ΛΕΙΧΉΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΌΣΩΠΟ
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ 2. ΣΤΟΧΟΣ 3. ΛΕΙΧΉΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ : ΕΥΡΗΜΑΤΑ 4. ΣΥΝΟΨΗ Παραπομπές (12) => Για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των άρθρων, χρησιμοποιώ μόνο αξιόπιστες πηγές, όπως δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, ιδρύματα (νοσοκομεία, πανεπιστήμια κ.ά.), αναρτήσεις/βιβλία από επαγγελματίες υγείας κ.ο.κ. |
ΛΕΙΧΉΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΌΣΩΠΟ
|
Το 1ο βήμα - π ρ ι ν από οποιαδήποτε θεραπεία για τον λειχήνα - είναι μία αιμοληψία για συγκεκριμένους δ ι α τ ρ ο φ ι κ ο ύ ς δείκτες (συνταγογραφείται). Για λεπτομέρειες, κάντε ΚΛΙΚ ΕΔΩ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Οι λειχήνες στο πρόσωπο είναι σπάνιοι, και, όταν εκδηλωθούν, οι βλάβες είναι κατά κανόνα περιορισμένες και μικρής έκτασης. Ωστόσο, κάθε δερματική πάθηση που εκδηλώνεται στο πρόσωπο προκαλεί συνήθως σημαντική ψυχική δυσφορία διότι είναι άμεσα εμφανής.
2. ΣΤΟΧΟΣ
Στόχος της παρούσας ανάρτησης ήταν να διενεργηθεί μία στοχευμένη αναζήτηση για τους λειχήνες στο πρόσωπο καθώς και για την θεραπεία τους.
Ως πηγή χρησιμοποιήθηκε η βάση δεδομένων της ιστοσελίδας pubmed.gov (Αμερικάνικη Ιατρική Βιβλιοθήκη) και ο όρος που χρησιμοποιήθηκε ήταν "λειχήνας πρόσωπο" [lichen face].
Η αναζήτηση εστίασε αποκλειστικά στις ανασκοπήσεις και στις μετα-αναλύσεις.
Συνολικά, υπήρξαν 104 δημοσιεύσεις.
Από αυτές, αναγνώστηκαν οι περιλήψεις και, όπου ήταν διαθέσιμο, το πλήρες κείμενο.
3. ΛΕΙΧΉΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ : ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Παραθέτονται τα κυριότερα ευρήματα από τις 12 δημοσιεύσεις που ήταν σχετικές με λειχήνες στο πρόσωπο.
Πρώτη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2016 με τίτλο "Σκληροατροφικός Λειχήνας Προσώπου : μία αναφορά περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας" παρέθεσε την περίπτωση μίας 25χρονης γυναίκας, καθώς και 6 ακόμα περιπτώσεις σκληροατροφικού λειχήνα στο πρόσωπο, με σημείο έναρξης το 1970 (1).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερμάτωση που χαρακτηρίζεται από την προσβολή του αιδοίου και της περιπρωκτική περιοχή.
Ο σκληροατροφικός λειχήνας που δεν εκδηλώνεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων θεωρείται ασυνήθιστος, και παρατηρείται στο περίπου 15-20% των ασθενών. Είναι πιο συχνός στον λαιμό, στους ώμους, στις μασχάλες, στον κορμό, στους γλουτούς, στους μηρούς και στους καρπούς. Ωστόσο, η εμπλοκή του προσώπου είναι εξαιρετικά σπάνια.
Η αιτία είναι άγνωστη, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με γενετική ευαισθησία και αυτοάνοσους μηχανισμούς.
Η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη αγωγή ίσως μπορούν να βοηθήσουν στην θεραπεία του, και ίσως έχει λιγότερο κακοήθη πιθανότητα.
Μια 25χρονη κοπέλα, χωρίς ιστορικό τραύματος ή άλλο σημαντικό ιατρικό ιστορικό ή οικογενειακό ιατρικό ιστορικό, είχε εκδηλώσει πριν 3 χρόνια σκληροατροφικό λειχήνα στο πρόσωπο της, και συγκεκριμένα στην μύτη (Εικόνα 1). Ξεκίνησε ως ερύθημα, επεκτεινόταν σταδιακά και τελικά κατέληξε να έχει ένα λευκό χρώμα, χωρίς κανένα σύμπτωμα.
Η θεραπεία που της χορηγήθηκε ήταν ένας συνδυασμός 2 φαρμάκων. Η βλάβη δεν επεκτείνεται πλέον και υπάρχει μερική ύφεση.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε την σχετική βιβλιογραφία για σκληροατροφικό λειχήνα στο πρόσωπο, και προέκυψαν 6 περιπτώσεις από το 1970, τις οποίες τις συνοψίζει στον Πίνακα 1 (1),
Ο σκληροατροφικός λειχήνα προσώπου είναι πάντα ασυμπτωματικός και εμφανίζεται ως ωχρές κηλίδες, βλατίδες και πλάκες λευκού χρώματος ή παραλλαγής του. Προτιμά να επηρεάζει το υποκόγχιο (3/7), το μέτωπο (2/7) και την μύτη (2/7).
Μερικές φορές, μπορεί να επεκταθεί, γεγονός που είναι σημάδι έναρξης επιθετικής αγωγής.
Η ηλικία έναρξης είναι επίσης γύρω από την προεφηβική, την περιεμμηνοπαυσιακή και την μετεμμηνοπαυσιακή, που αντιστοιχεί με την ηλικία έναρξης του σκληροατροφικού λειχήνα.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι σχεδόν όλες οι περιπτώσεις επηρέασαν την δεξιά πλευρά.
Η αγωγή ίσως να είναι αποτελεσματική με από του στόματος ή ενδοβλαβικά, και η τοπική χρήση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ύφεση.
Η συνολική θεραπεία του δεν είναι εύκολη.
Καμμία περίπτωση σκληροατροφικού λειχήνα στο πρόσωπο δεν έδειξε να οδηγεί σε δερματικούς όγκους.
Δεύτερη δημοσίευση
Μία άλλη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε επίσης το 2016 είχε τίτλο "Γραμμικός θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο: αναφορά περίπτωσης και ανασκόπηση" (2)
Περιγράφεται η περίπτωση ενός άνδρα 45 ετών που παρουσίασε 5μηνο ιστορικό λειχήνα στο πρόσωπο, στην περιοχή του πηγουνιού και της κάτω γνάθου. Ο θυλακικός λειχήνας [Lichen planopilaris] που εκδηλώνεται στο πρόσωπο είναι μια σπάνια παραλλαγή, με μόνο 13 περιπτώσεις να αναφέρονται στη βιβλιογραφία.
Σε αντίθεση με τον ομαλό λειχήνα και τον θυλακικό λειχήνα, ο γραμμικός λειχήνας του προσώπου είναι πιο συχνός σε μεσήλικες άνδρες. Η αιτία που τον προκαλεί είναι άγνωστη.
Στον 45χρονο, η βλάβη ήταν μόνο στην περιοχή του πηγουνιού και της κάτω γνάθου. Το υπόλοιπο δέρμα, ο στοματικός βλεννογόνος και τα νύχια ήταν φυσιολογικά, ενώ κατά τα άλλα ο ασθενής ήταν υγιής, δεν υπήρχαν άλλες παθήσεις.
Ο ασθενής αρχικά έλαβε θεραπεία με συνδυασμό φαρμάκων και υπήρξε μερική βελτίωση (Εικόνα 2).
Περισσότερες πληροφορίες για τον γραμμικό θυλακικό λειχήνα στο πρόσωπο:
Η πρώτη περίπτωση γραμμικού θυλακικού λειχήνα στο πρόσωπο περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1977, και οι 13 περιπτώσεις αναφέρονται συνοπτικά στον Πίνακα 1 (2).
Σε αντίθεση με τον θυλακικό λειχήνα, ο γραμμικός θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο είναι πιο συχνός σε άνδρες μεταξύ 33 και 56 ετών, με μόνο τρεις γυναίκες ασθενείς να περιγράφονται στη βιβλιογραφία.
Αν και συνήθως είναι ασυμπτωματικός, μπορεί να σχετίζεται με κνησμό ή πόνο.
Ο γραμμικό θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο εμφανίζεται πιο συχνά στα μάγουλα, στην κάτω γνάθο και στο πηγούνι. Μόνο δύο περιπτώσεις στον κορμό έχουν τεκμηριωθεί.
Για την θεραπεία του, δεν υπάρχει μία γενικά αποδεκτή γραμμή, αν και υπάρχουν αρκετές αναφορές επιτυχούς αντιμετώπισης του. Οι βλάβες των ασθενών που αναφέρθηκαν σε 2 δημοσιεύσεις βελτιώθηκαν αυθόρμητα, χωρίς θεραπεία.
Η πρόγνωση της νόσου είναι αβέβαιη και η μόνιμη ατροφία έχει αισθητική επίδραση στους ασθενείς. Οι συγγραφείς της δημοσίευσης προτείνουν την χρήση λέιζερ για την βελτίωση των αισθητικών αποτελεσμάτων (2).
Τρίτη δημοσίευση
Μια μελαγχρωματική παραλλαγή του ομαλού λειχήνα αναφέρθηκε για πρώτη φορά από την Ινδία το 1974 από τους Bhutani et al. οι οποίοι επινόησαν τον όρο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας [Lichen planus pigmentosus] για να του δώσoυν μια περιγραφική ονοματολογία (3).
Ο ομαλός λειχήνας έχει πολλές παραλλαγές, μία από τις οποίες είναι ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας. Αυτή η ασθένεια αναφέρθηκε επίσης αργότερα από την Μέση Ανατολή, την Λατινική Αμερική, την Κορέα και την Ιαπωνία, ειδικά σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα.
Η ασθένεια επηρεάζει κυρίως τις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές του σώματος όπως το πρόσωπο, ο κορμός και τα άνω άκρα. Ο στοματικός βλεννογόνος μπορεί σπάνια να προσβληθεί. Ωστόσο, οι παλάμες, τα πέλματα και τα νύχια δεν επηρεάζονται (Εικόνα 3, 4, 5).
Αυτή η ασθένεια χαρακτηρίζεται από κηλίδες σκούρου καφέ ή γκρι χρώματος και μπορεί περιστασιακά να συνοδεύεται από κνησμό.
Αν και η αιτιολογία είναι ουσιαστικά άγνωστη, ένας αριθμός παραγόντων έχει αναφερθεί ότι δρουν ως προδιαθεσικοί παράγοντες.
Η εμφάνιση σε εκτεθειμένες περιοχές σε πολλούς ασθενείς έχει οδηγήσει στην πρόταση ότι το ηλιακό φως ίσως είναι ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας.
Άλλοι υποτιθέμενοι παράγοντες είναι ο ιός της ηπατίτιδας C, το έλαιο μουστάρδας, το έλαιο άμλα όπου μπορεί να προκληθεί φωτοευαισθησία από αρώματα, καλλυντικοί παράγοντες όπως το κουμκούμ, οι βαφές μαλλιών κ.λπ. Επίσης, είναι γνωστό ότι προκαλείται από την θεραπεία με χρυσό.
Για τον μελαγχρωματικό ομαλό λειχήνα έχουν αναφερθεί διάφορες συσχετίσεις όπως η λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C, η μετωπιαία ινωτική αλωπεκία, σύνδρομο Bazex και το νεφρωσικό σύνδρομο.
Μια σπάνια παραλλαγή, ο αντίστροφος μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας [Lichen planus pigmentosus inversus], αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2001 από την Τσεχία. Στη συνέχεια αναφέρθηκαν περίπου 27 περιπτώσεις.
Σε αντίθεση με τον μελαγχρωματικό ομαλό λειχήνα, αυτή η παραλλαγή εμφανίζεται σε καλυμμένα σημεία του σώματος όπως οι βουβωνικές χώρες και ιδιαίτερα στις κάμψεις, στις πτυχές του δέρματος καθώς και σε άλλες ενδοτριβικές περιοχές. Οι μασχάλες εμπλέκονται στο 90% των περιπτώσεων. Επηρεάζει κυρίως άτομα με λευκή επιδερμίδα (3).
Όσον αφορά την θεραπεία, αυτή η ασθένεια που είναι βασικά ανθεκτική στην αγωγή και οι θεραπείες που επιχειρούνται είναι αρκετά αναποτελεσματικές, αν και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει σημαντική βελτίωση (3).
Τέταρτη δημοσίευση
Ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας εχει συσχετιστεί με τον ιό της ηπατίτιδας C, την έκθεση στον ήλιο και με παράγοντες που έρχονται σε επαφή όπως το έλαιο μουστάρδας και το νικέλιο.
Η θεραπεία είναι δύσκολη και συνίσταται στην αποφυγή των παραγόντων που τον διεγείρουν και τοπικά και συστημικά φάρμακα για να σταματήσει η φλεγμονώδης αντίδραση και να μειωθεί η μελάγχρωση, βελτιώνοντας την αισθητική εμφάνιση και την ποιότητα ζωής (4).
Πέμπτη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση ανέφερε 6 περιπτώσεις για μια μορφή ομαλού λειχήνα στο πρόσωπο που είναι ιδιαίτερη όσον αφορά την εκδήλωση του (ακολουθεί τις γραμμές του Blaschko) και την εξέλιξη που εμφανίζει.
Υπήρχαν βλάβες που εντοπίζονταν στην μία πλευρά του προσώπου και σε όλες τις βλάβες υπήρχε αρχικά φαγούρα. Οι βιοψίες έδειξαν θυλακικό λειχήνα στους 5 ασθενείς, και μόνο οι 2 από τους 6 ασθενείς είχαν βλάβες σε περιοχές εκτός του προσώπου (5).
Έκτη δημοσίευση
Η οφθαλμική προσβολή του μελαγχρωματικού ομαλού λειχήνα, αν και ασυνήθιστη, σχετίζεται με δερματικές εκδηλώσεις, ενώ η μεμονωμένη οφθαλμική προσβολή είναι πολύ σπάνια.
Όταν υπάρχει προσβολή των οφθαλμών ίσως οδηγήσει σε σημαντική νοσηρότητα, ακόμα και μόνιμη απώλεια όρασης (6)
Έβδομη δημοσίευση
Μία αναδρομική ανασκόπηση σε 221 ασθενείς που είχαν εκδηλώσει ένα άλλο είδος λειχήνα (Lichen scrofulosorum), έδειξε ότι το πρόσωπο ήταν το 4ο σε σειρά σημείο εκδήλωσης του με 5% (7).
Όγδοη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση 35 περιπτώσεων με σπονδυλωτό λειχήνα ανέφερε ότι οι προσβεβλημένες περιοχές αφορούσαν, μεταξύ άλλων, το πρόσωπο και τον λαιμό (8).
Ένατη δημοσίευση
Αυτή η δημοσίευση περιέγραφε την εκδήλωση του πεμφιγοειδούς ομαλού λειχήνα (Lichen planus pemphigoides), η οποία αποτελεί μια σπάνια αυτοάνοση φυσαλιδώδη δερμάτωση, με άγνωστη αιτιολογία, αν και υπάρχουν ορισμένες αναφορές περιπτώσεων που προκλήθηκαν από χορήγηση φαρμάκων (9).
Αναφέρεται η περίπτωση μιας γυναίκας 81 ετών με υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η οποία παρουσίασε βλάβες αρχικά στα χέρια και στα πόδια που στη συνέχεια επεκτάθηκαν στον κορμό και το πρόσωπο (Εικόνα 6).
Πιο συγκεκριμένα, υπήρχαν πολλαπλές διαβρώσεις στο πρόσωπο, στα δύο αυτιά, στην δεξιά μασχάλη, στην κοιλιά, στα δάκτυλα των χεριών και στα δάχτυλα των ποδιών, ενώ στα 2 μεγάλα δάχτυλα του ποδιού της εκδηλώθηκε ανωνυχία (απώλεια νυχιού).
Η τοπική θεραπεία που της δόθηκε είχε μέτρια επίδραση.
Όταν διακόπηκε ένα φάρμακο που λάμβανε για να ελέγχει την υπέρταση, μετα από 4 εβδομάδες υπήρξε μέτρια βελτίωση, ενώ υπήρξε πλήρης υποχώρηση του λειχήνα, τόσο στό πρόσωπο όσο και στο σώμα, μετά από 12 εβδομάδες.
Επίσης, δεν υπήρξε υποτροπή μετά από περίοδο παρακολούθησης 1 έτους.
Η έγκαιρη αναγνώριση και η άμεση διακοπή του φαρμάκου που προκαλεί την εκδήλωση του λειχήνα, επιτρέπουν την επίλυση της νόσου.
Η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην πλειοψηφία των ασθενών με πεμφιγοειδή ομαλό λειχήνα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, η τοπική εφαρμογή αγωγής από μόνη της αποδείχθηκε αποτελεσματική.
Ωστόσο, υπάρχουν λίγες πληροφορίες σχετικά με την θεραπεία με άλλα φάρμακα για τον πεμφιγοειδή ομαλό λειχήνα.
Η συγκεκριμένη δημοσίευση παραθέτει και έναν πίνακα με όλες τις περιπτώσεις αυτού του είδους λειχήνα και το εκάστοτε φάρμακο που οδήγησε στην εκδήλωση του.
Για τους περισσότερους ασθενείς, η υποχώρησε έλαβε χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά την διακοπή του εκάστοτε φαρμάκου που προκάλεσε την εκδήλωση.
Η πρόγνωση αυτού του είδους λειχήνα τείνει να είναι καλύτερη σε σύγκριση με τον ομαλό λειχήνα, ενώ το μέσο ποσοστό υποτροπής ήταν περίπου 20% (9).
Δέκατη δημοσίευση
Αυτή η δημοσίευση περιγράφει μια ασυνήθιστη παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, τον Lichen planus follicularis tumidus, του οποίου η πιο κοινή εκδήλωση είναι η περιοχή πίσω από τα αυτιά και μπορεί να σχετίζεται με άλλες παραλλαγές του ομαλού λειχήνα (10).
Περιγράφουν την περίπτωση μιας 50χρονης γυναίκας με ιστορικό υπερτροφικού ομαλού λειχήνα των κάτω άκρων, η οποία στη συνέχεια παρουσίασε πολλαπλές ροζ, κνησμώδεις πλάκες με λευκοκίτρινες κύστεις, με εκτεταμένη εκδήλωση στο πρόσωπο.
Η ανταπόκριση της στην φαρμακευτική θεραπεία που της χορηγήθηκε ήταν αποδεκτή.
Μέχρι σήμερα, στην βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί περιέχει μόνο 16 περιπτώσεις με αυτό το είδος λειχήνα (10).
Ενδέκατη δημοσίευση
Και αυτή η δημοσίευση εστιάζει στην προαναφερόμενη παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, Lichen planus follicularis tumidus.
Περιγράφουν μία περίπτωση σε έναν 62χρονο άνδρα ασθενή, ο οποίος εκδήλωσε βλάβες στην περιοχή πίσω και από τα δύο αυτιά (Εικόνα 7).
Όσον αφορά την θεραπεία του, χορηγήθηκε από του στόματος αγωγή και εμφάνισε ήπια βελτίωση μετά από 4 εβδομάδες.
Η πιο κοινή εμφάνιση του είναι στην περιοχή πίσω από το ένα ή τα δύο αυτιά, ενώ άλλες θέσεις είναι τα μάγουλα, ο λαιμός, η μύτη και το τριχωτό της κεφαλής.
Έχει αναφερθεί σε σχέση με ασθένειες, όπως ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, καθώς και άλλες μορφές ομαλού λειχήνα.
Αποτελεί μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσο, η οποία είναι πολύ ανθεκτική στη θεραπεία (11).
Δωδέκατη δημοσίευση
Μία ακόμα δημοσίευση εστιάζει στον Lichen planus follicularis tumidus και περιγράφει την περίπτωση μίας 54χρονης γυναίκας (12), η οποία εμφάνιζε κνησμώδη, σκούρα καφέ μελάγχρωση στην περιοχή πίσω από το αριστερό αυτί (Εικόνα 8).
Αρνήθηκε ότι χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε τοπική θεραπεία, καλλυντικά προϊόντα ή ακουστικά βαρηκοΐας.
Κατά την εξέταση που ακολούθησε, διαγνώστηκε με υποκλινικό στάδιο θυρεοειδίτιδας Hashimoto χωρίς κανένα σύμπτωμα.
Αυτό το είδος λειχήνα τείνει να είναι χρόνιο, υποτροπιάζον και δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Κατά συνέπεια, όλες οι τρέχουσες αγωγές θεραπείες είναι γενικά απογοητευτικές.
Σε αυτήν την περίπτωση ασθενούς, συστήθηκε θεραπεία με συγκεκριμένη κρέμα, ενώ της αναφέρθηκε να διενεργεί ενδοκρινολογικό έλεγχο αμέσως μόλις παρατηρήσει συμπτώματα υποθυρεοειδισμού ή κάθε 6-12 μήνες (12).
4. ΣΥΝΟΨΗ
Οι λειχήνες στο πρόσωπο οδηγούν σε σημαντική αισθητική επίδραση στους ασθενείς, το οποίο έχει επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους.
Παρόλο που είναι σπάνιο φαινόμενο η εκδήλωση τους, υπάρχουν αρκετά διαφορετικά είδη, τα οποία φαίνονται με αλφαβητική σειρά στην συνέχεια:
1. Ο θυλακικός λειχήνας που εκδηλώνεται στο πρόσωπο αποτελεί μια σπάνια παραλλαγή του.
Η αιτία που τον προκαλεί είναι άγνωστη.
Για την θεραπεία του, δεν υπάρχει μία γενικά αποδεκτή γραμμή, αν και υπάρχουν αρκετές αναφορές επιτυχούς αντιμετώπισης του με φαρμακευτική αγωγή (2).
2. Ομαλός λειχήνας παραλλαγές (5):
α. Ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας, ο οποίος εκτός από το πρόσωπο μπορεί να εκδηλωθεί και στα μάτια, αν και ασυνήθιστη αυτή η εκδήλωση (6).
Αν και η αιτιολογία είναι ουσιαστικά άγνωστη, ένας αριθμός παραγόντων έχει αναφερθεί ότι δρουν ως προδιαθεσικοί παράγοντες. Η εμφάνιση του σε εκτεθειμένες περιοχές έχει οδηγήσει στην πρόταση ότι το ηλιακό φως ίσως είναι ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας. Άλλοι υποτιθέμενοι παράγοντες είναι ο ιός της ηπατίτιδας C, το έλαιο μουστάρδας, το έλαιο άμλα, καλλυντικοί παράγοντες όπως το κουμκούμ, οι βαφές μαλλιών, η θεραπεία με χρυσό. Άλλες συσχετίσεις είναι η μετωπιαία ινωτική αλωπεκία, το σύνδρομο Bazex και το νεφρωσικό σύνδρομο (3), καθώς και η επαφή με το νικέλιο (4).
Αυτό το είδος λειχήνα είναι βασικά ανθεκτική στην αγωγή και οι θεραπείες που επιχειρούνται είναι αρκετά αναποτελεσματικές, αν και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει σημαντική βελτίωση (3). Επίσης, συνίσταται η αποφυγή των παραγόντων που τον διεγείρουν (4).
β. Μια σπάνια παραλλαγή του μελαγχρωματικού ομαλού λειχήνα είναι ο αντίστροφος μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας, ο οποίος αναφέρθηκε για πρώτη φορά πριν από 21 χρόνια (3).
γ. o ομαλός λειχήνας που ακολουθεί τις γραμμές του Blaschko (5).
δ. ο πεμφιγοειδής ομαλός λειχήνας.
Είναι άγνωστης αιτιολογίας, αν και υπάρχουν ορισμένες αναφορές περιπτώσεων που προκλήθηκαν από χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων (9).
Η έγκαιρη αναγνώριση και η άμεση διακοπή του φαρμάκου που τον προκαλεί, επιτρέπουν την επίλυση της νόσου.
Η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή φαίνεται να είναι αποτελεσματική, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, η τοπική εφαρμογή αγωγής από μόνη της αποδείχθηκε αποτελεσματική.
Για τους περισσότερους ασθενείς, η υποχώρησε έλαβε χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά την διακοπή του εκάστοτε φαρμάκου που προκάλεσε την εκδήλωση (9).
ε. μια ακόμα παραλλαγή του ομαλού λειχήνα είναι ο Lichen planus follicularis tumidus, του οποίου η πιο κοινή εκδήλωση είναι η περιοχή πίσω από τα αυτιά (10).
Έχει αναφερθεί σε σχέση με ασθένειες, όπως ηπατίτιδα Β και C, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, καθώς και άλλες μορφές ομαλού λειχήνα (11).
Αυτή η νόσος είναι πολύ ανθεκτική στη θεραπεία (11).
3. ένα άλλο είδος λειχήνα που εκδηλώνεται στο πρόσωπο είναι ο Lichen scrofulosorum (7).
4. Ο σκληροατροφικός λειχήνας, ο οποίος είναι εξαιρετικά σπάνιος.
Η αιτία του είναι άγνωστη, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με γενετική ευαισθησία και αυτοάνοσους μηχανισμούς. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πιθανά αίτια υπάρχουν και στην σχετική ανάρτηση εδώ.
Η συνολική θεραπεία του δεν είναι εύκολη (1).
5. το τελευταίο είδος λειχήνα που έχει αναφερθεί ότι εκδηλώνεται και στο πρόσωπο είναι ο σπονδυλωτός λειχήνας (8).
Μη-φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης:
Για τα περισσότερα από τα προαναφερόμενα είδη λειχήνα που εκδηλώνονται σε διαφορετικά σημεία του σώματος, εκτός του προσώπου, υπάρχουν αρκετοί μη-φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης, τους οποίους μπορείτε να τους δείτε εδώ.
Οι λειχήνες στο πρόσωπο είναι σπάνιοι, και, όταν εκδηλωθούν, οι βλάβες είναι κατά κανόνα περιορισμένες και μικρής έκτασης. Ωστόσο, κάθε δερματική πάθηση που εκδηλώνεται στο πρόσωπο προκαλεί συνήθως σημαντική ψυχική δυσφορία διότι είναι άμεσα εμφανής.
2. ΣΤΟΧΟΣ
Στόχος της παρούσας ανάρτησης ήταν να διενεργηθεί μία στοχευμένη αναζήτηση για τους λειχήνες στο πρόσωπο καθώς και για την θεραπεία τους.
Ως πηγή χρησιμοποιήθηκε η βάση δεδομένων της ιστοσελίδας pubmed.gov (Αμερικάνικη Ιατρική Βιβλιοθήκη) και ο όρος που χρησιμοποιήθηκε ήταν "λειχήνας πρόσωπο" [lichen face].
Η αναζήτηση εστίασε αποκλειστικά στις ανασκοπήσεις και στις μετα-αναλύσεις.
Συνολικά, υπήρξαν 104 δημοσιεύσεις.
Από αυτές, αναγνώστηκαν οι περιλήψεις και, όπου ήταν διαθέσιμο, το πλήρες κείμενο.
3. ΛΕΙΧΉΝΕΣ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ : ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Παραθέτονται τα κυριότερα ευρήματα από τις 12 δημοσιεύσεις που ήταν σχετικές με λειχήνες στο πρόσωπο.
Πρώτη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2016 με τίτλο "Σκληροατροφικός Λειχήνας Προσώπου : μία αναφορά περίπτωσης και ανασκόπηση της βιβλιογραφίας" παρέθεσε την περίπτωση μίας 25χρονης γυναίκας, καθώς και 6 ακόμα περιπτώσεις σκληροατροφικού λειχήνα στο πρόσωπο, με σημείο έναρξης το 1970 (1).
Ο σκληροατροφικός λειχήνας είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερμάτωση που χαρακτηρίζεται από την προσβολή του αιδοίου και της περιπρωκτική περιοχή.
Ο σκληροατροφικός λειχήνας που δεν εκδηλώνεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων θεωρείται ασυνήθιστος, και παρατηρείται στο περίπου 15-20% των ασθενών. Είναι πιο συχνός στον λαιμό, στους ώμους, στις μασχάλες, στον κορμό, στους γλουτούς, στους μηρούς και στους καρπούς. Ωστόσο, η εμπλοκή του προσώπου είναι εξαιρετικά σπάνια.
Η αιτία είναι άγνωστη, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με γενετική ευαισθησία και αυτοάνοσους μηχανισμούς.
Η έγκαιρη διάγνωση και η έγκαιρη αγωγή ίσως μπορούν να βοηθήσουν στην θεραπεία του, και ίσως έχει λιγότερο κακοήθη πιθανότητα.
Μια 25χρονη κοπέλα, χωρίς ιστορικό τραύματος ή άλλο σημαντικό ιατρικό ιστορικό ή οικογενειακό ιατρικό ιστορικό, είχε εκδηλώσει πριν 3 χρόνια σκληροατροφικό λειχήνα στο πρόσωπο της, και συγκεκριμένα στην μύτη (Εικόνα 1). Ξεκίνησε ως ερύθημα, επεκτεινόταν σταδιακά και τελικά κατέληξε να έχει ένα λευκό χρώμα, χωρίς κανένα σύμπτωμα.
Η θεραπεία που της χορηγήθηκε ήταν ένας συνδυασμός 2 φαρμάκων. Η βλάβη δεν επεκτείνεται πλέον και υπάρχει μερική ύφεση.
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε την σχετική βιβλιογραφία για σκληροατροφικό λειχήνα στο πρόσωπο, και προέκυψαν 6 περιπτώσεις από το 1970, τις οποίες τις συνοψίζει στον Πίνακα 1 (1),
Ο σκληροατροφικός λειχήνα προσώπου είναι πάντα ασυμπτωματικός και εμφανίζεται ως ωχρές κηλίδες, βλατίδες και πλάκες λευκού χρώματος ή παραλλαγής του. Προτιμά να επηρεάζει το υποκόγχιο (3/7), το μέτωπο (2/7) και την μύτη (2/7).
Μερικές φορές, μπορεί να επεκταθεί, γεγονός που είναι σημάδι έναρξης επιθετικής αγωγής.
Η ηλικία έναρξης είναι επίσης γύρω από την προεφηβική, την περιεμμηνοπαυσιακή και την μετεμμηνοπαυσιακή, που αντιστοιχεί με την ηλικία έναρξης του σκληροατροφικού λειχήνα.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι σχεδόν όλες οι περιπτώσεις επηρέασαν την δεξιά πλευρά.
Η αγωγή ίσως να είναι αποτελεσματική με από του στόματος ή ενδοβλαβικά, και η τοπική χρήση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ύφεση.
Η συνολική θεραπεία του δεν είναι εύκολη.
Καμμία περίπτωση σκληροατροφικού λειχήνα στο πρόσωπο δεν έδειξε να οδηγεί σε δερματικούς όγκους.
Δεύτερη δημοσίευση
Μία άλλη ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε επίσης το 2016 είχε τίτλο "Γραμμικός θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο: αναφορά περίπτωσης και ανασκόπηση" (2)
Περιγράφεται η περίπτωση ενός άνδρα 45 ετών που παρουσίασε 5μηνο ιστορικό λειχήνα στο πρόσωπο, στην περιοχή του πηγουνιού και της κάτω γνάθου. Ο θυλακικός λειχήνας [Lichen planopilaris] που εκδηλώνεται στο πρόσωπο είναι μια σπάνια παραλλαγή, με μόνο 13 περιπτώσεις να αναφέρονται στη βιβλιογραφία.
Σε αντίθεση με τον ομαλό λειχήνα και τον θυλακικό λειχήνα, ο γραμμικός λειχήνας του προσώπου είναι πιο συχνός σε μεσήλικες άνδρες. Η αιτία που τον προκαλεί είναι άγνωστη.
Στον 45χρονο, η βλάβη ήταν μόνο στην περιοχή του πηγουνιού και της κάτω γνάθου. Το υπόλοιπο δέρμα, ο στοματικός βλεννογόνος και τα νύχια ήταν φυσιολογικά, ενώ κατά τα άλλα ο ασθενής ήταν υγιής, δεν υπήρχαν άλλες παθήσεις.
Ο ασθενής αρχικά έλαβε θεραπεία με συνδυασμό φαρμάκων και υπήρξε μερική βελτίωση (Εικόνα 2).
Περισσότερες πληροφορίες για τον γραμμικό θυλακικό λειχήνα στο πρόσωπο:
Η πρώτη περίπτωση γραμμικού θυλακικού λειχήνα στο πρόσωπο περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1977, και οι 13 περιπτώσεις αναφέρονται συνοπτικά στον Πίνακα 1 (2).
Σε αντίθεση με τον θυλακικό λειχήνα, ο γραμμικός θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο είναι πιο συχνός σε άνδρες μεταξύ 33 και 56 ετών, με μόνο τρεις γυναίκες ασθενείς να περιγράφονται στη βιβλιογραφία.
Αν και συνήθως είναι ασυμπτωματικός, μπορεί να σχετίζεται με κνησμό ή πόνο.
Ο γραμμικό θυλακικός λειχήνας στο πρόσωπο εμφανίζεται πιο συχνά στα μάγουλα, στην κάτω γνάθο και στο πηγούνι. Μόνο δύο περιπτώσεις στον κορμό έχουν τεκμηριωθεί.
Για την θεραπεία του, δεν υπάρχει μία γενικά αποδεκτή γραμμή, αν και υπάρχουν αρκετές αναφορές επιτυχούς αντιμετώπισης του. Οι βλάβες των ασθενών που αναφέρθηκαν σε 2 δημοσιεύσεις βελτιώθηκαν αυθόρμητα, χωρίς θεραπεία.
Η πρόγνωση της νόσου είναι αβέβαιη και η μόνιμη ατροφία έχει αισθητική επίδραση στους ασθενείς. Οι συγγραφείς της δημοσίευσης προτείνουν την χρήση λέιζερ για την βελτίωση των αισθητικών αποτελεσμάτων (2).
Τρίτη δημοσίευση
Μια μελαγχρωματική παραλλαγή του ομαλού λειχήνα αναφέρθηκε για πρώτη φορά από την Ινδία το 1974 από τους Bhutani et al. οι οποίοι επινόησαν τον όρο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας [Lichen planus pigmentosus] για να του δώσoυν μια περιγραφική ονοματολογία (3).
Ο ομαλός λειχήνας έχει πολλές παραλλαγές, μία από τις οποίες είναι ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας. Αυτή η ασθένεια αναφέρθηκε επίσης αργότερα από την Μέση Ανατολή, την Λατινική Αμερική, την Κορέα και την Ιαπωνία, ειδικά σε άτομα με πιο σκούρο δέρμα.
Η ασθένεια επηρεάζει κυρίως τις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές του σώματος όπως το πρόσωπο, ο κορμός και τα άνω άκρα. Ο στοματικός βλεννογόνος μπορεί σπάνια να προσβληθεί. Ωστόσο, οι παλάμες, τα πέλματα και τα νύχια δεν επηρεάζονται (Εικόνα 3, 4, 5).
Αυτή η ασθένεια χαρακτηρίζεται από κηλίδες σκούρου καφέ ή γκρι χρώματος και μπορεί περιστασιακά να συνοδεύεται από κνησμό.
Αν και η αιτιολογία είναι ουσιαστικά άγνωστη, ένας αριθμός παραγόντων έχει αναφερθεί ότι δρουν ως προδιαθεσικοί παράγοντες.
Η εμφάνιση σε εκτεθειμένες περιοχές σε πολλούς ασθενείς έχει οδηγήσει στην πρόταση ότι το ηλιακό φως ίσως είναι ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας.
Άλλοι υποτιθέμενοι παράγοντες είναι ο ιός της ηπατίτιδας C, το έλαιο μουστάρδας, το έλαιο άμλα όπου μπορεί να προκληθεί φωτοευαισθησία από αρώματα, καλλυντικοί παράγοντες όπως το κουμκούμ, οι βαφές μαλλιών κ.λπ. Επίσης, είναι γνωστό ότι προκαλείται από την θεραπεία με χρυσό.
Για τον μελαγχρωματικό ομαλό λειχήνα έχουν αναφερθεί διάφορες συσχετίσεις όπως η λοίμωξη από τον ιό της ηπατίτιδας C, η μετωπιαία ινωτική αλωπεκία, σύνδρομο Bazex και το νεφρωσικό σύνδρομο.
Μια σπάνια παραλλαγή, ο αντίστροφος μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας [Lichen planus pigmentosus inversus], αναφέρθηκε για πρώτη φορά το 2001 από την Τσεχία. Στη συνέχεια αναφέρθηκαν περίπου 27 περιπτώσεις.
Σε αντίθεση με τον μελαγχρωματικό ομαλό λειχήνα, αυτή η παραλλαγή εμφανίζεται σε καλυμμένα σημεία του σώματος όπως οι βουβωνικές χώρες και ιδιαίτερα στις κάμψεις, στις πτυχές του δέρματος καθώς και σε άλλες ενδοτριβικές περιοχές. Οι μασχάλες εμπλέκονται στο 90% των περιπτώσεων. Επηρεάζει κυρίως άτομα με λευκή επιδερμίδα (3).
Όσον αφορά την θεραπεία, αυτή η ασθένεια που είναι βασικά ανθεκτική στην αγωγή και οι θεραπείες που επιχειρούνται είναι αρκετά αναποτελεσματικές, αν και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει σημαντική βελτίωση (3).
Τέταρτη δημοσίευση
Ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας εχει συσχετιστεί με τον ιό της ηπατίτιδας C, την έκθεση στον ήλιο και με παράγοντες που έρχονται σε επαφή όπως το έλαιο μουστάρδας και το νικέλιο.
Η θεραπεία είναι δύσκολη και συνίσταται στην αποφυγή των παραγόντων που τον διεγείρουν και τοπικά και συστημικά φάρμακα για να σταματήσει η φλεγμονώδης αντίδραση και να μειωθεί η μελάγχρωση, βελτιώνοντας την αισθητική εμφάνιση και την ποιότητα ζωής (4).
Πέμπτη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση ανέφερε 6 περιπτώσεις για μια μορφή ομαλού λειχήνα στο πρόσωπο που είναι ιδιαίτερη όσον αφορά την εκδήλωση του (ακολουθεί τις γραμμές του Blaschko) και την εξέλιξη που εμφανίζει.
Υπήρχαν βλάβες που εντοπίζονταν στην μία πλευρά του προσώπου και σε όλες τις βλάβες υπήρχε αρχικά φαγούρα. Οι βιοψίες έδειξαν θυλακικό λειχήνα στους 5 ασθενείς, και μόνο οι 2 από τους 6 ασθενείς είχαν βλάβες σε περιοχές εκτός του προσώπου (5).
Έκτη δημοσίευση
Η οφθαλμική προσβολή του μελαγχρωματικού ομαλού λειχήνα, αν και ασυνήθιστη, σχετίζεται με δερματικές εκδηλώσεις, ενώ η μεμονωμένη οφθαλμική προσβολή είναι πολύ σπάνια.
Όταν υπάρχει προσβολή των οφθαλμών ίσως οδηγήσει σε σημαντική νοσηρότητα, ακόμα και μόνιμη απώλεια όρασης (6)
Έβδομη δημοσίευση
Μία αναδρομική ανασκόπηση σε 221 ασθενείς που είχαν εκδηλώσει ένα άλλο είδος λειχήνα (Lichen scrofulosorum), έδειξε ότι το πρόσωπο ήταν το 4ο σε σειρά σημείο εκδήλωσης του με 5% (7).
Όγδοη δημοσίευση
Μία ανασκόπηση 35 περιπτώσεων με σπονδυλωτό λειχήνα ανέφερε ότι οι προσβεβλημένες περιοχές αφορούσαν, μεταξύ άλλων, το πρόσωπο και τον λαιμό (8).
Ένατη δημοσίευση
Αυτή η δημοσίευση περιέγραφε την εκδήλωση του πεμφιγοειδούς ομαλού λειχήνα (Lichen planus pemphigoides), η οποία αποτελεί μια σπάνια αυτοάνοση φυσαλιδώδη δερμάτωση, με άγνωστη αιτιολογία, αν και υπάρχουν ορισμένες αναφορές περιπτώσεων που προκλήθηκαν από χορήγηση φαρμάκων (9).
Αναφέρεται η περίπτωση μιας γυναίκας 81 ετών με υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η οποία παρουσίασε βλάβες αρχικά στα χέρια και στα πόδια που στη συνέχεια επεκτάθηκαν στον κορμό και το πρόσωπο (Εικόνα 6).
Πιο συγκεκριμένα, υπήρχαν πολλαπλές διαβρώσεις στο πρόσωπο, στα δύο αυτιά, στην δεξιά μασχάλη, στην κοιλιά, στα δάκτυλα των χεριών και στα δάχτυλα των ποδιών, ενώ στα 2 μεγάλα δάχτυλα του ποδιού της εκδηλώθηκε ανωνυχία (απώλεια νυχιού).
Η τοπική θεραπεία που της δόθηκε είχε μέτρια επίδραση.
Όταν διακόπηκε ένα φάρμακο που λάμβανε για να ελέγχει την υπέρταση, μετα από 4 εβδομάδες υπήρξε μέτρια βελτίωση, ενώ υπήρξε πλήρης υποχώρηση του λειχήνα, τόσο στό πρόσωπο όσο και στο σώμα, μετά από 12 εβδομάδες.
Επίσης, δεν υπήρξε υποτροπή μετά από περίοδο παρακολούθησης 1 έτους.
Η έγκαιρη αναγνώριση και η άμεση διακοπή του φαρμάκου που προκαλεί την εκδήλωση του λειχήνα, επιτρέπουν την επίλυση της νόσου.
Η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή φαίνεται να είναι αποτελεσματική στην πλειοψηφία των ασθενών με πεμφιγοειδή ομαλό λειχήνα, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, η τοπική εφαρμογή αγωγής από μόνη της αποδείχθηκε αποτελεσματική.
Ωστόσο, υπάρχουν λίγες πληροφορίες σχετικά με την θεραπεία με άλλα φάρμακα για τον πεμφιγοειδή ομαλό λειχήνα.
Η συγκεκριμένη δημοσίευση παραθέτει και έναν πίνακα με όλες τις περιπτώσεις αυτού του είδους λειχήνα και το εκάστοτε φάρμακο που οδήγησε στην εκδήλωση του.
Για τους περισσότερους ασθενείς, η υποχώρησε έλαβε χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά την διακοπή του εκάστοτε φαρμάκου που προκάλεσε την εκδήλωση.
Η πρόγνωση αυτού του είδους λειχήνα τείνει να είναι καλύτερη σε σύγκριση με τον ομαλό λειχήνα, ενώ το μέσο ποσοστό υποτροπής ήταν περίπου 20% (9).
Δέκατη δημοσίευση
Αυτή η δημοσίευση περιγράφει μια ασυνήθιστη παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, τον Lichen planus follicularis tumidus, του οποίου η πιο κοινή εκδήλωση είναι η περιοχή πίσω από τα αυτιά και μπορεί να σχετίζεται με άλλες παραλλαγές του ομαλού λειχήνα (10).
Περιγράφουν την περίπτωση μιας 50χρονης γυναίκας με ιστορικό υπερτροφικού ομαλού λειχήνα των κάτω άκρων, η οποία στη συνέχεια παρουσίασε πολλαπλές ροζ, κνησμώδεις πλάκες με λευκοκίτρινες κύστεις, με εκτεταμένη εκδήλωση στο πρόσωπο.
Η ανταπόκριση της στην φαρμακευτική θεραπεία που της χορηγήθηκε ήταν αποδεκτή.
Μέχρι σήμερα, στην βιβλιογραφία έχουν καταγραφεί περιέχει μόνο 16 περιπτώσεις με αυτό το είδος λειχήνα (10).
Ενδέκατη δημοσίευση
Και αυτή η δημοσίευση εστιάζει στην προαναφερόμενη παραλλαγή του ομαλού λειχήνα, Lichen planus follicularis tumidus.
Περιγράφουν μία περίπτωση σε έναν 62χρονο άνδρα ασθενή, ο οποίος εκδήλωσε βλάβες στην περιοχή πίσω και από τα δύο αυτιά (Εικόνα 7).
Όσον αφορά την θεραπεία του, χορηγήθηκε από του στόματος αγωγή και εμφάνισε ήπια βελτίωση μετά από 4 εβδομάδες.
Η πιο κοινή εμφάνιση του είναι στην περιοχή πίσω από το ένα ή τα δύο αυτιά, ενώ άλλες θέσεις είναι τα μάγουλα, ο λαιμός, η μύτη και το τριχωτό της κεφαλής.
Έχει αναφερθεί σε σχέση με ασθένειες, όπως ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, καθώς και άλλες μορφές ομαλού λειχήνα.
Αποτελεί μια χρόνια υποτροπιάζουσα νόσο, η οποία είναι πολύ ανθεκτική στη θεραπεία (11).
Δωδέκατη δημοσίευση
Μία ακόμα δημοσίευση εστιάζει στον Lichen planus follicularis tumidus και περιγράφει την περίπτωση μίας 54χρονης γυναίκας (12), η οποία εμφάνιζε κνησμώδη, σκούρα καφέ μελάγχρωση στην περιοχή πίσω από το αριστερό αυτί (Εικόνα 8).
Αρνήθηκε ότι χρησιμοποιούσε οποιαδήποτε τοπική θεραπεία, καλλυντικά προϊόντα ή ακουστικά βαρηκοΐας.
Κατά την εξέταση που ακολούθησε, διαγνώστηκε με υποκλινικό στάδιο θυρεοειδίτιδας Hashimoto χωρίς κανένα σύμπτωμα.
Αυτό το είδος λειχήνα τείνει να είναι χρόνιο, υποτροπιάζον και δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Κατά συνέπεια, όλες οι τρέχουσες αγωγές θεραπείες είναι γενικά απογοητευτικές.
Σε αυτήν την περίπτωση ασθενούς, συστήθηκε θεραπεία με συγκεκριμένη κρέμα, ενώ της αναφέρθηκε να διενεργεί ενδοκρινολογικό έλεγχο αμέσως μόλις παρατηρήσει συμπτώματα υποθυρεοειδισμού ή κάθε 6-12 μήνες (12).
4. ΣΥΝΟΨΗ
Οι λειχήνες στο πρόσωπο οδηγούν σε σημαντική αισθητική επίδραση στους ασθενείς, το οποίο έχει επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους.
Παρόλο που είναι σπάνιο φαινόμενο η εκδήλωση τους, υπάρχουν αρκετά διαφορετικά είδη, τα οποία φαίνονται με αλφαβητική σειρά στην συνέχεια:
1. Ο θυλακικός λειχήνας που εκδηλώνεται στο πρόσωπο αποτελεί μια σπάνια παραλλαγή του.
Η αιτία που τον προκαλεί είναι άγνωστη.
Για την θεραπεία του, δεν υπάρχει μία γενικά αποδεκτή γραμμή, αν και υπάρχουν αρκετές αναφορές επιτυχούς αντιμετώπισης του με φαρμακευτική αγωγή (2).
2. Ομαλός λειχήνας παραλλαγές (5):
α. Ο μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας, ο οποίος εκτός από το πρόσωπο μπορεί να εκδηλωθεί και στα μάτια, αν και ασυνήθιστη αυτή η εκδήλωση (6).
Αν και η αιτιολογία είναι ουσιαστικά άγνωστη, ένας αριθμός παραγόντων έχει αναφερθεί ότι δρουν ως προδιαθεσικοί παράγοντες. Η εμφάνιση του σε εκτεθειμένες περιοχές έχει οδηγήσει στην πρόταση ότι το ηλιακό φως ίσως είναι ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας. Άλλοι υποτιθέμενοι παράγοντες είναι ο ιός της ηπατίτιδας C, το έλαιο μουστάρδας, το έλαιο άμλα, καλλυντικοί παράγοντες όπως το κουμκούμ, οι βαφές μαλλιών, η θεραπεία με χρυσό. Άλλες συσχετίσεις είναι η μετωπιαία ινωτική αλωπεκία, το σύνδρομο Bazex και το νεφρωσικό σύνδρομο (3), καθώς και η επαφή με το νικέλιο (4).
Αυτό το είδος λειχήνα είναι βασικά ανθεκτική στην αγωγή και οι θεραπείες που επιχειρούνται είναι αρκετά αναποτελεσματικές, αν και σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει σημαντική βελτίωση (3). Επίσης, συνίσταται η αποφυγή των παραγόντων που τον διεγείρουν (4).
β. Μια σπάνια παραλλαγή του μελαγχρωματικού ομαλού λειχήνα είναι ο αντίστροφος μελαγχρωματικός ομαλός λειχήνας, ο οποίος αναφέρθηκε για πρώτη φορά πριν από 21 χρόνια (3).
γ. o ομαλός λειχήνας που ακολουθεί τις γραμμές του Blaschko (5).
δ. ο πεμφιγοειδής ομαλός λειχήνας.
Είναι άγνωστης αιτιολογίας, αν και υπάρχουν ορισμένες αναφορές περιπτώσεων που προκλήθηκαν από χορήγηση συγκεκριμένων φαρμάκων (9).
Η έγκαιρη αναγνώριση και η άμεση διακοπή του φαρμάκου που τον προκαλεί, επιτρέπουν την επίλυση της νόσου.
Η από του στόματος φαρμακευτική αγωγή φαίνεται να είναι αποτελεσματική, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, η τοπική εφαρμογή αγωγής από μόνη της αποδείχθηκε αποτελεσματική.
Για τους περισσότερους ασθενείς, η υποχώρησε έλαβε χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες μετά την διακοπή του εκάστοτε φαρμάκου που προκάλεσε την εκδήλωση (9).
ε. μια ακόμα παραλλαγή του ομαλού λειχήνα είναι ο Lichen planus follicularis tumidus, του οποίου η πιο κοινή εκδήλωση είναι η περιοχή πίσω από τα αυτιά (10).
Έχει αναφερθεί σε σχέση με ασθένειες, όπως ηπατίτιδα Β και C, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, καθώς και άλλες μορφές ομαλού λειχήνα (11).
Αυτή η νόσος είναι πολύ ανθεκτική στη θεραπεία (11).
3. ένα άλλο είδος λειχήνα που εκδηλώνεται στο πρόσωπο είναι ο Lichen scrofulosorum (7).
4. Ο σκληροατροφικός λειχήνας, ο οποίος είναι εξαιρετικά σπάνιος.
Η αιτία του είναι άγνωστη, αλλά φαίνεται να σχετίζεται με γενετική ευαισθησία και αυτοάνοσους μηχανισμούς. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πιθανά αίτια υπάρχουν και στην σχετική ανάρτηση εδώ.
Η συνολική θεραπεία του δεν είναι εύκολη (1).
5. το τελευταίο είδος λειχήνα που έχει αναφερθεί ότι εκδηλώνεται και στο πρόσωπο είναι ο σπονδυλωτός λειχήνας (8).
Μη-φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης:
Για τα περισσότερα από τα προαναφερόμενα είδη λειχήνα που εκδηλώνονται σε διαφορετικά σημεία του σώματος, εκτός του προσώπου, υπάρχουν αρκετοί μη-φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης, τους οποίους μπορείτε να τους δείτε εδώ.
