10/7/2021
ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΥΣΗ
Ολοένα και περισσότερα επιστημονικά ευρήματα υποστηρίζουν τα σημαντικά οφέλη της συνταγογράφησης της φύσης
Πρόσφατα είδα τυχαία ορισμένα δεδομένα σχετικά με τα οφέλη που έχει στην υγείας μας το "μπάνιο στο δάσος" (forest bathing / Shinrin-Yoku), το οποίο ίσως αποτελεί μία μορφή Θεραπείας μέσω της Φύσης.
Πρώτη φορά διάβαζα για αυτήν την έννοια, και αποφάσισα να το σκαλίσω λίγο περισσότερο.
Σε μία από αυτές τις αναζητήσεις είδα τον όρο Πράσινη Συνταγογράφηση (Green Prescribing), και το πρώτο σχετικό άρθρο ήταν μία ανάρτηση από το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS - National Health Service) (1), σύμφωνα με το οποίο η πανδημία του κορωναϊού επισήμανε :
- την σημασία που έχει για την ψυχική και την σωματική υγεία μας να βρισκόμαστε σε εξωτερικούς χώρους, καθώς και
- τις ανισότητες που υπάρχουν όσον αφορά την πρόσβαση σε χώρους με πράσινο.
Για ορισμένους ανθρώπους, η "Πράσινη Κοινωνική Συνταγογράφηση" τους συνδέει με δραστηριότητες που βασίζονται στη φύση, όπως είναι (1):
- το περπάτημα,
- η κηπουρική στους χώρους της κοινότητας, και
- τα προγράμματα καλλιέργειας τροφίμων.
Η Πράσινη Κοινωνική Συνταγογράφηση έχει ως στόχο την πρόληψη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ψυχικής υγείας (1).
Το Πανεπιστήμιο του Έξετερ έχει έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα σύνδεσμο με τίτλο «Φύση με συνταγογράφηση» (2), όπου αναφέρεται ότι "συχνά οι άνθρωποι είναι στενοχωρημένοι σε τέτοιο βαθμό όπου επηρεάζεται η ικανότητα τους ακόμα και να λειτουργούν. Αυτοί οι άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο κλινικής διάγνωσης στρες, κατάθλιψης ή άγχους."
Μια εναλλακτική λύση στις συνήθεις επιλογές αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων είναι οι ομαδικές δραστηριότητες που γίνονται στη φύση, όπως (2) :
- η κηπουρική σε χώρους της κοινότητας (μία από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες αναψυχής), και
- οι δραστηριότητες που γίνονται με σκοπό την αποκατάσταση και την φροντίδα της φύσης.
Υπάρχουν δεδομένα ότι οι δραστηριότητες που γίνονται στη φύση οδηγούν σε ένα εύρος θετικών αποτελεσμάτων.
Επίσης, το Πανεπιστήμιο του Έξετερ έχει δημιουργήσει ένα δωρεάν εγχειρίδιο (66 σελίδες) σχετικά με τους τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιηθεί η συνταγογράφηση της φύσης για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των ανθρώπων (2), το οποίο ξεκινάει με μία ενδιαφέρουσα εισαγωγή :
"Η ουσία είναι πολλά περισσότερα από απλά μια βόλτα στη φύση.
Πρόκειται για την ανάπτυξη μιας βάσης όπου ένας άνθρωπος έχει την αίσθηση ότι ανήκει σε "κάτι", και ότι αυτό το "κάτι" ίσως είναι η φύση.
Συνεπώς, με το να συνταγογραφούμε τη φύση, υπό μία έννοια της δίνουμε αξία, και ότι αποτελεί μία ενασχόληση που αξίζει να την εντάξουμε στην ζωή μας" (3).
Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι πολύ πιο συχνά από όσο νομίζουμε (ίσως φτάνει ακόμα και το 50%), ενώ ακόμη και οι «ήπιες» ψυχικές παθήσεις - εκτός από το ότι επιδρούν αρνητικά στην ποιότητα ζωής - συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου (3).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μία σχετική αναφορά από το πανεπιστήμιο του Έξετερ με τίτλο "Μια δόση φύσης. Αντιμετωπίζοντας χρόνιες παθήσεις υγείας χρησιμοποιώντας το περιβάλλον" (4).
Είναι ένα αρκετά συμπυκνωμένο pdf αρχείο με μόλις 4 σελίδες. Παραθέτω εκείνα τα σημεία που έκρινα ότι ήταν τα σημαντικότερα.
Εν περιλήψει, η ιατρική έρευνα από όλο τον κόσμο δείχνει ότι η "Πράσινη Συνταγογράφηση" (Green Prescription) μπορεί να προσφέρει οφέλη στην φυσιολογία και στην ψυχολογία των ασθενών.
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι οι γιατροί είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να δώσουν Πράσινες Συνταγογραφήσεις.
Η έρευνα καταδεικνύει πολυάριθμους συσχετισμούς μεταξύ της έκθεσης στην φύση και διαφορετικών δεικτών υγείας και ευεξίας, και η πιο πρόσφατη επισκόπηση δείχνει ότι τα στοιχεία σχετικά με αυτά τα οφέλη είναι ισχυρά.
Στοιχεία σχετικά με την πρωτοβάθμια και κλινική φροντίδα
- Μελέτες διαπίστωσαν ότι μια Πράσινη Συνταγογράφηση αυξάνει τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και βελτιώνει την ποιότητα ζωής για 12 μήνες.
Αποτελεί μία βιώσιμη πρακτική, καθώς για κάθε δέκα Πράσινες Συνταγογραφήσεις, ένα άτομο πέτυχε και διατήρησε 150 λεπτά μέτριας ή έντονης ψυχαγωγικής δραστηριότητας. Επίσης, υπήρξε 20-30% μείωση του κινδύνου για θάνατο από οποιαδήποτε αιτία.
- το πρόγραμμα της Νέας Ζηλανδίας έδειξε ότι έξι έως οκτώ μήνες μετά από μία Πράσινη Συνταγογράφηση, το 63% των ασθενών παραμένουν πιο ενεργοί σε σύγκριση με τα επίπεδα δραστηριότητας που είχαν πριν από την Πράσινη Συνταγογράφηση.
Το 72% παρατήρησε θετικές αλλαγές στην υγεία του, το 46% έχασε βάρος, και το 64% ενθάρρυνε άλλους ανθρώπους να είναι περισσότεροι ενεργοί στην ζωή τους
- κλινικά στοιχεία από την Ασία δείχνουν ότι το να περνάμε χρόνο σε ένα δάσος έχει ιαματικές επιδράσεις στην υπέρταση, ενώ βελτιώνει την λειτουργία του ανοσοποιητικού.
- Γνωρίζουμε επίσης ότι η φύση μειώνει την εμπειρία και την αίσθηση του πόνου.
Μέσω τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης δοκιμής έχει δειχθεί ότι η εικόνα μιας σκηνής με φύση, δίπλα στο κρεβάτι, και μια κασέτα ήχου που αναπαράγει ήχους της φύσης, μειώνει σημαντικά τον πόνο σε ασθενείς που υποβάλλονται σε βρογχοσκόπηση.
Στοιχεία υπό το πρίσμα της δημόσιας υγείας
- Βρέθηκαν σημαντικές βελτιώσεις σε ένα μεγάλο εύρος παθήσεων από παχυσαρκία έως σχιζοφρένεια.
- πληθυσμοί που είναι κοντά στη φύση είναι πιο υγιείς.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ο επιπολασμός παθήσεων ήταν χαμηλότερος όσο περισσότερος ήταν ο συνολικός πράσινος χώρος που υπήρχε σε ακτίνα 1 χιλιομέτρου.
- Σε μελέτες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, υπάρχει θετική σχέση μεταξύ της πρόσβασης στον πράσινο χώρο και της σωματικής άσκησης, του βάρους και των σχετικών καταστάσεων υγείας
Ψυχολογικές διαστάσεις
Η έρευνα έχει δείξει μια σειρά από συγκεκριμένα οφέλη.
- Σε σύγκριση με την άσκηση σε εσωτερικό χώρο, η άσκηση σε φυσικό περιβάλλον σχετίζεται με μεγαλύτερα συναισθήματα αναζωογόνησης, καθώς και με μία μεγαλύτερη πρόθεση για επανάληψη της δραστηριότητας
- Η κηπουρική ανακουφίζει από το οξύ άγχος
- Το περπάτημα στην φύση, ή ακόμα και η θέαση της φύσης, βελτιώνει την ικανότητα να κατευθύνουμε και να αποκαθιστούμε την προσοχή μας
- η παρουσία μας σε έναν βοτανικό κήπο αφιερωμένο σε δέντρα για 50 λεπτά παρέχει γνωστικά και συναισθηματικά οφέλη στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.
- η σύντομη και έντονη άσκηση σε εξωτερικό χώρο έχει τα μεγαλύτερα οφέλη και σε δύο άλλους βασικούς δείκτες ψυχικής υγείας: την αυτοεκτίμηση και την διάθεση
- οι χώροι με πράσινο μειώνουν τα συμπτώματα σε ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών σε παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας
- όταν βρισκόμαστε στην φύση και είμαστε παρόντες στο εδώ και στο τώρα, έχει αποδειχθεί εμπειρικά ότι δημιουργούνται θετικές ψυχολογικές επιδράσεις
Πτυχές της φύσης
- Στην Αγγλία υπάρχουν στοιχεία ότι όσο πιο κοντά ζει ένας άνθρωπος στην ακτή, τόσο καλύτερη είναι η υγεία του
- Μια μετα-ανάλυση 1.252 ασθενών έδειξε ότι, ενώ κάθε πράσινο περιβάλλον βελτίωσε τόσο την αυτοεκτίμηση όσο και την διάθεση, η παρουσία νερού παρήγαγε μεγαλύτερα αποτελέσματα
- Υπάρχουν ενδείξεις θετικής σχέσης μεταξύ του επιπέδου της βιοποικιλότητας των πράσινων χώρων και της ψυχικής ευεξίας των ανθρώπων που τους επισκέπτονται
Περισσότερες πληροφορίες για τα οφέλη της φύσης θα δείτε στο ευρετήριο.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Green social prescribing, NSH UK
https://www.england.nhs.uk/personalisedcare/social-prescribing/green-social-prescribing/
2. Nature-on-prescription, European Centre for Environment and Human Health University of Exeter Medical School Knowledge Spa, Royal Cornwall Hospital Truro, Cornwall, TR1 3HD
https://www.ecehh.org/research/nature-prescription/
3. James Fullam, Harriet Hunt, Rebecca Lovell, Kerryn Husk, Richard Byng, David Richards, Dan Bloomfield, Sara Warber, Mark Tarrant, Jenny Lloyd, Noreen Orr, Lorna Burns, Ruth Garside (2021) A handbook for Nature on Prescription to promote mental health. Version 1. University of Exeter
https://www.ecehh.org/research/nature-prescription-handbook/
4. A Dose of Nature, Addressing chronic health conditions by using the environment, university of Exeter, Nerc, Science of the environment.
Πρώτη φορά διάβαζα για αυτήν την έννοια, και αποφάσισα να το σκαλίσω λίγο περισσότερο.
Σε μία από αυτές τις αναζητήσεις είδα τον όρο Πράσινη Συνταγογράφηση (Green Prescribing), και το πρώτο σχετικό άρθρο ήταν μία ανάρτηση από το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS - National Health Service) (1), σύμφωνα με το οποίο η πανδημία του κορωναϊού επισήμανε :
- την σημασία που έχει για την ψυχική και την σωματική υγεία μας να βρισκόμαστε σε εξωτερικούς χώρους, καθώς και
- τις ανισότητες που υπάρχουν όσον αφορά την πρόσβαση σε χώρους με πράσινο.
Για ορισμένους ανθρώπους, η "Πράσινη Κοινωνική Συνταγογράφηση" τους συνδέει με δραστηριότητες που βασίζονται στη φύση, όπως είναι (1):
- το περπάτημα,
- η κηπουρική στους χώρους της κοινότητας, και
- τα προγράμματα καλλιέργειας τροφίμων.
Η Πράσινη Κοινωνική Συνταγογράφηση έχει ως στόχο την πρόληψη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ψυχικής υγείας (1).
Το Πανεπιστήμιο του Έξετερ έχει έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα σύνδεσμο με τίτλο «Φύση με συνταγογράφηση» (2), όπου αναφέρεται ότι "συχνά οι άνθρωποι είναι στενοχωρημένοι σε τέτοιο βαθμό όπου επηρεάζεται η ικανότητα τους ακόμα και να λειτουργούν. Αυτοί οι άνθρωποι διατρέχουν κίνδυνο κλινικής διάγνωσης στρες, κατάθλιψης ή άγχους."
Μια εναλλακτική λύση στις συνήθεις επιλογές αντιμετώπισης αυτών των καταστάσεων είναι οι ομαδικές δραστηριότητες που γίνονται στη φύση, όπως (2) :
- η κηπουρική σε χώρους της κοινότητας (μία από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες αναψυχής), και
- οι δραστηριότητες που γίνονται με σκοπό την αποκατάσταση και την φροντίδα της φύσης.
Υπάρχουν δεδομένα ότι οι δραστηριότητες που γίνονται στη φύση οδηγούν σε ένα εύρος θετικών αποτελεσμάτων.
Επίσης, το Πανεπιστήμιο του Έξετερ έχει δημιουργήσει ένα δωρεάν εγχειρίδιο (66 σελίδες) σχετικά με τους τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιηθεί η συνταγογράφηση της φύσης για την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των ανθρώπων (2), το οποίο ξεκινάει με μία ενδιαφέρουσα εισαγωγή :
"Η ουσία είναι πολλά περισσότερα από απλά μια βόλτα στη φύση.
Πρόκειται για την ανάπτυξη μιας βάσης όπου ένας άνθρωπος έχει την αίσθηση ότι ανήκει σε "κάτι", και ότι αυτό το "κάτι" ίσως είναι η φύση.
Συνεπώς, με το να συνταγογραφούμε τη φύση, υπό μία έννοια της δίνουμε αξία, και ότι αποτελεί μία ενασχόληση που αξίζει να την εντάξουμε στην ζωή μας" (3).
Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας είναι πολύ πιο συχνά από όσο νομίζουμε (ίσως φτάνει ακόμα και το 50%), ενώ ακόμη και οι «ήπιες» ψυχικές παθήσεις - εκτός από το ότι επιδρούν αρνητικά στην ποιότητα ζωής - συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου (3).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και μία σχετική αναφορά από το πανεπιστήμιο του Έξετερ με τίτλο "Μια δόση φύσης. Αντιμετωπίζοντας χρόνιες παθήσεις υγείας χρησιμοποιώντας το περιβάλλον" (4).
Είναι ένα αρκετά συμπυκνωμένο pdf αρχείο με μόλις 4 σελίδες. Παραθέτω εκείνα τα σημεία που έκρινα ότι ήταν τα σημαντικότερα.
Εν περιλήψει, η ιατρική έρευνα από όλο τον κόσμο δείχνει ότι η "Πράσινη Συνταγογράφηση" (Green Prescription) μπορεί να προσφέρει οφέλη στην φυσιολογία και στην ψυχολογία των ασθενών.
Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι οι γιατροί είναι έτοιμοι και πρόθυμοι να δώσουν Πράσινες Συνταγογραφήσεις.
Η έρευνα καταδεικνύει πολυάριθμους συσχετισμούς μεταξύ της έκθεσης στην φύση και διαφορετικών δεικτών υγείας και ευεξίας, και η πιο πρόσφατη επισκόπηση δείχνει ότι τα στοιχεία σχετικά με αυτά τα οφέλη είναι ισχυρά.
Στοιχεία σχετικά με την πρωτοβάθμια και κλινική φροντίδα
- Μελέτες διαπίστωσαν ότι μια Πράσινη Συνταγογράφηση αυξάνει τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και βελτιώνει την ποιότητα ζωής για 12 μήνες.
Αποτελεί μία βιώσιμη πρακτική, καθώς για κάθε δέκα Πράσινες Συνταγογραφήσεις, ένα άτομο πέτυχε και διατήρησε 150 λεπτά μέτριας ή έντονης ψυχαγωγικής δραστηριότητας. Επίσης, υπήρξε 20-30% μείωση του κινδύνου για θάνατο από οποιαδήποτε αιτία.
- το πρόγραμμα της Νέας Ζηλανδίας έδειξε ότι έξι έως οκτώ μήνες μετά από μία Πράσινη Συνταγογράφηση, το 63% των ασθενών παραμένουν πιο ενεργοί σε σύγκριση με τα επίπεδα δραστηριότητας που είχαν πριν από την Πράσινη Συνταγογράφηση.
Το 72% παρατήρησε θετικές αλλαγές στην υγεία του, το 46% έχασε βάρος, και το 64% ενθάρρυνε άλλους ανθρώπους να είναι περισσότεροι ενεργοί στην ζωή τους
- κλινικά στοιχεία από την Ασία δείχνουν ότι το να περνάμε χρόνο σε ένα δάσος έχει ιαματικές επιδράσεις στην υπέρταση, ενώ βελτιώνει την λειτουργία του ανοσοποιητικού.
- Γνωρίζουμε επίσης ότι η φύση μειώνει την εμπειρία και την αίσθηση του πόνου.
Μέσω τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης δοκιμής έχει δειχθεί ότι η εικόνα μιας σκηνής με φύση, δίπλα στο κρεβάτι, και μια κασέτα ήχου που αναπαράγει ήχους της φύσης, μειώνει σημαντικά τον πόνο σε ασθενείς που υποβάλλονται σε βρογχοσκόπηση.
Στοιχεία υπό το πρίσμα της δημόσιας υγείας
- Βρέθηκαν σημαντικές βελτιώσεις σε ένα μεγάλο εύρος παθήσεων από παχυσαρκία έως σχιζοφρένεια.
- πληθυσμοί που είναι κοντά στη φύση είναι πιο υγιείς.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ο επιπολασμός παθήσεων ήταν χαμηλότερος όσο περισσότερος ήταν ο συνολικός πράσινος χώρος που υπήρχε σε ακτίνα 1 χιλιομέτρου.
- Σε μελέτες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, υπάρχει θετική σχέση μεταξύ της πρόσβασης στον πράσινο χώρο και της σωματικής άσκησης, του βάρους και των σχετικών καταστάσεων υγείας
Ψυχολογικές διαστάσεις
Η έρευνα έχει δείξει μια σειρά από συγκεκριμένα οφέλη.
- Σε σύγκριση με την άσκηση σε εσωτερικό χώρο, η άσκηση σε φυσικό περιβάλλον σχετίζεται με μεγαλύτερα συναισθήματα αναζωογόνησης, καθώς και με μία μεγαλύτερη πρόθεση για επανάληψη της δραστηριότητας
- Η κηπουρική ανακουφίζει από το οξύ άγχος
- Το περπάτημα στην φύση, ή ακόμα και η θέαση της φύσης, βελτιώνει την ικανότητα να κατευθύνουμε και να αποκαθιστούμε την προσοχή μας
- η παρουσία μας σε έναν βοτανικό κήπο αφιερωμένο σε δέντρα για 50 λεπτά παρέχει γνωστικά και συναισθηματικά οφέλη στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη.
- η σύντομη και έντονη άσκηση σε εξωτερικό χώρο έχει τα μεγαλύτερα οφέλη και σε δύο άλλους βασικούς δείκτες ψυχικής υγείας: την αυτοεκτίμηση και την διάθεση
- οι χώροι με πράσινο μειώνουν τα συμπτώματα σε ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών σε παιδιά με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας
- όταν βρισκόμαστε στην φύση και είμαστε παρόντες στο εδώ και στο τώρα, έχει αποδειχθεί εμπειρικά ότι δημιουργούνται θετικές ψυχολογικές επιδράσεις
Πτυχές της φύσης
- Στην Αγγλία υπάρχουν στοιχεία ότι όσο πιο κοντά ζει ένας άνθρωπος στην ακτή, τόσο καλύτερη είναι η υγεία του
- Μια μετα-ανάλυση 1.252 ασθενών έδειξε ότι, ενώ κάθε πράσινο περιβάλλον βελτίωσε τόσο την αυτοεκτίμηση όσο και την διάθεση, η παρουσία νερού παρήγαγε μεγαλύτερα αποτελέσματα
- Υπάρχουν ενδείξεις θετικής σχέσης μεταξύ του επιπέδου της βιοποικιλότητας των πράσινων χώρων και της ψυχικής ευεξίας των ανθρώπων που τους επισκέπτονται
Περισσότερες πληροφορίες για τα οφέλη της φύσης θα δείτε στο ευρετήριο.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Green social prescribing, NSH UK
https://www.england.nhs.uk/personalisedcare/social-prescribing/green-social-prescribing/
2. Nature-on-prescription, European Centre for Environment and Human Health University of Exeter Medical School Knowledge Spa, Royal Cornwall Hospital Truro, Cornwall, TR1 3HD
https://www.ecehh.org/research/nature-prescription/
3. James Fullam, Harriet Hunt, Rebecca Lovell, Kerryn Husk, Richard Byng, David Richards, Dan Bloomfield, Sara Warber, Mark Tarrant, Jenny Lloyd, Noreen Orr, Lorna Burns, Ruth Garside (2021) A handbook for Nature on Prescription to promote mental health. Version 1. University of Exeter
https://www.ecehh.org/research/nature-prescription-handbook/
4. A Dose of Nature, Addressing chronic health conditions by using the environment, university of Exeter, Nerc, Science of the environment.