8/6/2021
ΙΕΡΟΒΟΤΑΝΟ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. Εισαγωγή
2. Γένος Σάλβια
3. Σάλβια σκλάρεα ή Ιεροβότανο
4. Ιεροβότανο αιθέριο έλαιο ιδιότητες
1. Εισαγωγή
2. Γένος Σάλβια
3. Σάλβια σκλάρεα ή Ιεροβότανο
4. Ιεροβότανο αιθέριο έλαιο ιδιότητες
1. Εισαγωγή
Το γένος Σάλβια (Salvia) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά αρωματικά και φαρμακευτικά γένη της οικογένειας των Χειλανθών (Lamiaceae) και περιλαμβάνει περίπου 900 είδη, τα οποία είναι διαδεδομένα σε όλο τον κόσμο (1).
Από την αρχαιότητα, το Ιεροβότανο (αγγλική ονομασία: Clary sage, βοτανική ονομασία: Salvia sclarea L) είναι ένα από τα πιο αναγνωρισμένα φαρμακευτικά βότανα που προέρχονται από τις χώρες της Μεσογείου. Χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική και στο μαγείρεμα, καθώς και στα καλλυντικά, στην αρωματοποιία και στην φαρμακοβιομηχανία (1).
2. Γένος Σάλβια
Το γένος Σάλβια χρησιμοποιείται ευρέως στην λαϊκή ιατρική και σε πολλές εμπορικές εφαρμογές, ειδικά στην παραγωγή αιθέριων ελαίων και αρωματικών παραγόντων (2).
Τα φυτά από αυτό το γένος είναι γνωστά για τις βιολογικές τους δραστικότητες (3) όπως:
- αντικαρκινικές,
- αντιδιαβητικές,
- αντιμικροβιακές,
- αγχολυτικές, και
- ηρεμιστικές.
Τα είδη Σάλβια χρησιμοποιούνται ως παραδοσιακά φάρμακα σε ολόκληρο τον κόσμο, με ιδιότητες (3) όπως :
- αντιβακτηριακές,
- αντιοξειδωτικές,
- αντιφλεγμονώδεις, και
- αναλγητικές.
Εκτός από τις φαρμακευτικές επιδράσεις τους, για τα αιθέρια έλαια από το γένος Σάλβια έχουν επίσης γίνει εκτενείς αναφορές για την αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασιακή τους δράση, καθώς και για τις εντομοαπωθητικές και εντομοκτόνες ιδιότητες τους (6).
3. Σάλβια σκλάρεα ή Ιεροβότανο
Το βότανο Σάλβια σκλάρεα (Salvia sclarea L.) είναι ένα παράδειγμα από αυτά είδη. Αυτό το φυτό, το οποίο βρίσκεται στη λεκάνη της Μεσογείου και στο Ιράν, είναι ένα από τα πιο σημαντικά αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται παγκοσμίως ως πηγή αιθέριων ελαίων (2).
Μάλιστα, από όλα τα είδη που περιλαμβάνει το γένους Σάλβια, το είδος "Σάλβια σκλάρεα" είναι αυτό που συμπεριλαμβάνεται στις Ευρωπαϊκές Φαρμακοποιίες (4).
Το βότανο Σάλβια σκλάρεα στην Ελλάδα είναι γνωστό κυρίως ως Ιεροβότανο.
Το Ιεροβότανο είναι ένα διετές ή πολυετές βότανο με ποικίλες βιολογικές δραστικότητες που εκδηλώνονται από τα διάφορα συστατικά του, και κυρίως από το αιθέριο έλαιο του (3)
Το Ιεροβότανο και άλλα φυτά από την οικογένεια Χειλανθή (όπως θυμάρι, λεβάντα, φασκόμηλο, βασιλικός κ.ά.) είναι γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητα τους σε αιθέρια έλαια (3).
4. Ιεροβότανο αιθέριο έλαιο ιδιότητες
Τα αιθέρια έλαια λαμβάνονται από διάφορα φυτά.
Μεταξύ πολλών αιθέριων ελαίων, το Ιεροβότανο είναι ένα αρωματικό βότανο και ως εκ τούτου διερευνάται κυρίως για την περιεκτικότητα του σε αιθέριο έλαιο.
Το κύριο βιοενεργό συστατικό από το Ιεροβότανο είναι το αιθέριο έλαιο του (1).
Τα αιθέρια έλαια ή τα εκχυλίσματα από τα εναέρια μέρη του Ιεροβότανου εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα επιδράσεων (2):
- αναλγητικές,
- αντιφλεγμονώδεις,
- αντιοξειδωτικές,
- αντιμυκητιασικές, και
- αντιβακτηριακές.
Μια μελέτη (5) διερεύνησε την επίδραση της εισπνοής ατμών από το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο στο αυτόνομο νευρικό σύστημα σε γυναίκες με ακράτεια ούρων.
Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα που εισέπνευσε το Ιεροβότανο βίωσε σημαντική μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης (p = 0,048) και σημαντική μείωση του αναπνευστικού ρυθμού (p <0,001).
Όσον αφορά τις εντομοαπωθητικές ιδιότητες του, μια μελέτη (7) έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο είχε σημαντική επίδραση απωθητικότητας στο κουνούπι An. Stephensi, ακόμη και όταν η συγκέντρωση του αιθέριου ελαίου ήταν ιδιαίτερα χαμηλή (10%) και μετά από πέντε ώρες.
Οι ερευνητές της συγκεκριμένης μελέτες ανέφεραν ότι αυτά τα ευρήματα ίσως συμβάλλουν στην δημιουργία νέου εντομοαπωθητικού, το οποίο θα έχει λιγότερες παρενέργειες και μεγαλύτερη διάρκεια.
Σε ορισμένες περιοχές του Ιράν, οι ντόπιοι χρησιμοποιούν αποξηραμένα φύλλα από το Ιεροβότανο μέσα στα μαξιλάρια τους διότι πιστεύουν ότι το βότανο τους προστατεύει από το τσίμπημα των εντόμων κατά την διάρκεια της νύχτας (7).
Εκτός από τις διάφορες φαρμακευτικές χρήσεις του, το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο εφαρμόζεται ευρέως στις βιομηχανίες τροφίμων και καλλυντικών (2).
Κλείνοντας, για το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο που καλλιεργείται στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί 72 διαφορετικά συστατικά (8).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Bot Stud. 2015 Dec;56(1):16. doi: 10.1186/s40529-015-0096-4. Epub 2015 Jun 19. Antimicrobial activity and mechanisms of Salvia sclarea essential oil Haiying Cui, Xuejing Zhang, Hui Zhou, Chengting Zhao, Lin Lin
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28510825/
2. Molecules. 2009 Apr 2;14(4):1438-47. doi: 10.3390/molecules14041438. Chemical composition and biological activities of essential oil from Salvia sclarea plants regenerated in vitro Lukasz Kuźma, Danuta Kalemba, Marek Rózalski, Barbara Rózalska, Marzena Wieckowska-Szakiel, Urszula Krajewska, Halina Wysokińska
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19384275/
3. Int J Microbiol. 2016;2016:6475837. doi: 10.1155/2016/6475837. Epub 2016 Jan 6. Modulation of mecA Gene Expression by Essential Oil from Salvia sclarea and Synergism with Oxacillin in Methicillin Resistant Staphylococcus epidermidis Carrying Different Types of Staphylococcal Chromosomal Cassette mec Romana Chovanová, Mária Mikulášová, Štefánia Vaverková
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26880926/
4. Review Molecules. 2017 Jan 1;22(1):70. doi: 10.3390/molecules22010070. Biological Activities of Essential Oils: From Plant Chemoecology to Traditional Healing Systems Javad Sharifi-Rad, Antoni Sureda, Gian Carlo Tenore, Maria Daglia, Mehdi Sharifi-Rad, Marco Valussi, Rosa Tundis, Marzieh Sharifi-Rad, Monica R Loizzo, Adedayo Oluwaseun Ademiluyi, Razieh Sharifi-Rad, Seyed Abdulmajid Ayatollahi, Marcello Iriti.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28045446/
5.Randomized Controlled Trial J Altern Complement Med. 2013 Jul;19(7):664-70. doi: 10.1089/acm.2012.0148. Epub 2013 Jan 29. Randomized controlled trial for Salvia sclarea or Lavandula angustifolia: differential effects on blood pressure in female patients with urinary incontinence undergoing urodynamic examination Geun Hee Seol, Yun Hee Lee, Purum Kang, Ji Hye You, Mira Park, Sun Seek Min
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23360656/
6. Biology (Basel). 2020 Aug 4;9(8):206. doi: 10.3390/biology9080206. Salvia Spp. Essential Oils against the Arboviruses Vector Aedes albopictus (Diptera: Culicidae): Bioactivity, Composition, and Sensorial Profile-Stage 1 Basma Najar, Luisa Pistelli, Francesca Venturi, Giuseppe Ferroni, Silvia Giovanelli, Claudio Cervelli, Stefano Bedini, Barbara Conti
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32759742/
7. J Arthropod Borne Dis. 2013 Dec 18;8(1):60-8. eCollection 2014. Evaluation of Repellency Effect of Essential Oils of Satureja khuzestanica (Carvacrol), Myrtus communis (Myrtle), Lavendula officinalis and Salvia sclarea using Standard WHO Repellency Tests Mohammad Hassan Kayedi, Ali Akbar Haghdoost, Ali Salehnia, Kiumars Khamisabadi
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25629066/
8. Molecules. 2009 Apr 2;14(4):1438-47. doi: 10.3390/molecules14041438. Chemical composition and biological activities of essential oil from Salvia sclarea plants regenerated in vitro Lukasz Kuźma, Danuta Kalemba, Marek Rózalski, Barbara Rózalska, Marzena Wieckowska-Szakiel, Urszula Krajewska, Halina Wysokińska
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19384275/
Το γένος Σάλβια (Salvia) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά αρωματικά και φαρμακευτικά γένη της οικογένειας των Χειλανθών (Lamiaceae) και περιλαμβάνει περίπου 900 είδη, τα οποία είναι διαδεδομένα σε όλο τον κόσμο (1).
Από την αρχαιότητα, το Ιεροβότανο (αγγλική ονομασία: Clary sage, βοτανική ονομασία: Salvia sclarea L) είναι ένα από τα πιο αναγνωρισμένα φαρμακευτικά βότανα που προέρχονται από τις χώρες της Μεσογείου. Χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική και στο μαγείρεμα, καθώς και στα καλλυντικά, στην αρωματοποιία και στην φαρμακοβιομηχανία (1).
2. Γένος Σάλβια
Το γένος Σάλβια χρησιμοποιείται ευρέως στην λαϊκή ιατρική και σε πολλές εμπορικές εφαρμογές, ειδικά στην παραγωγή αιθέριων ελαίων και αρωματικών παραγόντων (2).
Τα φυτά από αυτό το γένος είναι γνωστά για τις βιολογικές τους δραστικότητες (3) όπως:
- αντικαρκινικές,
- αντιδιαβητικές,
- αντιμικροβιακές,
- αγχολυτικές, και
- ηρεμιστικές.
Τα είδη Σάλβια χρησιμοποιούνται ως παραδοσιακά φάρμακα σε ολόκληρο τον κόσμο, με ιδιότητες (3) όπως :
- αντιβακτηριακές,
- αντιοξειδωτικές,
- αντιφλεγμονώδεις, και
- αναλγητικές.
Εκτός από τις φαρμακευτικές επιδράσεις τους, για τα αιθέρια έλαια από το γένος Σάλβια έχουν επίσης γίνει εκτενείς αναφορές για την αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασιακή τους δράση, καθώς και για τις εντομοαπωθητικές και εντομοκτόνες ιδιότητες τους (6).
3. Σάλβια σκλάρεα ή Ιεροβότανο
Το βότανο Σάλβια σκλάρεα (Salvia sclarea L.) είναι ένα παράδειγμα από αυτά είδη. Αυτό το φυτό, το οποίο βρίσκεται στη λεκάνη της Μεσογείου και στο Ιράν, είναι ένα από τα πιο σημαντικά αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται παγκοσμίως ως πηγή αιθέριων ελαίων (2).
Μάλιστα, από όλα τα είδη που περιλαμβάνει το γένους Σάλβια, το είδος "Σάλβια σκλάρεα" είναι αυτό που συμπεριλαμβάνεται στις Ευρωπαϊκές Φαρμακοποιίες (4).
Το βότανο Σάλβια σκλάρεα στην Ελλάδα είναι γνωστό κυρίως ως Ιεροβότανο.
Το Ιεροβότανο είναι ένα διετές ή πολυετές βότανο με ποικίλες βιολογικές δραστικότητες που εκδηλώνονται από τα διάφορα συστατικά του, και κυρίως από το αιθέριο έλαιο του (3)
Το Ιεροβότανο και άλλα φυτά από την οικογένεια Χειλανθή (όπως θυμάρι, λεβάντα, φασκόμηλο, βασιλικός κ.ά.) είναι γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητα τους σε αιθέρια έλαια (3).
4. Ιεροβότανο αιθέριο έλαιο ιδιότητες
Τα αιθέρια έλαια λαμβάνονται από διάφορα φυτά.
Μεταξύ πολλών αιθέριων ελαίων, το Ιεροβότανο είναι ένα αρωματικό βότανο και ως εκ τούτου διερευνάται κυρίως για την περιεκτικότητα του σε αιθέριο έλαιο.
Το κύριο βιοενεργό συστατικό από το Ιεροβότανο είναι το αιθέριο έλαιο του (1).
Τα αιθέρια έλαια ή τα εκχυλίσματα από τα εναέρια μέρη του Ιεροβότανου εμφανίζουν ένα ευρύ φάσμα επιδράσεων (2):
- αναλγητικές,
- αντιφλεγμονώδεις,
- αντιοξειδωτικές,
- αντιμυκητιασικές, και
- αντιβακτηριακές.
Μια μελέτη (5) διερεύνησε την επίδραση της εισπνοής ατμών από το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο στο αυτόνομο νευρικό σύστημα σε γυναίκες με ακράτεια ούρων.
Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα που εισέπνευσε το Ιεροβότανο βίωσε σημαντική μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης (p = 0,048) και σημαντική μείωση του αναπνευστικού ρυθμού (p <0,001).
Όσον αφορά τις εντομοαπωθητικές ιδιότητες του, μια μελέτη (7) έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο είχε σημαντική επίδραση απωθητικότητας στο κουνούπι An. Stephensi, ακόμη και όταν η συγκέντρωση του αιθέριου ελαίου ήταν ιδιαίτερα χαμηλή (10%) και μετά από πέντε ώρες.
Οι ερευνητές της συγκεκριμένης μελέτες ανέφεραν ότι αυτά τα ευρήματα ίσως συμβάλλουν στην δημιουργία νέου εντομοαπωθητικού, το οποίο θα έχει λιγότερες παρενέργειες και μεγαλύτερη διάρκεια.
Σε ορισμένες περιοχές του Ιράν, οι ντόπιοι χρησιμοποιούν αποξηραμένα φύλλα από το Ιεροβότανο μέσα στα μαξιλάρια τους διότι πιστεύουν ότι το βότανο τους προστατεύει από το τσίμπημα των εντόμων κατά την διάρκεια της νύχτας (7).
Εκτός από τις διάφορες φαρμακευτικές χρήσεις του, το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο εφαρμόζεται ευρέως στις βιομηχανίες τροφίμων και καλλυντικών (2).
Κλείνοντας, για το αιθέριο έλαιο Ιεροβότανο που καλλιεργείται στην Ελλάδα έχουν εντοπιστεί 72 διαφορετικά συστατικά (8).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Bot Stud. 2015 Dec;56(1):16. doi: 10.1186/s40529-015-0096-4. Epub 2015 Jun 19. Antimicrobial activity and mechanisms of Salvia sclarea essential oil Haiying Cui, Xuejing Zhang, Hui Zhou, Chengting Zhao, Lin Lin
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28510825/
2. Molecules. 2009 Apr 2;14(4):1438-47. doi: 10.3390/molecules14041438. Chemical composition and biological activities of essential oil from Salvia sclarea plants regenerated in vitro Lukasz Kuźma, Danuta Kalemba, Marek Rózalski, Barbara Rózalska, Marzena Wieckowska-Szakiel, Urszula Krajewska, Halina Wysokińska
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19384275/
3. Int J Microbiol. 2016;2016:6475837. doi: 10.1155/2016/6475837. Epub 2016 Jan 6. Modulation of mecA Gene Expression by Essential Oil from Salvia sclarea and Synergism with Oxacillin in Methicillin Resistant Staphylococcus epidermidis Carrying Different Types of Staphylococcal Chromosomal Cassette mec Romana Chovanová, Mária Mikulášová, Štefánia Vaverková
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26880926/
4. Review Molecules. 2017 Jan 1;22(1):70. doi: 10.3390/molecules22010070. Biological Activities of Essential Oils: From Plant Chemoecology to Traditional Healing Systems Javad Sharifi-Rad, Antoni Sureda, Gian Carlo Tenore, Maria Daglia, Mehdi Sharifi-Rad, Marco Valussi, Rosa Tundis, Marzieh Sharifi-Rad, Monica R Loizzo, Adedayo Oluwaseun Ademiluyi, Razieh Sharifi-Rad, Seyed Abdulmajid Ayatollahi, Marcello Iriti.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28045446/
5.Randomized Controlled Trial J Altern Complement Med. 2013 Jul;19(7):664-70. doi: 10.1089/acm.2012.0148. Epub 2013 Jan 29. Randomized controlled trial for Salvia sclarea or Lavandula angustifolia: differential effects on blood pressure in female patients with urinary incontinence undergoing urodynamic examination Geun Hee Seol, Yun Hee Lee, Purum Kang, Ji Hye You, Mira Park, Sun Seek Min
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23360656/
6. Biology (Basel). 2020 Aug 4;9(8):206. doi: 10.3390/biology9080206. Salvia Spp. Essential Oils against the Arboviruses Vector Aedes albopictus (Diptera: Culicidae): Bioactivity, Composition, and Sensorial Profile-Stage 1 Basma Najar, Luisa Pistelli, Francesca Venturi, Giuseppe Ferroni, Silvia Giovanelli, Claudio Cervelli, Stefano Bedini, Barbara Conti
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32759742/
7. J Arthropod Borne Dis. 2013 Dec 18;8(1):60-8. eCollection 2014. Evaluation of Repellency Effect of Essential Oils of Satureja khuzestanica (Carvacrol), Myrtus communis (Myrtle), Lavendula officinalis and Salvia sclarea using Standard WHO Repellency Tests Mohammad Hassan Kayedi, Ali Akbar Haghdoost, Ali Salehnia, Kiumars Khamisabadi
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25629066/
8. Molecules. 2009 Apr 2;14(4):1438-47. doi: 10.3390/molecules14041438. Chemical composition and biological activities of essential oil from Salvia sclarea plants regenerated in vitro Lukasz Kuźma, Danuta Kalemba, Marek Rózalski, Barbara Rózalska, Marzena Wieckowska-Szakiel, Urszula Krajewska, Halina Wysokińska
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19384275/
