Φεβρουάριος 2021
Ενημέρωση 14/2/2022.
Ενημέρωση 14/2/2022.
ΒΟΤΑΝΑ / ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
2. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ
3. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
4. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
2. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ
3. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
4. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Υπάρχει μία ολοένα αυξανόμενη επιστημονική βιβλιογραφία που δείχνει ότι μια διατροφή πλούσια σε βιοενεργές ενώσεις από βότανα και μπαχαρικά έχει την ικανότητα να μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών (1).
Πλήθος επιστημονικών μελετών καταδεικνύουν ότι πολλά βότανα και μπαχαρικά είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά.
Η υπερβολική παραγωγή ελεύθερων ριζών οδηγεί σε οξειδωτικό στρες.
Το οξειδωτικό στρες έχει εμπλακεί στην αιτιολογία (2):
- της καρδιαγγειακής νόσου,
- των φλεγμονωδών παθήσεων,
- του καρκίνου, και
- άλλων χρόνιων παθήσεων.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που εμποδίζουν την οξείδωση και ως εκ τούτου καθυστερούν ή καταστέλλουν το οξειδωτικό στρες (2).
Υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα φυσικά αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στα φυτά.
Τα βότανα και τα μπαχαρικά είναι οι πιο σημαντικοί στόχοι για την αναζήτηση φυσικών αντιοξειδωτικών υπό το πρίσμα της ασφάλειας (2).
2. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ
Τον Ιανουάριο του 2010 δημοσιεύτηκε η μεγαλύτερη βάση δεδομένων για τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν σε περισσότερα από 3.100 (!) τρόφιμα, ροφήματα, μπαχαρικά, βότανα και άλλα είδη τροφίμων (3).
Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι τα μπαχαρικά και τα βότανα είχαν περισσότερα αντιοξειδωτικά από οποιαδήποτε άλλη ομάδα τροφίμων, με μερικά από αυτά να είναι εξαιρετικά πλούσια (3).
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούν την λέξη "αντιοξειδωτικά", το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, το οποίο είναι λογικό διότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι απαραίτητο να τα καταναλώνουμε καθημερινά σε τουλάχιστον 500 γραμμάρια ανά ημέρα (200 γραμμάρια φρούτα και 300 γραμμάρια λαχανικά), ενώ κάποια άλλα δεδομένα ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό στα 900 γραμμάρια.
Ωστόσο, τα ευρήματα αυτής της μελέτες υποδηλώνουν ότι τα βότανα και τα μπαχαρικά χρειάζεται επίσης να τα καταναλώνουμε καθημερινά διότι τα βότανα και τα μπαχαρικά έχουν περισσότερα αντιοξειδωτικά ακόμα και από τα φρούτα και τα λαχανικά.
Πιο συγκεκριμένα, τα βότανα και τα μπαχαρικά έχουν κατά μέσο όρο (3) :
- 23 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά σε σύγκριση με τα φρούτα, και
- 36 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά σε σύγκριση με τα λαχανικά.
Δείτε τον σύνδεσμο με τα 15 καλύτερα αντιοξειδωτικά βότανα και μπαχαρικά.
Πλέον, ολοένα και περισσότεροι ιατροί, διατροφολόγοι και άλλοι επαγγελματίες υγείας ενθαρρύνουν την κατανάλωση βοτάνων και μπαχαρικών, όχι μόνο ως υποκατάστατο του αλατιού, αλλά και για όλες τις ευεργετικές ιδιότητες που εμφανίζουν.
3. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
Εκτός από τα αντιοξειδωτικά και τις άλλες ιδιότητες τους, τα βότανα και τα μπαχαρικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνταγές για την αντικατάσταση μερικώς ή ολικώς λιγότερο επιθυμητών συστατικών όπως :
- αλάτι,
- ζάχαρη, και
- προστιθέμενο κορεσμένο λίπος.
Για παράδειγμα, σε μαρινάδες και σε σάλτσες, στο σοτάρισμα, σε φαγητά της κατσαρόλας, σε σούπες, και στην μεσογειακή κουζίνα. Τα λαχανικά ίσως είναι πιο νόστιμα όταν παρασκευάζονται με βότανα και μπαχαρικά (4).
Για τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα, να καταναλώνετε βότανα και μπαχαρικά με διαφορετικά χρώματα.
Χρησοιμοποιούνται διάφορα μέρη τους (11), όπως είναι για παράδειγμα :
- τα φύλλα, π.χ. μέντα και κόλιανδρου,
- οι σπόροι, π.χ. τριγωνέλλα,
- οι φλοιοι π.χ. κανέλα,
- οι καρποί, π.χ. μαύρο πιπέρι, κάρδαμο, και
- οι ρίζες, π.χ. κουρκουμάς και γλυκόριζα.
Έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και αιώνες για την διατήρηση της τροφής, την βελτίωση της γεύσης τους, αλλά ίσως και για να βελτιώσουν τις πεπτικές ιδιότητες και την φαρμακευτική αξία του φαγητού (11).
4. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Κάποια βότανα και μπαχαρικά έχουν ορισμένες αντενδείξεις.
Ενδεικτικά, αναφέρω ορισμένες: άτομα που είναι επιρρεπή στο σχηματισμό πέτρας στα νεφρά θα πρέπει να αποφεύγουν το πράσινο κάρδαμο, τον κουρκουμά, το τζίντζερ, τα φύλλα malabathrum και το μαύρο κάρδαμο επειδή θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο σε άτομα που τείνουν να σχηματίζουν λίθους νεφρών. Επίσης, πρέπει να αποφεύγονται από άτομα με υπεροξαλουρία (5).
Ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων συνιστά να περιοριστεί η πρόσληψη ολικών οξαλικών από την διατροφή σε λιγότερο από 40 έως 50 mg ανά ημέρα για άτομα που είναι επιρρεπή σε σχηματισμό λίθων στα νεφρά (5).
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ως μέγιστη δοσολογία επιτρέπεται μόνο 1.15 γραμμάριο πράσινο κάρδαμο, 2.5 γραμμάριο κουρκουμά, 3.07 γραμμάρια τζίντζερ, και 2.37 γραμμάρια μαύρο κάρδαμο (5). Και, αυτή η δοσολογία προκύπτει χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι άλλες πηγές οξαλικών που έχει στην καθημερινή του διατροφή ένας άνθρωπος.
Οι ανωτέρω πληροφορίες, σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνουν ότι χρειάζεται να αποφεύγουμε τα βότανα και τα μπαχαρικά.
Απεναντίας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τα εντάξουμε στην καθημερινή μας διατροφή, αλλά να χρησιμοποιούνται σε μία λογική δοσολογία, και αφού έχουμε διερευνήσει εάν υπάρχει κάποια αντένδειξη για το δικό μας προφίλ.
5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Καταναλώστε καθημερινά βότανα και μπαχαρικά που σας αρέσουν και απολαμβάνετε, και φροντίστε να μην περιέχουν αλάτι. Ιδανικά, επιλέξτε βιολογικά βότανα και μπαχαρικά, ενώ εάν αποφασίσετε να προμηθεύεστε κάποιο ή κάποια από αυτά ως συμπλήρωμα διατροφής, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Ο λόγος για τον οποίο οι επαγγελματίες υγείας ενθαρρύνουν την κατανάλωση βοτάνων και μπαχαρικών είναι επειδή υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι εκτός από τον σημαντικό αριθμό αντιοξειδωτικών που περιέχουν, επίσης προσφέρουν και ένα σημαντικό εύρος από οφέλη στην υγεία.
Η σύγχρονη ιατρική έχει αρχίσει να διερευνά τις φαρμακευτικής δυνατότητες τις τελευταίες δεκαετίες. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός δημοσιευμένων άρθρων που αξιολογούν τα μπαχαρικά. Για παράδειγμα, στην PubMed υπήρχαν μόλις 17 δημοσιεύσεις το 1966, ενώ το 2020 ανέρχονται σε 3407 (12).
Ενδεικτικά:
- μία ανασκόπηση για τα οφέλη των βοτάνων στις καρδιοπάθειες, αναφέρει ότι "τα βότανα ίσως μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για την διαχείριση ασθενειών ή σε συνδυασμό με την συμβατική αγωγή" (6).
- σε μία άλλη ανασκόπηση γίνεται μνεία για τα οφέλη που έχουν τα βότανα και τα μπαχαρικά στο ανοσοποιητικό σύστημα (7), ενώ
- σύμφωνα με μία μετα-ανάλυση δρουν ευεργετικά στην οστεοπόρωση (8),
- προκαταρκτικά δεδομένα και ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι τα βότανα, τα μπαχαρικά, και τα αιθέρια έλαια τους δρουν ευεργετικά στα επίπεδα BDNF (brain-derived neurotrophic factor, όπου στα ελληνικά αποδίδεται ως “εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας”).
Ο BDNF είναι μία νευροτροφίνη, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση του εγκεφάλου, στην υγεία και σε διάφορες παθήσεις.
- Μια μελέτη παρατήρησης διαπίστωσε ότι ο επιπολασμός μεταξύ του συνολικού αριθμού κρουσμάτων κορωναϊού ανά εκατομμύριο πληθυσμού, και της προσφοράς των μπαχαρικών σε γραμμάρια ανά κάτοικο ανά ημέρα, είναι σαφώς αλληλένδετος. Τα περισσότερα κράτη με χαμηλότερη κατά κεφαλήν πρόσληψη μπαχαρικών ανέφεραν περισσότερα κρούσματα κορωναϊού ανά εκατομμύριο πληθυσμού, και αντίστροφα. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς τα βότανα και τα μπαχαρικά είναι γνωστό ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα (10)
Επιπλέον, τα βότανα και τα μπαχαρικά δεν προσφέρουν μόνο ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό μας, αλλά κάνουν και τα γεύματα πιο νόστιμα.
Προσωπικά, έχω ένα σχετικώς καλά οργανωμένο ράφι με άφθονα βότανα, μπαχαρικά και φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία χρησιμοποιώ καθημερινά στα γεύματα μου και στα ροφήματα.
Eπίσης, λόγω του ότι τα οφέλη που έχει η αρωματοθεραπεία είναι καλά τεκμηριωμένα, πριν από την κάθε χρήση βοτάνου ή μπαχαρικού, κλείνω τα μάτια, και παίρνω ορισμένες βαθιές εισπνοές μέσα από το εκάστοτε βαζάκι. Πραγματικά, αποτελεί μία από τις πιο όμορφες στιγμές μου κατά την διάρκεια μίας συνηθισμένης ημέρας.
Κλείνοντας, στην παρούσα ιστοσελίδα θα βρείτε μία διεξοδική και αναλυτική παράθεση επιστημονικών δεδομένων για τις ιδιότητες που εμφανίζουν τα βότανα και τα μπαχαρικά, αλλά και για τις πιθανές παρενέργειες τους όταν αυτά χρησιμοποιούνται με ακατάλληλο τρόπο ή λήψη υψηλής δοσολογίας.
Στο ενδιάμεσο, αφήστε την δημιουργικότητα σας ελεύθερη, και κάντε τα γεύματα σας αλλά και τα ροφήματα σας πιο γευστικά, πιο αρωματικά και πιο υγιεινά !
Στην Υγεία σας !
Παραπομπές:
1. Comparative Study Nutrients . 2020 Sep 6;12(9):2727. doi: 10.3390/nu12092727. Intake of Dietary Salicylates from Herbs and Spices among Adult Polish Omnivores and Vegans Danuta Gajewska, Paulina Katarzyna Kęszycka, Martyna Sandzewicz, Paweł Kozłowski, Joanna Myszkowska-Ryciak
2. Review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014;54(3):352-72. Antioxidant potential of spices and their active constituents K Srinivasan
3. Nutr J. 2010 Jan 22;9:3. The total antioxidant content of more than 3100 foods, beverages, spices, herbs and supplements used worldwide Monica H Carlsen, Bente L Halvorsen, Kari Holte, Siv K Bøhn, Steinar Dragland, Laura Sampson, Carol Willey, Haruki Senoo, Yuko Umezono, Chiho Sanada, Ingrid Barikmo, Nega Berhe, Walter C Willett, Katherine M Phillips, David R Jacobs Jr, Rune Blomhoff
4. Review Med J Aust. 2006 Aug 21;185(S4):S1-S24. Health benefits of herbs and spices: the past, the present, the future Linda C Tapsell, Ian Hemphill, Lynne Cobiac, Craig S Patch, David R Sullivan, Michael Fenech, Steven Roodenrys, Jennifer B Keogh, Peter M Clifton, Peter G Williams, Virginia A Fazio, Karen E Inge
5. Plant Foods Hum Nutr. 2012 Jun;67(2):186-90. Total and soluble oxalate content of some Indian spices Sumana Ghosh Das, G P Savage
6. Review Nurs Clin North Am. 2021 Mar;56(1):123-136. Epub 2020 Dec 29. Herbal Medications Used to Ameliorate Cardiac Conditions Maria A Revell, Marcia A Pugh
7. Review Integr Med (Encinitas). 2020 Oct;19(5):30-42. Opportunities for Health Promotion: Highlighting Herbs and Spices to Improve Immune Support and Well-being Jonathan Isbill, Jayanthi Kandiah, Natalie Kružliaková
8. Am J Chin Med. 2020;48(8):1749-1768. Epub 2020 Dec 10. Benefits of Herbal Medicine on Bone Mineral Density in Osteoporosis: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials Wan-Ling Lin, Pao-Yen Lin, Yu-Chiang Hung, Tun-Pin Hsueh
9. National Library of Medicine National Center for Biotechnology Information, aromatherapy.
10. ACS Chem Neurosci . 2020 Jun 17;11(12):1696-1698. doi: 10.1021/acschemneuro.0c00239. Epub 2020 May 26. Immunity-Boosting Spices and the Novel Coronavirus, Yehya Elsayed, Naveed Ahmed Khan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32452670/
11. Aggarwal BB. Targeting inflammation-induced obesity and metabolic diseases by curcumin and other nutraceuticals. Annu Rev Nutr. 2010 Aug 21;30:173-99. doi: 10.1146/annurev.nutr.012809.104755. PMID: 20420526; PMCID: PMC3144156.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20420526/
12. Letarouilly JG, Sanchez P, Nguyen Y, Sigaux J, Czernichow S, Flipo RM, Sellam J, Daïen C. Efficacy of Spice Supplementation in Rheumatoid Arthritis: A Systematic Literature Review. Nutrients. 2020 Dec 11;12(12):3800. doi: 10.3390/nu12123800. PMID: 33322318; PMCID: PMC7764619.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33322318/
Υπάρχει μία ολοένα αυξανόμενη επιστημονική βιβλιογραφία που δείχνει ότι μια διατροφή πλούσια σε βιοενεργές ενώσεις από βότανα και μπαχαρικά έχει την ικανότητα να μειώνει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών (1).
Πλήθος επιστημονικών μελετών καταδεικνύουν ότι πολλά βότανα και μπαχαρικά είναι ισχυρά αντιοξειδωτικά.
Η υπερβολική παραγωγή ελεύθερων ριζών οδηγεί σε οξειδωτικό στρες.
Το οξειδωτικό στρες έχει εμπλακεί στην αιτιολογία (2):
- της καρδιαγγειακής νόσου,
- των φλεγμονωδών παθήσεων,
- του καρκίνου, και
- άλλων χρόνιων παθήσεων.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που εμποδίζουν την οξείδωση και ως εκ τούτου καθυστερούν ή καταστέλλουν το οξειδωτικό στρες (2).
Υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα φυσικά αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στα φυτά.
Τα βότανα και τα μπαχαρικά είναι οι πιο σημαντικοί στόχοι για την αναζήτηση φυσικών αντιοξειδωτικών υπό το πρίσμα της ασφάλειας (2).
2. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ
Τον Ιανουάριο του 2010 δημοσιεύτηκε η μεγαλύτερη βάση δεδομένων για τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν σε περισσότερα από 3.100 (!) τρόφιμα, ροφήματα, μπαχαρικά, βότανα και άλλα είδη τροφίμων (3).
Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι τα μπαχαρικά και τα βότανα είχαν περισσότερα αντιοξειδωτικά από οποιαδήποτε άλλη ομάδα τροφίμων, με μερικά από αυτά να είναι εξαιρετικά πλούσια (3).
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούν την λέξη "αντιοξειδωτικά", το πρώτο πράγμα που σκέφτονται είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, το οποίο είναι λογικό διότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι απαραίτητο να τα καταναλώνουμε καθημερινά σε τουλάχιστον 500 γραμμάρια ανά ημέρα (200 γραμμάρια φρούτα και 300 γραμμάρια λαχανικά), ενώ κάποια άλλα δεδομένα ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό στα 900 γραμμάρια.
Ωστόσο, τα ευρήματα αυτής της μελέτες υποδηλώνουν ότι τα βότανα και τα μπαχαρικά χρειάζεται επίσης να τα καταναλώνουμε καθημερινά διότι τα βότανα και τα μπαχαρικά έχουν περισσότερα αντιοξειδωτικά ακόμα και από τα φρούτα και τα λαχανικά.
Πιο συγκεκριμένα, τα βότανα και τα μπαχαρικά έχουν κατά μέσο όρο (3) :
- 23 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά σε σύγκριση με τα φρούτα, και
- 36 φορές περισσότερα αντιοξειδωτικά σε σύγκριση με τα λαχανικά.
Δείτε τον σύνδεσμο με τα 15 καλύτερα αντιοξειδωτικά βότανα και μπαχαρικά.
Πλέον, ολοένα και περισσότεροι ιατροί, διατροφολόγοι και άλλοι επαγγελματίες υγείας ενθαρρύνουν την κατανάλωση βοτάνων και μπαχαρικών, όχι μόνο ως υποκατάστατο του αλατιού, αλλά και για όλες τις ευεργετικές ιδιότητες που εμφανίζουν.
3. ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ
Εκτός από τα αντιοξειδωτικά και τις άλλες ιδιότητες τους, τα βότανα και τα μπαχαρικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνταγές για την αντικατάσταση μερικώς ή ολικώς λιγότερο επιθυμητών συστατικών όπως :
- αλάτι,
- ζάχαρη, και
- προστιθέμενο κορεσμένο λίπος.
Για παράδειγμα, σε μαρινάδες και σε σάλτσες, στο σοτάρισμα, σε φαγητά της κατσαρόλας, σε σούπες, και στην μεσογειακή κουζίνα. Τα λαχανικά ίσως είναι πιο νόστιμα όταν παρασκευάζονται με βότανα και μπαχαρικά (4).
Για τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα, να καταναλώνετε βότανα και μπαχαρικά με διαφορετικά χρώματα.
Χρησοιμοποιούνται διάφορα μέρη τους (11), όπως είναι για παράδειγμα :
- τα φύλλα, π.χ. μέντα και κόλιανδρου,
- οι σπόροι, π.χ. τριγωνέλλα,
- οι φλοιοι π.χ. κανέλα,
- οι καρποί, π.χ. μαύρο πιπέρι, κάρδαμο, και
- οι ρίζες, π.χ. κουρκουμάς και γλυκόριζα.
Έχουν χρησιμοποιηθεί εδώ και αιώνες για την διατήρηση της τροφής, την βελτίωση της γεύσης τους, αλλά ίσως και για να βελτιώσουν τις πεπτικές ιδιότητες και την φαρμακευτική αξία του φαγητού (11).
4. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Κάποια βότανα και μπαχαρικά έχουν ορισμένες αντενδείξεις.
Ενδεικτικά, αναφέρω ορισμένες: άτομα που είναι επιρρεπή στο σχηματισμό πέτρας στα νεφρά θα πρέπει να αποφεύγουν το πράσινο κάρδαμο, τον κουρκουμά, το τζίντζερ, τα φύλλα malabathrum και το μαύρο κάρδαμο επειδή θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο σε άτομα που τείνουν να σχηματίζουν λίθους νεφρών. Επίσης, πρέπει να αποφεύγονται από άτομα με υπεροξαλουρία (5).
Ο Αμερικάνικος Σύλλογος Διαιτολόγων συνιστά να περιοριστεί η πρόσληψη ολικών οξαλικών από την διατροφή σε λιγότερο από 40 έως 50 mg ανά ημέρα για άτομα που είναι επιρρεπή σε σχηματισμό λίθων στα νεφρά (5).
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι ως μέγιστη δοσολογία επιτρέπεται μόνο 1.15 γραμμάριο πράσινο κάρδαμο, 2.5 γραμμάριο κουρκουμά, 3.07 γραμμάρια τζίντζερ, και 2.37 γραμμάρια μαύρο κάρδαμο (5). Και, αυτή η δοσολογία προκύπτει χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι άλλες πηγές οξαλικών που έχει στην καθημερινή του διατροφή ένας άνθρωπος.
Οι ανωτέρω πληροφορίες, σε καμμία περίπτωση δεν σημαίνουν ότι χρειάζεται να αποφεύγουμε τα βότανα και τα μπαχαρικά.
Απεναντίας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τα εντάξουμε στην καθημερινή μας διατροφή, αλλά να χρησιμοποιούνται σε μία λογική δοσολογία, και αφού έχουμε διερευνήσει εάν υπάρχει κάποια αντένδειξη για το δικό μας προφίλ.
5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Καταναλώστε καθημερινά βότανα και μπαχαρικά που σας αρέσουν και απολαμβάνετε, και φροντίστε να μην περιέχουν αλάτι. Ιδανικά, επιλέξτε βιολογικά βότανα και μπαχαρικά, ενώ εάν αποφασίσετε να προμηθεύεστε κάποιο ή κάποια από αυτά ως συμπλήρωμα διατροφής, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
Ο λόγος για τον οποίο οι επαγγελματίες υγείας ενθαρρύνουν την κατανάλωση βοτάνων και μπαχαρικών είναι επειδή υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι εκτός από τον σημαντικό αριθμό αντιοξειδωτικών που περιέχουν, επίσης προσφέρουν και ένα σημαντικό εύρος από οφέλη στην υγεία.
Η σύγχρονη ιατρική έχει αρχίσει να διερευνά τις φαρμακευτικής δυνατότητες τις τελευταίες δεκαετίες. Υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός δημοσιευμένων άρθρων που αξιολογούν τα μπαχαρικά. Για παράδειγμα, στην PubMed υπήρχαν μόλις 17 δημοσιεύσεις το 1966, ενώ το 2020 ανέρχονται σε 3407 (12).
Ενδεικτικά:
- μία ανασκόπηση για τα οφέλη των βοτάνων στις καρδιοπάθειες, αναφέρει ότι "τα βότανα ίσως μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για την διαχείριση ασθενειών ή σε συνδυασμό με την συμβατική αγωγή" (6).
- σε μία άλλη ανασκόπηση γίνεται μνεία για τα οφέλη που έχουν τα βότανα και τα μπαχαρικά στο ανοσοποιητικό σύστημα (7), ενώ
- σύμφωνα με μία μετα-ανάλυση δρουν ευεργετικά στην οστεοπόρωση (8),
- προκαταρκτικά δεδομένα και ορισμένες μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι τα βότανα, τα μπαχαρικά, και τα αιθέρια έλαια τους δρουν ευεργετικά στα επίπεδα BDNF (brain-derived neurotrophic factor, όπου στα ελληνικά αποδίδεται ως “εγκεφαλικός νευροτροφικός παράγοντας”).
Ο BDNF είναι μία νευροτροφίνη, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση του εγκεφάλου, στην υγεία και σε διάφορες παθήσεις.
- Μια μελέτη παρατήρησης διαπίστωσε ότι ο επιπολασμός μεταξύ του συνολικού αριθμού κρουσμάτων κορωναϊού ανά εκατομμύριο πληθυσμού, και της προσφοράς των μπαχαρικών σε γραμμάρια ανά κάτοικο ανά ημέρα, είναι σαφώς αλληλένδετος. Τα περισσότερα κράτη με χαμηλότερη κατά κεφαλήν πρόσληψη μπαχαρικών ανέφεραν περισσότερα κρούσματα κορωναϊού ανά εκατομμύριο πληθυσμού, και αντίστροφα. Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς τα βότανα και τα μπαχαρικά είναι γνωστό ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα (10)
Επιπλέον, τα βότανα και τα μπαχαρικά δεν προσφέρουν μόνο ευεργετικές επιδράσεις στον οργανισμό μας, αλλά κάνουν και τα γεύματα πιο νόστιμα.
Προσωπικά, έχω ένα σχετικώς καλά οργανωμένο ράφι με άφθονα βότανα, μπαχαρικά και φαρμακευτικά μανιτάρια, τα οποία χρησιμοποιώ καθημερινά στα γεύματα μου και στα ροφήματα.
Eπίσης, λόγω του ότι τα οφέλη που έχει η αρωματοθεραπεία είναι καλά τεκμηριωμένα, πριν από την κάθε χρήση βοτάνου ή μπαχαρικού, κλείνω τα μάτια, και παίρνω ορισμένες βαθιές εισπνοές μέσα από το εκάστοτε βαζάκι. Πραγματικά, αποτελεί μία από τις πιο όμορφες στιγμές μου κατά την διάρκεια μίας συνηθισμένης ημέρας.
Κλείνοντας, στην παρούσα ιστοσελίδα θα βρείτε μία διεξοδική και αναλυτική παράθεση επιστημονικών δεδομένων για τις ιδιότητες που εμφανίζουν τα βότανα και τα μπαχαρικά, αλλά και για τις πιθανές παρενέργειες τους όταν αυτά χρησιμοποιούνται με ακατάλληλο τρόπο ή λήψη υψηλής δοσολογίας.
Στο ενδιάμεσο, αφήστε την δημιουργικότητα σας ελεύθερη, και κάντε τα γεύματα σας αλλά και τα ροφήματα σας πιο γευστικά, πιο αρωματικά και πιο υγιεινά !
Στην Υγεία σας !
Παραπομπές:
1. Comparative Study Nutrients . 2020 Sep 6;12(9):2727. doi: 10.3390/nu12092727. Intake of Dietary Salicylates from Herbs and Spices among Adult Polish Omnivores and Vegans Danuta Gajewska, Paulina Katarzyna Kęszycka, Martyna Sandzewicz, Paweł Kozłowski, Joanna Myszkowska-Ryciak
2. Review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014;54(3):352-72. Antioxidant potential of spices and their active constituents K Srinivasan
3. Nutr J. 2010 Jan 22;9:3. The total antioxidant content of more than 3100 foods, beverages, spices, herbs and supplements used worldwide Monica H Carlsen, Bente L Halvorsen, Kari Holte, Siv K Bøhn, Steinar Dragland, Laura Sampson, Carol Willey, Haruki Senoo, Yuko Umezono, Chiho Sanada, Ingrid Barikmo, Nega Berhe, Walter C Willett, Katherine M Phillips, David R Jacobs Jr, Rune Blomhoff
4. Review Med J Aust. 2006 Aug 21;185(S4):S1-S24. Health benefits of herbs and spices: the past, the present, the future Linda C Tapsell, Ian Hemphill, Lynne Cobiac, Craig S Patch, David R Sullivan, Michael Fenech, Steven Roodenrys, Jennifer B Keogh, Peter M Clifton, Peter G Williams, Virginia A Fazio, Karen E Inge
5. Plant Foods Hum Nutr. 2012 Jun;67(2):186-90. Total and soluble oxalate content of some Indian spices Sumana Ghosh Das, G P Savage
6. Review Nurs Clin North Am. 2021 Mar;56(1):123-136. Epub 2020 Dec 29. Herbal Medications Used to Ameliorate Cardiac Conditions Maria A Revell, Marcia A Pugh
7. Review Integr Med (Encinitas). 2020 Oct;19(5):30-42. Opportunities for Health Promotion: Highlighting Herbs and Spices to Improve Immune Support and Well-being Jonathan Isbill, Jayanthi Kandiah, Natalie Kružliaková
8. Am J Chin Med. 2020;48(8):1749-1768. Epub 2020 Dec 10. Benefits of Herbal Medicine on Bone Mineral Density in Osteoporosis: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials Wan-Ling Lin, Pao-Yen Lin, Yu-Chiang Hung, Tun-Pin Hsueh
9. National Library of Medicine National Center for Biotechnology Information, aromatherapy.
10. ACS Chem Neurosci . 2020 Jun 17;11(12):1696-1698. doi: 10.1021/acschemneuro.0c00239. Epub 2020 May 26. Immunity-Boosting Spices and the Novel Coronavirus, Yehya Elsayed, Naveed Ahmed Khan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32452670/
11. Aggarwal BB. Targeting inflammation-induced obesity and metabolic diseases by curcumin and other nutraceuticals. Annu Rev Nutr. 2010 Aug 21;30:173-99. doi: 10.1146/annurev.nutr.012809.104755. PMID: 20420526; PMCID: PMC3144156.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20420526/
12. Letarouilly JG, Sanchez P, Nguyen Y, Sigaux J, Czernichow S, Flipo RM, Sellam J, Daïen C. Efficacy of Spice Supplementation in Rheumatoid Arthritis: A Systematic Literature Review. Nutrients. 2020 Dec 11;12(12):3800. doi: 10.3390/nu12123800. PMID: 33322318; PMCID: PMC7764619.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33322318/
