5/7/2021
ΑΙΘΕΡΙΟ ΕΛΑΙΟ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. Λίγα λόγια
2. Συστατικά
3. Αιθέριο έλαιο πορτοκάλι ιδιότητες
4. Μείωση της σπατάλης των πόρων
1. Λίγα λόγια
2. Συστατικά
3. Αιθέριο έλαιο πορτοκάλι ιδιότητες
4. Μείωση της σπατάλης των πόρων
1. Λίγα λόγια
Η Κίτρος (Citrus) είναι ένα γένος που ανήκει στην οικογένεια των Ρυτοειδών (Rutaceae). Αυτό το γένος αποτελεί την πιο σημαντική καλλιέργεια οπωροφόρων δέντρων στον κόσμο, με ετήσια παραγωγή περίπου 123 εκατομμυρίων τόνων το 2010 (1).
Το πορτοκάλι είναι μια από τις πιο άφθονες καλλιέργειες φρούτων στον κόσμο (2) και από όλα τα είδη εσπεριδοειδών που καλλιεργούνται, το πορτοκάλι είναι το πιο σημαντικό (3).
Το πορτοκάλι είναι ένα μικρό δέντρο που προέρχεται από τη νότια Κίνα και τώρα καλλιεργείται παγκοσμίως σε τροπικές, ημιτροπικές, καθώς και σε ορισμένες θερμές εύκρατες περιοχές (4).
Τα πορτοκάλια χαρακτηρίζονται από γλυκιά και ευχάριστη γεύση, καθώς και ένα εξαιρετικό άρωμα (2, 3).
Η βοτανική ονομασία του πορτοκαλιού είναι "Κιτρέα η σινική" (Citrus sinensis L.) (5).
2. Συστατικά
Η σακχαρόζη είναι ο κύριος υδατάνθρακας, και το κιτρικό οξύ είναι το κυρίαρχο οργανικό οξύ στον χυμό.
Θεωρείται ως πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, όπως το ασκορβικό οξύ και οι φαινολικές ενώσεις (κυρίως η εσπεριδίνη και η ναριρουτίνη).
Είναι αρκετά πλούσιο σε καροτενοειδή (κυρίως βιολαξανθίνη, β-κρυπτοξανθίνη και λουτεΐνη).
Στα κόκκινα πορτοκάλια (όπως το σαγκουίνι), το χρώμα οφείλεται στην παρουσία ανθοκυανινών, εκτός από μερικές ποικιλίες στις οποίες το λυκοπένιο είναι η κύρια χρωστική ουσία.
Τα κύρια αμινοξέα που βρίσκονται στο χυμό είναι η προλίνη, η σερίνη και η αργινίνη, ενώ το κάλιο είναι το κύριο ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στον χυμό.
Το λεπτό άρωμα των πορτοκαλιών οφείλεται στην παρουσία διαφόρων πτητικών ενώσεων, με το λιμονένιο να είναι το πιο άφθονο (3).
Οι κύριες πτητικές ενώσεις του πορτοκαλιού είναι ιδιαίτερα παρόμοιες με εκείνες του μανταρινιού, σε συγκρίσιμες αναλογίες.
Το λιμονένιο κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 90-97% στο πορτοκάλι, αν και αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί έως και το 64% σύμφωνα με ορισμένες μελέτες (6).
3. Αιθέριο έλαιο πορτοκάλι ιδιότητες
Τα φυσικά προϊόντα έχουν αποτελέσει μια πλούσια πηγή ενώσεων για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, και προσφέρουν μεγαλύτερη δομική ποικιλομορφία σε σύγκριση με τις συνθετικές ενώσεις (1).
Όσον αφορά τα αιθέρια έλαια, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια αύξηση στην χρήση τους για την αντιμετώπιση ασθενειών και για την προάσπιση της καλύτερης υγείας.
Τα φυσικά αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται ευρέως για πολλούς σκοπούς, τόσο ιατρικώς όσο και φαρμακευτικώς.
Θεωρούνται επίσης ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής, που ονομάζεται αρωματοθεραπεία (4).
Τα τελευταία χρόνια έχουν προσδιοριστεί οι βιολογικές δραστικότητες (π.χ. αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιγηραντικές, αντιβακτηριακές, αντιμυκητιασικές και αντιφλεγμονώδεις) του αιθέριου ελαίου από τον φλοιό πορτοκαλιού (2).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι είναι αποτελεσματικό στην μείωση της νευρικότητας και του στρες (7).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει δείξει αντικαρκινογόνο δυναμικό.
Η οσφρητική διέγερση με αιθέριο έλαιο πορτοκάλι προκάλεσε φυσιολογική και ψυχολογική χαλάρωση. Η εισπνοή του για 90 δευτερόλεπτα προκάλεσε αυξήσεις σε συναισθήματα χαλάρωσης και άνεσης.
Η μυρωδιά του μειώνει τα συμπτώματα του άγχους και βελτιώνει τη διάθεση.
Γυναίκες που εκτέθηκαν στην μυρωδιά πορτοκαλιού μέσω διάχυτη στην αίθουσα αναμονής πριν από μια οδοντιατρική πράξη, έδειξαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους σε σύγκριση με τις γυναίκες που εκτέθηκαν μόνο σε σκέτο αέρα (11).
Επίσης, το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει δείξει αντιμυκητιασική δράση έναντι της κάντιντα (Candida) που απομονώθηκε από την στοματική κοιλότητα.
Το τεστ Ames έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι δεν ήταν μεταλλαξιογόνο, ενώ δεν ήταν κυτταροτοξικό στο ανθρώπινο στοματικό επιθήλιο (8), και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό στα προϊόντα στοματικής υγιεινής (9).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει αναφερθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη:
- σε αρκετά βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων των Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Vibrio parahaemolyticus, Salmonella typhimurium, Escherichia coli και Pseudomonas aeruginosa, καθώς και
- σε πολλά είδη μυκήτων, όπως το Aspergillus flavus, A. fumigatus niger, A. terreus, Alternaria alternata, Cladosporium herbarum, Curvularia lunata, Fusarium oxysporum, Helminthosporium oryzae, Penicillium chrysogenum, P. verrucosum και Trichoderma viride.
Έδειξε επίσης καλές επιδράσεις έναντι σε αφλατοξίνες (ανέστειλε την αφλατοξίνη Β1) (11). Επιπρόσθετα, προκάλεσε πλήρη αναστολή της ανάπτυξης στον μύκητα Ασπέργιλλος ο μέλας (10).
Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την διαχείριση των μυκοτοξινών.
Επιπλέον, έχει έντονη δράση έναντι του φορέα ελονοσίας, Anopheles labranchiae, καθώς και του φορέα του κίτρινου και του δάγκειου πυρετού, Aedes aegypti.
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι είναι ένα ισχυρό υποκαπνιστικό ενάντια σε μύγες, κατσαρίδες και κουνούπια. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των υπόγειων τερμιτών.
Είναι επίσης ένας αποτελεσματικός παράγοντας κατά των γαστρεντερικών νηματωδών, πέντε φορές πιο αποτελεσματικό στα αυγά του παρασιτικού σκουλικιού Haemonchus contortus σε σύγκριση με το αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου (11).
Ο συνδυασμός αιθέριο έλαιο πορτοκάλι και τζίντζερ εφαρμόστηκε με μασάζ, και ήταν αποτελεσματικό στην ανακούφιση μέτριου έως σοβαρού πόνου στο γόνατο ηλικιωμένων.
Επιπλέον, φόρμουλες που βασίζονταν σε αιθέρια έλαια πορτοκάλι και βασιλικό βελτίωσαν την ακμή 43 έως 75%. Να σημειωθεί ότι υπήρξαν κάποιες παρενέργειες (όπως αίσθημα καύσου και ερυθρότητα) που εξαφανίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά από την ολοκλήρωση της εφαρμογής τους (11).
Τα ευρήματα μελέτης έδειξαν ότι τα αιθέρια έλαια που απομονώθηκαν από τα άνθη πορτοκαλιού αύξησαν την αθλητική απόδοση και την λειτουργία των πνευμόνων (4).
Επίσης, το έλαιο από τα άνθη πορτοκαλιού έχει αρκετές χρήσεις, ενώ το νερό από τα άνθη πορτοκαλιού χρησιμοποιείται στην Παλαιστίνη ως τρόφιμο (4).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι αναφέρεται τόσο στις ευρωπαϊκές όσο και στις αμερικάνικες φαρμακοποιίες, και προκύπτει από τις φρέσκες φλούδες του (5).
Βέβαια, όπως είδαμε και νωρίτερα, στην βιβλιογραφία υπάρχουν αναφορές και για τις ευεργετικές επιδράσεις που εμφανίζει το αιθέριο έλαιο από τα άνθη.
4. Μείωση της σπατάλης των πόρων
Σε παγκόσμια κλίμακα, περίπου το 40% της παραγωγής πορτοκαλιού χρησιμοποιείται στην επεξεργασία χυμού πορτοκαλιού, η οποία παράγει μια τεράστια ποσότητα απορριμμάτων (κυρίως φλούδες) με μέση μάζα 0,5 κιλό για κάθε κιλό ακατέργαστου ωμού πορτοκαλιού.
Επομένως, οι φλούδες από σκουπίδια θα μπορούσαν να μετατραπούν σε εισόδημα, εάν προκύψει μία δυνητικά εμπορεύσιμη διαδικασία, όπως είναι π.χ. η εξαγωγή αιθέριων ελαίων.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι οι αποξηραμένες φλούδες πορτοκαλιού θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές τυποποίησης τροφίμων όπως ροφήματα και προϊόντα αρτοποιίας (2). Εδώ να προσθέσω ότι σε καταστήματα με αποξηραμένα φρούτα έχω δει αρκετές φορές και αποξηραμένες φλούδες πορτοκαλιού.
Προσωπικά, μία στο τόσο, προσθέτω ψιλοκομμένη πορτοκαλόφλουδα (ή λεμονόφλουδα) στην κατσαρόλα με το φαγητό.
Επίσης, όπως συμβαίνει και με τα θρεπτικά συστατικά στα περισσότερα φρούτα, η βιταμίνη C στην φλούδα του πορτοκαλιού είναι περισσότερη σε σύγκριση με το καθεαυτό φρούτο. Για την ακρίβεια, η φλούδα περιέχει 155% περισσότερη βιταμίνη C (136mg/100 γραμμάρια φλούδας σε σύγκριση με 53,2 mg/100 γραμμάρια φρούτου).
Εκτός από τα φαγητά, τις σαλάτες και τις σούπες, η κατεξοχήν χρήση της πορτοκαλόφλουδας είναι σε όλων των ειδών τα γλυκά π.χ. κέικ, τσουρέκι, γλυκό του κουταλιού, παγωτά, και άλλα πολλά. Βέβαια, αντί για ζάχαρη, χρησιμοποιήστε υγιεινά γλυκαντικά.
Απλά, φροντίστε ότι τα πορτοκάλια που αγοράζετε δεν είναι κερωμένα. Ιδανικά, επιλέξτε βιολογικά πορτοκάλια.
Επίσης, εκτός από την μαγειρική, υπάρχουν και άλλες άφθονες χρήσεις της φλούδας όπως στο καθάρισμα, στον κήπο, καθώς και ως αρωματικός παράγοντας.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Review Molecules. 2016 Feb 22;21(2):247. doi: 10.3390/molecules21020247. Chemistry and Pharmacology of Citrus sinensis Juan Manuel J Favela-Hernández, Omar González-Santiago, Mónica A Ramírez-Cabrera, Patricia C Esquivel-Ferriño, María del Rayo Camacho-Corona
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26907240/
2. Food Sci Nutr. 2019 Dec 4;8(1):124-138. doi: 10.1002/fsn3.1279. eCollection 2020 Jan. Changes in chemical composition and biological activity of essential oil from Thomson navel orange ( Citrus sinensis L. Osbeck) peel under freezing, convective, vacuum, and microwave drying methods Reza Farahmandfar, Behraad Tirgarian, Bahare Dehghan, Azeeta Nemati
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31993139/
3. Nutritional Composition of Fruit Cultivars 2016, Pages 469-496, Chapter 20 - Orange (Citrus sinensis (L.) Osbeck) Peter A.Roussos
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780124081178000209
4. J Int Soc Sports Nutr. 2016 Sep 22;13:36. doi: 10.1186/s12970-016-0146-7. eCollection 2016. The effect of inhalation of Citrus sinensis flowers and Mentha spicata leave essential oils on lung function and exercise performance: a quasi-experimental uncontrolled before-and-after study Nidal Amin Jaradat, Hamzeh Al Zabadi, Belal Rahhal, Azmi Mahmoud Ali Hussein, Jamal Shaker Mahmoud, Basel Mansour, Ahmad Ibrahim Khasati, Abdelkhaleq Issa
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27688737/
5. Review Molecules. 2017 Jan 1;22(1):70. doi: 10.3390/molecules22010070. Biological Activities of Essential Oils: From Plant Chemoecology to Traditional Healing Systems Javad Sharifi-Rad, Antoni Sureda, Gian Carlo Tenore, Maria Daglia, Mehdi Sharifi-Rad, Marco Valussi, Rosa Tundis, Marzieh Sharifi-Rad, Monica R Loizzo, Adedayo Oluwaseun Ademiluyi, Razieh Sharifi-Rad, Seyed Abdulmajid Ayatollahi, Marcello Iriti.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28045446/
6. Review Front Plant Sci. 2019 Feb 5;10:12. doi: 10.3389/fpls.2019.00012. eCollection 2019. Volatile Compounds in Citrus Essential Oils: A Comprehensive Review M Carmen González-Mas, José L Rambla, M Pilar López-Gresa, M Amparo Blázquez, Antonio Granell
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30804951/
7. Randomized Controlled Trial Int J Environ Res Public Health. 2019 Oct 29;16(21):4185. doi: 10.3390/ijerph16214185. Effects of Aromatherapy Combined with Music Therapy on Anxiety, Stress, and Fundamental Nursing Skills in Nursing Students: A Randomized Controlled Trial Hae Kyoung Son, Wi-Young So, Myoungsuk Kim
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31671873/
8. Sci Rep. 2017 Sep 13;7(1):11479. doi: 10.1038/s41598-017-11818-5. Antimutagenic and antioxidant activity of the essential oils of Citrus sinensis and Citrus latifolia J D Toscano-Garibay, M Arriaga-Alba, J Sánchez-Navarrete, M Mendoza-García, J J Flores-Estrada, M A Moreno-Eutimio, J J Espinosa-Aguirre, M González-Ávila, N J Ruiz-Pérez
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28904369/
9. Sci Rep. 2016 May 3;6:25371. doi: 10.1038/srep25371. Antimycotic Activity and Genotoxic Evaluation of Citrus sinensis and Citrus latifolia Essential Oils Nancy J Ruiz-Pérez, Marisela González-Ávila, Jaime Sánchez-Navarrete, Julia D Toscano-Garibay, Mario A Moreno-Eutimio, Teresa Sandoval-Hernández, Myriam Arriaga-Alba
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27137128/
10. Microbiol Res. 2008;163(3):337-44. doi: 10.1016/j.micres.2006.06.009. Epub 2006 Jul 25. Effects of Citrus sinensis (L.) Osbeck epicarp essential oil on growth and morphogenesis of Aspergillus niger (L.) Van Tieghem Neeta Sharma, Abhishek Tripathi
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16870411/
11. Review Int J Mol Sci. 2018 Jul 5;19(7):1966. doi: 10.3390/ijms19071966. Biological Activities and Safety of Citrus spp. Essential Oils Noura S Dosoky, William N Setzer
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29976894/
Η Κίτρος (Citrus) είναι ένα γένος που ανήκει στην οικογένεια των Ρυτοειδών (Rutaceae). Αυτό το γένος αποτελεί την πιο σημαντική καλλιέργεια οπωροφόρων δέντρων στον κόσμο, με ετήσια παραγωγή περίπου 123 εκατομμυρίων τόνων το 2010 (1).
Το πορτοκάλι είναι μια από τις πιο άφθονες καλλιέργειες φρούτων στον κόσμο (2) και από όλα τα είδη εσπεριδοειδών που καλλιεργούνται, το πορτοκάλι είναι το πιο σημαντικό (3).
Το πορτοκάλι είναι ένα μικρό δέντρο που προέρχεται από τη νότια Κίνα και τώρα καλλιεργείται παγκοσμίως σε τροπικές, ημιτροπικές, καθώς και σε ορισμένες θερμές εύκρατες περιοχές (4).
Τα πορτοκάλια χαρακτηρίζονται από γλυκιά και ευχάριστη γεύση, καθώς και ένα εξαιρετικό άρωμα (2, 3).
Η βοτανική ονομασία του πορτοκαλιού είναι "Κιτρέα η σινική" (Citrus sinensis L.) (5).
2. Συστατικά
Η σακχαρόζη είναι ο κύριος υδατάνθρακας, και το κιτρικό οξύ είναι το κυρίαρχο οργανικό οξύ στον χυμό.
Θεωρείται ως πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών, όπως το ασκορβικό οξύ και οι φαινολικές ενώσεις (κυρίως η εσπεριδίνη και η ναριρουτίνη).
Είναι αρκετά πλούσιο σε καροτενοειδή (κυρίως βιολαξανθίνη, β-κρυπτοξανθίνη και λουτεΐνη).
Στα κόκκινα πορτοκάλια (όπως το σαγκουίνι), το χρώμα οφείλεται στην παρουσία ανθοκυανινών, εκτός από μερικές ποικιλίες στις οποίες το λυκοπένιο είναι η κύρια χρωστική ουσία.
Τα κύρια αμινοξέα που βρίσκονται στο χυμό είναι η προλίνη, η σερίνη και η αργινίνη, ενώ το κάλιο είναι το κύριο ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στον χυμό.
Το λεπτό άρωμα των πορτοκαλιών οφείλεται στην παρουσία διαφόρων πτητικών ενώσεων, με το λιμονένιο να είναι το πιο άφθονο (3).
Οι κύριες πτητικές ενώσεις του πορτοκαλιού είναι ιδιαίτερα παρόμοιες με εκείνες του μανταρινιού, σε συγκρίσιμες αναλογίες.
Το λιμονένιο κυμαίνεται συνήθως μεταξύ 90-97% στο πορτοκάλι, αν και αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί έως και το 64% σύμφωνα με ορισμένες μελέτες (6).
3. Αιθέριο έλαιο πορτοκάλι ιδιότητες
Τα φυσικά προϊόντα έχουν αποτελέσει μια πλούσια πηγή ενώσεων για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, και προσφέρουν μεγαλύτερη δομική ποικιλομορφία σε σύγκριση με τις συνθετικές ενώσεις (1).
Όσον αφορά τα αιθέρια έλαια, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια αύξηση στην χρήση τους για την αντιμετώπιση ασθενειών και για την προάσπιση της καλύτερης υγείας.
Τα φυσικά αιθέρια έλαια χρησιμοποιούνται ευρέως για πολλούς σκοπούς, τόσο ιατρικώς όσο και φαρμακευτικώς.
Θεωρούνται επίσης ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της Συμπληρωματικής και Εναλλακτικής Ιατρικής, που ονομάζεται αρωματοθεραπεία (4).
Τα τελευταία χρόνια έχουν προσδιοριστεί οι βιολογικές δραστικότητες (π.χ. αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιγηραντικές, αντιβακτηριακές, αντιμυκητιασικές και αντιφλεγμονώδεις) του αιθέριου ελαίου από τον φλοιό πορτοκαλιού (2).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι είναι αποτελεσματικό στην μείωση της νευρικότητας και του στρες (7).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει δείξει αντικαρκινογόνο δυναμικό.
Η οσφρητική διέγερση με αιθέριο έλαιο πορτοκάλι προκάλεσε φυσιολογική και ψυχολογική χαλάρωση. Η εισπνοή του για 90 δευτερόλεπτα προκάλεσε αυξήσεις σε συναισθήματα χαλάρωσης και άνεσης.
Η μυρωδιά του μειώνει τα συμπτώματα του άγχους και βελτιώνει τη διάθεση.
Γυναίκες που εκτέθηκαν στην μυρωδιά πορτοκαλιού μέσω διάχυτη στην αίθουσα αναμονής πριν από μια οδοντιατρική πράξη, έδειξαν χαμηλότερα επίπεδα άγχους σε σύγκριση με τις γυναίκες που εκτέθηκαν μόνο σε σκέτο αέρα (11).
Επίσης, το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει δείξει αντιμυκητιασική δράση έναντι της κάντιντα (Candida) που απομονώθηκε από την στοματική κοιλότητα.
Το τεστ Ames έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι δεν ήταν μεταλλαξιογόνο, ενώ δεν ήταν κυτταροτοξικό στο ανθρώπινο στοματικό επιθήλιο (8), και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό στα προϊόντα στοματικής υγιεινής (9).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι έχει αναφερθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη:
- σε αρκετά βακτήρια, συμπεριλαμβανομένων των Staphylococcus aureus, Listeria monocytogenes, Vibrio parahaemolyticus, Salmonella typhimurium, Escherichia coli και Pseudomonas aeruginosa, καθώς και
- σε πολλά είδη μυκήτων, όπως το Aspergillus flavus, A. fumigatus niger, A. terreus, Alternaria alternata, Cladosporium herbarum, Curvularia lunata, Fusarium oxysporum, Helminthosporium oryzae, Penicillium chrysogenum, P. verrucosum και Trichoderma viride.
Έδειξε επίσης καλές επιδράσεις έναντι σε αφλατοξίνες (ανέστειλε την αφλατοξίνη Β1) (11). Επιπρόσθετα, προκάλεσε πλήρη αναστολή της ανάπτυξης στον μύκητα Ασπέργιλλος ο μέλας (10).
Ως εκ τούτου, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για την διαχείριση των μυκοτοξινών.
Επιπλέον, έχει έντονη δράση έναντι του φορέα ελονοσίας, Anopheles labranchiae, καθώς και του φορέα του κίτρινου και του δάγκειου πυρετού, Aedes aegypti.
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι είναι ένα ισχυρό υποκαπνιστικό ενάντια σε μύγες, κατσαρίδες και κουνούπια. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των υπόγειων τερμιτών.
Είναι επίσης ένας αποτελεσματικός παράγοντας κατά των γαστρεντερικών νηματωδών, πέντε φορές πιο αποτελεσματικό στα αυγά του παρασιτικού σκουλικιού Haemonchus contortus σε σύγκριση με το αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου (11).
Ο συνδυασμός αιθέριο έλαιο πορτοκάλι και τζίντζερ εφαρμόστηκε με μασάζ, και ήταν αποτελεσματικό στην ανακούφιση μέτριου έως σοβαρού πόνου στο γόνατο ηλικιωμένων.
Επιπλέον, φόρμουλες που βασίζονταν σε αιθέρια έλαια πορτοκάλι και βασιλικό βελτίωσαν την ακμή 43 έως 75%. Να σημειωθεί ότι υπήρξαν κάποιες παρενέργειες (όπως αίσθημα καύσου και ερυθρότητα) που εξαφανίστηκαν μέσα σε λίγα λεπτά από την ολοκλήρωση της εφαρμογής τους (11).
Τα ευρήματα μελέτης έδειξαν ότι τα αιθέρια έλαια που απομονώθηκαν από τα άνθη πορτοκαλιού αύξησαν την αθλητική απόδοση και την λειτουργία των πνευμόνων (4).
Επίσης, το έλαιο από τα άνθη πορτοκαλιού έχει αρκετές χρήσεις, ενώ το νερό από τα άνθη πορτοκαλιού χρησιμοποιείται στην Παλαιστίνη ως τρόφιμο (4).
Το αιθέριο έλαιο πορτοκάλι αναφέρεται τόσο στις ευρωπαϊκές όσο και στις αμερικάνικες φαρμακοποιίες, και προκύπτει από τις φρέσκες φλούδες του (5).
Βέβαια, όπως είδαμε και νωρίτερα, στην βιβλιογραφία υπάρχουν αναφορές και για τις ευεργετικές επιδράσεις που εμφανίζει το αιθέριο έλαιο από τα άνθη.
4. Μείωση της σπατάλης των πόρων
Σε παγκόσμια κλίμακα, περίπου το 40% της παραγωγής πορτοκαλιού χρησιμοποιείται στην επεξεργασία χυμού πορτοκαλιού, η οποία παράγει μια τεράστια ποσότητα απορριμμάτων (κυρίως φλούδες) με μέση μάζα 0,5 κιλό για κάθε κιλό ακατέργαστου ωμού πορτοκαλιού.
Επομένως, οι φλούδες από σκουπίδια θα μπορούσαν να μετατραπούν σε εισόδημα, εάν προκύψει μία δυνητικά εμπορεύσιμη διαδικασία, όπως είναι π.χ. η εξαγωγή αιθέριων ελαίων.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι οι αποξηραμένες φλούδες πορτοκαλιού θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε εφαρμογές τυποποίησης τροφίμων όπως ροφήματα και προϊόντα αρτοποιίας (2). Εδώ να προσθέσω ότι σε καταστήματα με αποξηραμένα φρούτα έχω δει αρκετές φορές και αποξηραμένες φλούδες πορτοκαλιού.
Προσωπικά, μία στο τόσο, προσθέτω ψιλοκομμένη πορτοκαλόφλουδα (ή λεμονόφλουδα) στην κατσαρόλα με το φαγητό.
Επίσης, όπως συμβαίνει και με τα θρεπτικά συστατικά στα περισσότερα φρούτα, η βιταμίνη C στην φλούδα του πορτοκαλιού είναι περισσότερη σε σύγκριση με το καθεαυτό φρούτο. Για την ακρίβεια, η φλούδα περιέχει 155% περισσότερη βιταμίνη C (136mg/100 γραμμάρια φλούδας σε σύγκριση με 53,2 mg/100 γραμμάρια φρούτου).
Εκτός από τα φαγητά, τις σαλάτες και τις σούπες, η κατεξοχήν χρήση της πορτοκαλόφλουδας είναι σε όλων των ειδών τα γλυκά π.χ. κέικ, τσουρέκι, γλυκό του κουταλιού, παγωτά, και άλλα πολλά. Βέβαια, αντί για ζάχαρη, χρησιμοποιήστε υγιεινά γλυκαντικά.
Απλά, φροντίστε ότι τα πορτοκάλια που αγοράζετε δεν είναι κερωμένα. Ιδανικά, επιλέξτε βιολογικά πορτοκάλια.
Επίσης, εκτός από την μαγειρική, υπάρχουν και άλλες άφθονες χρήσεις της φλούδας όπως στο καθάρισμα, στον κήπο, καθώς και ως αρωματικός παράγοντας.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Review Molecules. 2016 Feb 22;21(2):247. doi: 10.3390/molecules21020247. Chemistry and Pharmacology of Citrus sinensis Juan Manuel J Favela-Hernández, Omar González-Santiago, Mónica A Ramírez-Cabrera, Patricia C Esquivel-Ferriño, María del Rayo Camacho-Corona
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26907240/
2. Food Sci Nutr. 2019 Dec 4;8(1):124-138. doi: 10.1002/fsn3.1279. eCollection 2020 Jan. Changes in chemical composition and biological activity of essential oil from Thomson navel orange ( Citrus sinensis L. Osbeck) peel under freezing, convective, vacuum, and microwave drying methods Reza Farahmandfar, Behraad Tirgarian, Bahare Dehghan, Azeeta Nemati
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31993139/
3. Nutritional Composition of Fruit Cultivars 2016, Pages 469-496, Chapter 20 - Orange (Citrus sinensis (L.) Osbeck) Peter A.Roussos
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780124081178000209
4. J Int Soc Sports Nutr. 2016 Sep 22;13:36. doi: 10.1186/s12970-016-0146-7. eCollection 2016. The effect of inhalation of Citrus sinensis flowers and Mentha spicata leave essential oils on lung function and exercise performance: a quasi-experimental uncontrolled before-and-after study Nidal Amin Jaradat, Hamzeh Al Zabadi, Belal Rahhal, Azmi Mahmoud Ali Hussein, Jamal Shaker Mahmoud, Basel Mansour, Ahmad Ibrahim Khasati, Abdelkhaleq Issa
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27688737/
5. Review Molecules. 2017 Jan 1;22(1):70. doi: 10.3390/molecules22010070. Biological Activities of Essential Oils: From Plant Chemoecology to Traditional Healing Systems Javad Sharifi-Rad, Antoni Sureda, Gian Carlo Tenore, Maria Daglia, Mehdi Sharifi-Rad, Marco Valussi, Rosa Tundis, Marzieh Sharifi-Rad, Monica R Loizzo, Adedayo Oluwaseun Ademiluyi, Razieh Sharifi-Rad, Seyed Abdulmajid Ayatollahi, Marcello Iriti.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28045446/
6. Review Front Plant Sci. 2019 Feb 5;10:12. doi: 10.3389/fpls.2019.00012. eCollection 2019. Volatile Compounds in Citrus Essential Oils: A Comprehensive Review M Carmen González-Mas, José L Rambla, M Pilar López-Gresa, M Amparo Blázquez, Antonio Granell
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30804951/
7. Randomized Controlled Trial Int J Environ Res Public Health. 2019 Oct 29;16(21):4185. doi: 10.3390/ijerph16214185. Effects of Aromatherapy Combined with Music Therapy on Anxiety, Stress, and Fundamental Nursing Skills in Nursing Students: A Randomized Controlled Trial Hae Kyoung Son, Wi-Young So, Myoungsuk Kim
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31671873/
8. Sci Rep. 2017 Sep 13;7(1):11479. doi: 10.1038/s41598-017-11818-5. Antimutagenic and antioxidant activity of the essential oils of Citrus sinensis and Citrus latifolia J D Toscano-Garibay, M Arriaga-Alba, J Sánchez-Navarrete, M Mendoza-García, J J Flores-Estrada, M A Moreno-Eutimio, J J Espinosa-Aguirre, M González-Ávila, N J Ruiz-Pérez
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28904369/
9. Sci Rep. 2016 May 3;6:25371. doi: 10.1038/srep25371. Antimycotic Activity and Genotoxic Evaluation of Citrus sinensis and Citrus latifolia Essential Oils Nancy J Ruiz-Pérez, Marisela González-Ávila, Jaime Sánchez-Navarrete, Julia D Toscano-Garibay, Mario A Moreno-Eutimio, Teresa Sandoval-Hernández, Myriam Arriaga-Alba
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27137128/
10. Microbiol Res. 2008;163(3):337-44. doi: 10.1016/j.micres.2006.06.009. Epub 2006 Jul 25. Effects of Citrus sinensis (L.) Osbeck epicarp essential oil on growth and morphogenesis of Aspergillus niger (L.) Van Tieghem Neeta Sharma, Abhishek Tripathi
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16870411/
11. Review Int J Mol Sci. 2018 Jul 5;19(7):1966. doi: 10.3390/ijms19071966. Biological Activities and Safety of Citrus spp. Essential Oils Noura S Dosoky, William N Setzer
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29976894/
