα (6).
- Στις γυναίκες, ο σκληροατροφικός λειχήνας συνήθως εμπλέκει τον αιδοίο (3). Οι γειτονικοί βλεννογόνοι, όπως ο κολπικός, συνήθως δεν επηρεάζονται (6).
- Στους άνδρες, όσοι δεν έχουν κάνει περιτομή κινδυνεύουν περισσότερο, επειδή η πάθηση επηρεάζει γενικά την ακροποσθία (3). Οι άνδρες κάνουν λιγότερες αναφορές για κνησμό, αλλά περισσότερες για στυτική δυσλειτουργία λόγω αυξανόμενης φίμωσης και πόνου (6).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι λιγότερο συχνός στα παιδιά.
- Τα αγόρια αναφέρουν συνήθως στένωση της ακροποσθίας, που πιθανώς συνοδεύεται από σκλήρυνση. Αυτό το φαινόμενο πρέπει να διαφοροποιηθεί από την φυσιολογική φίμωση που γενικά υποχωρεί κατά την εφηβεία.
- Τα κορίτσια υποφέρουν συνήθως από κνησμό των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού, και πιθανώς από δυσκοιλιότητα και επώδυνη αφόδευση (6).
4. ΑΙΤΙΕΣ
Η χρόνια έκθεση στα ούρα έχει ενοχοποιηθεί ως αιτιολογικός παράγοντας για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων. Επίσης, ο σκληροατροφικός λειχήνας των γεννητικών οργάνων εμφανίζεται σε ασθενείς με κοσμήματα των γεννητικών οργάνων (1).
Επιπρόσθετα, θεωρείται ότι το τραύμα παίζει σημαντικό ρόλο ως έναυσμα στην ανάπτυξη σκληροατροφικού λειχήνα. Τέτοια τραύματα περιλαμβάνουν ξύσιμο, τριβή (π.χ. που προκαλείται από στενά ρούχα), χειρουργικές επεμβάσεις ή σεξουαλική κακοποίηση κατά την παιδική ηλικία (6).
Η αιτιολογία του σκληροατροφικού λειχήνα στους άνδρες είναι αμφιλεγόμενη, αλλά τα στοιχεία δείχνουν όλο και περισσότερο ότι η έκθεση του ευαίσθητου επιθηλίου στα ούρα εμπλέκεται στην παθογένεση του σκληροατροφικού λειχήνα των γεννητικών οργάνων που εμφανίζεται στους άνδρες (8).
Επίσης, είναι πολύ ασυνήθιστο ένας άνδρας με περιτομή κατά τη γέννηση του, να αναπτύξει σκληροατροφικό λειχήνα. Φαίνεται λοιπόν πιθανό ότι το κλειστό, υγρό περιβάλλον κάτω από την ακροποσθία επιτρέπει την ανάπτυξη του σκληροατροφικού λειχήνα των γεννητικών οργάνων (1).
5. ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η ποιότητα ζωής επηρεάζεται καθοριστικά από τον σκληροατροφικό λειχήνα (6), ο οποίος παρεμβαίνει στην λειτουργία του ατόμου (ιδίως στην σεξουαλική λειτουργία), στην εικόνα του εαυτού του, και η προκύπτουσα δυσφορία και το άγχος είναι άμεσα εμφανή (5).
- Στην καθημερινότητα, ο κνησμός των γεννητικών οργάνων και του πρωκτού είναι επίμονος και οδυνηρός (5, 6).
- Οι ασθενείς υποφέρουν από αμηχανία όταν θέλουν να μιλήσουν για την ασθένεια (5, 6).
- Οι κοινωνικές τους δραστηριότητες περιορίζονται δεδομένου τα ρούχα τους πρέπει να είναι κατάλληλα επιλεγμένα (δεν πρέπει να είναι πολύ στενά) (6).
- Ορισμένα αθλήματα (π.χ. ποδήλατο) είναι εφικτά μόνο σε περιορισμένο βαθμό επειδή καταπονούν υπερβολικά την περιοχή των γεννητικών οργάνων (6).
- Ο πόνος κατά την σεξουαλική επαφή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την σεξουαλική ζωή των ασθενών, οδηγώντας σε δραστικό περιορισμό ή πλήρη αποχή από το σεξ (6).
- Επίσης, ο φόβος ανάπτυξης καρκινώματος συχνά υπάρχει (5, 6). Αυτός ο φόβος μπορεί να μετριαστεί με την ενημέρωση, την σωστή αντιμετώπιση και την παρακολούθηση (6). Ο δια βίου κίνδυνος για ανάπτυξη ακανθοκυτταρικου καρκινώματος του αιδοίου σε γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα είναι 4% έως 5%, όταν ο ίδιος κίνδυνος σε γυναίκες χωρίς σκληροατροφικό λειχήνα είναι 0,3% (5).
6. ΜΗ-ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ (6)
- Εκτός από την βασική θεραπεία, βοηθάει η εφαρμογή μαλακτικών (πριν/μετά την επαφή με νερό ή ούρα), ενώ θα πρέπει να συνιστώνται αλοιφές χωρίς αρώματα.
- Όταν καθαρίζεται η περιοχή των γεννητικών οργάνων, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται λίγο σαπούνι και να μην επιβαρύνεται το δέρμα με υπερβολικό πλύσιμο ή να γίνεται χρήση μαλακών πετσετών (να απογεύγονται οι σκληρές και "άγριες" πετσέτες).
- Δεν συνιστώνται ειδικά προϊόντα προσωπικής φροντίδας για την περιποίηση του κόλπου και του αιδοίου.
- Επίσης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται υγρό χαρτί υγείας.
- Θα πρέπει να συνιστώνται μαλακές σέλες ποδηλάτου.
7. ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Εάν έχετε σκληροατροφικό λειχήνα γεννητικών οργάνων, ο ιατρός σας θα σας συστήσει αγωγή, η οποία βοηθάει στην μείωση του κνησμού, στην βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος και στην μείωση των περαιτέρω ουλών.
Η υποτροπή είναι συχνή, ενώ σπάνια αυτή η πάθηση βελτιώνεται από μόνη της (3).
Αρχικά, ισχυρή και εξαιρετική ισχυρή τοπική αγωγή εξακολουθούν να αποτελούν την θεραπεία πρώτης γραμμής (1, 9).
Όσοι άνθρωποι δεν ανταποκρίνονται, μετά τον αποκλεισμό άλλων παραγόντων, τότε η καλύτερη θεραπεία δεύτερης γραμμής είναι ασαφής (9).
Μία επιλογή είναι η θεραπεία με λέιζερ, η οποία αποτελεί μια αναδυόμενη αντιμετώπιση για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων. Η χρήση της κερδίζει δημοτικότητα στον ιδιωτικό τομέα, παρά την αβέβαιη αποτελεσματικότητα της (6). Μία συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2021, αναφέρει στο συμπέρασμα της ότι τα στοιχεία που υποστηρίζουν την θεραπεία με χρήση λέιζερ για τον σκληροατροφικό λειχήνα των γεννητικών οργάνων είναι ανεπαρκή (9).
Η αφαίρεση της ακροποσθίας (περιτομή) σε αγόρια και άνδρες είναι μια κοινή αντιμετώπιση σε περιπτώσεις ανθεκτικές σε άλλες θεραπείες ή σε πιο σοβαρές περιπτώσεις (3, 6). Η περιτομή είναι αποτελεσματική στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αλλά έχουν αναφερθεί υποτροπές (1).
Η χειρουργική επέμβαση στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού γενικά δεν συνιστάται για γυναίκες με σκληροατροφικό λειχήνα, επειδή η πάθηση ίσως επανέλθει μετά την επέμβαση (3).
ΛΕΙΧΉΝΑΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΏΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΒΟΤΑΝΑ
Συνεπώς, θα μπορούσαν τα βότανα να αποτελέσουν θεραπεία για τον λειχήνα γεννητικών οργάνων ;
Τί αναφέρουν τα σχετικά επιστημονικά ευρήματα ;
Δείτε την ανάρτηση "θεραπεία λειχήνα με βότανα".
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Fistarol SK, Itin PH. Diagnosis and treatment of lichen sclerosus: an update. Am J Clin Dermatol. 2013;14(1):27-47. doi:10.1007/s40257-012-0006-4
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3691475
2. NHS, Lichen sclerosus, 08 October 2021
https://www.nhs.uk/conditions/lichen-sclerosus/
3. Mayo Clinic, Lichen sclerosus, By Mayo Clinic Staff
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lichen-sclerosus/symptoms-causes/syc-20374448
4. Cleveland Clinic, Lichen Sclerosus, 01/27/2022
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/16564-lichen-sclerosus
5. Chi CC, Kirtschig G, Baldo M, Brackenbury F, Lewis F, Wojnarowska F. Topical interventions for genital lichen sclerosus. Cochrane Database Syst Rev. 2011 Dec 7;2011(12):CD008240. doi: 10.1002/14651858.CD008240.pub2. PMID: 22161424; PMCID: PMC7025763.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22161424/
6. Kirtschig G. Lichen Sclerosus-Presentation, Diagnosis and Management. Dtsch Arztebl Int. 2016 May 13;113(19):337-43. doi: 10.3238/arztebl.2016.0337. PMID: 27232363; PMCID: PMC4904529.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27232363/
7. Chi CC, Kirtschig G, Baldo M, Lewis F, Wang SH, Wojnarowska F. Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials on topical interventions for genital lichen sclerosus. J Am Acad Dermatol. 2012 Aug;67(2):305-12. doi: 10.1016/j.jaad.2012.02.044. Epub 2012 Apr 6. PMID: 22483994.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22483994/
8. Kirby L, Gran S, Kreuser-Genis I, Owen C, Simpson R. Is urinary incontinence associated with lichen sclerosus in females? A systematic review and meta-analysis. Skin Health Dis. 2021 Feb 12;1(1):e13. doi: 10.1002/ski2.13. PMID: 35664812; PMCID: PMC9060132.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35664812/
9. Tasker F, Kirby L, Grindlay DJC, Lewis F, Simpson RC. Laser therapy for genital lichen sclerosus: A systematic review of the current evidence base. Skin Health Dis. 2021 Jun 15;1(3):e52. doi: 10.1002/ski2.52. PMID: 35663131; PMCID: PMC9060003.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35663131/