6/1/2023
ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Αναστροφή στο 82% των ασθενών, μετά από μόλις 1 χρόνο και χωρίς την χρήση φαρμάκων
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Η στεφανιαία νόσος αποτελεί σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία (1) και αποτελεί την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως (2), ενώ οι άνθρωποι που πεθαίνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα ανέρχονται στο 50% (3).
Η στεφανιαία νόσος είναι μια χρόνια νόσος που ξεκινά από την παιδική ηλικία, ακόμα και εάν τα συμπτώματα εμφανιστούν για πρώτη φορά στη μέση ηλικία (3).
Η στεφανιαία νόσος είναι μια ομάδα ασθενειών που περιλαμβάνει: στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο (4).
Προκύπτει από πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου όπως δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα (4), παχυσαρκία και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας (3). Εκτός από την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου με την μείωση αυτών των παραγόντων κινδύνου, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον ρόλο που έχει η διατροφή, το οποίο φαίνεται και από το γεγονός ότι τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες έχει γίνει εκτενής έρευνα για την σχέση ανάμεσα στην διατροφή και την στεφανιαία νόσο (5).
Ποια είναι η βέλτιστη διατροφή για την στεφανιαία νόσο ;
2. ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, στο επιστημονικό περιοδικό Lancet δημοσιεύτηκε η πρώτη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για να προσδιοριστεί εάν η αναστροφή της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα μόνο από αλλαγές στον τρόπο ζωής (6).
Ασθενείς με στεφανιαία νόσο χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες:
- στην πειραματική ομάδα που έκαναν αλλαγές στον τρόπο ζωής (22 ασθενείς),
- στην ομάδα ελέγχου που έλαβαν την συνήθη φροντίδα που δίδεται σε αυτούς τους ασθενείς (19 ασθενείς).
- Στην πειραματική ομάδα ακολούθησαν τα εξής:
1. μία συγκεκριμένη διατροφή,
2. τεχνικές διαχείρισης του στρες (ασκήσεις διατάσεων, τεχνικές αναπνοής, διαλογισμό, προοδευτική χαλάρωση και οπτικοποίηση). Ζητήθηκε να τις εξασκούν για τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα.
3. άσκηση, (συνήθως περπάτημα) ανάλογα τις δυνατότητες του κάθε ασθενή. Τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα και τουλάχιστον 30 λεπτά ανά συνεδρία.
4. ομαδικές συζητήσεις, δύο φορές την εβδομάδα ως υποστήριξη για να τηρήσουν το πρόγραμμα αλλαγής του τρόπου ζωής.
Ευρήματα:
Α. όσον αφορά την ολική χοληστερόλη και την "κακή" χοληστερόλη:
- Στην ομάδα ελέγχου, η ολική χοληστερόλη μειώθηκε κατά 5,4% και η LDL-χοληστερόλη κατά 5,8%.
- Στον αντίποδα, στην πειραματική ομάδα, η ολική χοληστερόλη μειώθηκε κατά 24,3% και η LDL-χοληστερόλη κατά 37,4%. Αυτές οι αλλαγές είναι παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται από φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη.
Β. όσον αφορά την στηθάγχη:
- Στην ομάδα ελέγχου, οι ασθενείς ανέφεραν 165% αύξηση στην συχνότητα της, 95% αύξηση στην διάρκεια της και 39% αύξηση στην σοβαρότητα της.
- Στον αντίποδα, οι ασθενείς στην πειραματική ομάδα ανέφεραν μείωση της συχνότητας της στηθάγχης κατά 91%, μείωση της διάρκειας της κατά 42% και μείωση της σοβαρότητας κατά 28%.
Γ. όσον αφορά την διάμετρο της στένωσης:
Η μέση ποσοστιαία στένωση μειώθηκε από 40,0% σε 37,8% στην πειραματική ομάδα, αλλά υπήρξε επιδείνωση από 42,7% σε 46,1% στην ομάδα ελέγχου (p = 0,001).
Όταν αξιολογήθηκαν μόνο βλάβες με στένωση μεγαλύτερη από 50%, η μέση ποσοστιαία στένωση υποχώρησε από 61,1% σε 55,8% στην πειραματική ομάδα, αλλά υπήρξε επιδείνωση από 61,7% σε 64,4% στην ομάδα ελέγχου (p = 0,03).
Διαπιστώθηκε ότι οι βλάβες με την πιο σοβαρή στένωση, παρουσίασαν την μεγαλύτερη βελτίωση. Το εύρημα είναι σημαντικό αφού οι πιο σοβαρές βλάβες είναι και οι πιο σημαντικές κλινικά.
Επίσης, στην ομάδα ελέγχου :
- υπήρξε εξέλιξης της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης σε 10 από τους 19 ασθενείς (53%),
- προς την κατεύθυνση της υποχώρησης σε 8 ασθενείς, και
- σε 1 ασθενή δεν υπήρξε καμμία αλλαγή.
Αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι οι συμβατικές συστάσεις για ασθενείς με στεφανιαία νόσο δεν επαρκούν για να επιφέρουν υποχώρηση σε πολλούς ασθενείς.
Αντίθετα, στην πειραματική ομάδα:
- υποχώρηση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης υπήρξε σε 18 από τους 22 ασθενείς (82%),
- ελαφρά επιδείνωση σε 3 ασθενείς, και
- προς σημαντική επιδείνωση σε 1 ασθενή, ο οποίος έκανε κακή τήρηση του προγράμματος.
Δεδομένου ότι η στεφανιαία αθηροσκλήρωση εμφανίζεται σε μια περίοδο δεκαετιών, δεν θα ήταν αναμενόμενο να υπάρξουν μεγάλες αλλαγές σε έναν μόνο χρόνο. Παρόλα αυτά, μετά από ένα χρόνο, οι ασθενείς της πειραματικής ομάδας εμφάνισαν σημαντική συνολική υποχώρηση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης. Επίσης, οι ασθενείς που είχαν την μεγαλύτερη τήρηση του προγράμματος, παρουσίασαν και την μεγαλύτερη βελτίωση.
Κλείνοντας, αλλαγές στον τρόπο ζωής ίσως είναι ικανές να επιφέρουν υποχώρηση ακόμη και σοβαρής στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης μετά από μόλις 1 χρόνο, χωρίς την χρήση φαρμάκων.
Εν ολίγοις, αναστροφή της καρδιακής νόσου στο 82% των ασθενών, δηλαδή διάνοιξη αρτηριών χωρίς φάρμακα και χωρίς χειρουργική επέμβαση. Απλά, με διατροφή, άσκηση και τεχνικές διαχείρισης του στρες.
Αυτά τα ευρήματα μας δείχνουν ότι χιλιάδες άνθρωποι (και οι οικογένειες τους) συνεχίζουν να υποφέρουν, ενώ εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε ότι αυτή η κατάσταση είναι αναστρέψιμη.
Εάν επιθυμείτε να μάθετε ποια διατροφή χρησιμοποιήθηκε σε αυτήν την κλινική δοκιμή, τότε κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί =>
Η στεφανιαία νόσος αποτελεί σοβαρή απειλή για την ανθρώπινη υγεία (1) και αποτελεί την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως (2), ενώ οι άνθρωποι που πεθαίνουν από καρδιαγγειακά νοσήματα ανέρχονται στο 50% (3).
Η στεφανιαία νόσος είναι μια χρόνια νόσος που ξεκινά από την παιδική ηλικία, ακόμα και εάν τα συμπτώματα εμφανιστούν για πρώτη φορά στη μέση ηλικία (3).
Η στεφανιαία νόσος είναι μια ομάδα ασθενειών που περιλαμβάνει: στηθάγχη, έμφραγμα του μυοκαρδίου, ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο (4).
Προκύπτει από πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου όπως δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα (4), παχυσαρκία και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας (3). Εκτός από την πρόληψη της στεφανιαίας νόσου με την μείωση αυτών των παραγόντων κινδύνου, υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τον ρόλο που έχει η διατροφή, το οποίο φαίνεται και από το γεγονός ότι τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες έχει γίνει εκτενής έρευνα για την σχέση ανάμεσα στην διατροφή και την στεφανιαία νόσο (5).
Ποια είναι η βέλτιστη διατροφή για την στεφανιαία νόσο ;
2. ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, στο επιστημονικό περιοδικό Lancet δημοσιεύτηκε η πρώτη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη κλινική δοκιμή για να προσδιοριστεί εάν η αναστροφή της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα μόνο από αλλαγές στον τρόπο ζωής (6).
Ασθενείς με στεφανιαία νόσο χωρίστηκαν τυχαία σε 2 ομάδες:
- στην πειραματική ομάδα που έκαναν αλλαγές στον τρόπο ζωής (22 ασθενείς),
- στην ομάδα ελέγχου που έλαβαν την συνήθη φροντίδα που δίδεται σε αυτούς τους ασθενείς (19 ασθενείς).
- Στην πειραματική ομάδα ακολούθησαν τα εξής:
1. μία συγκεκριμένη διατροφή,
2. τεχνικές διαχείρισης του στρες (ασκήσεις διατάσεων, τεχνικές αναπνοής, διαλογισμό, προοδευτική χαλάρωση και οπτικοποίηση). Ζητήθηκε να τις εξασκούν για τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα.
3. άσκηση, (συνήθως περπάτημα) ανάλογα τις δυνατότητες του κάθε ασθενή. Τουλάχιστον 3 ώρες την εβδομάδα και τουλάχιστον 30 λεπτά ανά συνεδρία.
4. ομαδικές συζητήσεις, δύο φορές την εβδομάδα ως υποστήριξη για να τηρήσουν το πρόγραμμα αλλαγής του τρόπου ζωής.
Ευρήματα:
Α. όσον αφορά την ολική χοληστερόλη και την "κακή" χοληστερόλη:
- Στην ομάδα ελέγχου, η ολική χοληστερόλη μειώθηκε κατά 5,4% και η LDL-χοληστερόλη κατά 5,8%.
- Στον αντίποδα, στην πειραματική ομάδα, η ολική χοληστερόλη μειώθηκε κατά 24,3% και η LDL-χοληστερόλη κατά 37,4%. Αυτές οι αλλαγές είναι παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται από φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη.
Β. όσον αφορά την στηθάγχη:
- Στην ομάδα ελέγχου, οι ασθενείς ανέφεραν 165% αύξηση στην συχνότητα της, 95% αύξηση στην διάρκεια της και 39% αύξηση στην σοβαρότητα της.
- Στον αντίποδα, οι ασθενείς στην πειραματική ομάδα ανέφεραν μείωση της συχνότητας της στηθάγχης κατά 91%, μείωση της διάρκειας της κατά 42% και μείωση της σοβαρότητας κατά 28%.
Γ. όσον αφορά την διάμετρο της στένωσης:
Η μέση ποσοστιαία στένωση μειώθηκε από 40,0% σε 37,8% στην πειραματική ομάδα, αλλά υπήρξε επιδείνωση από 42,7% σε 46,1% στην ομάδα ελέγχου (p = 0,001).
Όταν αξιολογήθηκαν μόνο βλάβες με στένωση μεγαλύτερη από 50%, η μέση ποσοστιαία στένωση υποχώρησε από 61,1% σε 55,8% στην πειραματική ομάδα, αλλά υπήρξε επιδείνωση από 61,7% σε 64,4% στην ομάδα ελέγχου (p = 0,03).
Διαπιστώθηκε ότι οι βλάβες με την πιο σοβαρή στένωση, παρουσίασαν την μεγαλύτερη βελτίωση. Το εύρημα είναι σημαντικό αφού οι πιο σοβαρές βλάβες είναι και οι πιο σημαντικές κλινικά.
Επίσης, στην ομάδα ελέγχου :
- υπήρξε εξέλιξης της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης σε 10 από τους 19 ασθενείς (53%),
- προς την κατεύθυνση της υποχώρησης σε 8 ασθενείς, και
- σε 1 ασθενή δεν υπήρξε καμμία αλλαγή.
Αυτό το εύρημα υποδηλώνει ότι οι συμβατικές συστάσεις για ασθενείς με στεφανιαία νόσο δεν επαρκούν για να επιφέρουν υποχώρηση σε πολλούς ασθενείς.
Αντίθετα, στην πειραματική ομάδα:
- υποχώρηση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης υπήρξε σε 18 από τους 22 ασθενείς (82%),
- ελαφρά επιδείνωση σε 3 ασθενείς, και
- προς σημαντική επιδείνωση σε 1 ασθενή, ο οποίος έκανε κακή τήρηση του προγράμματος.
Δεδομένου ότι η στεφανιαία αθηροσκλήρωση εμφανίζεται σε μια περίοδο δεκαετιών, δεν θα ήταν αναμενόμενο να υπάρξουν μεγάλες αλλαγές σε έναν μόνο χρόνο. Παρόλα αυτά, μετά από ένα χρόνο, οι ασθενείς της πειραματικής ομάδας εμφάνισαν σημαντική συνολική υποχώρηση της στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης. Επίσης, οι ασθενείς που είχαν την μεγαλύτερη τήρηση του προγράμματος, παρουσίασαν και την μεγαλύτερη βελτίωση.
Κλείνοντας, αλλαγές στον τρόπο ζωής ίσως είναι ικανές να επιφέρουν υποχώρηση ακόμη και σοβαρής στεφανιαίας αθηροσκλήρωσης μετά από μόλις 1 χρόνο, χωρίς την χρήση φαρμάκων.
Εν ολίγοις, αναστροφή της καρδιακής νόσου στο 82% των ασθενών, δηλαδή διάνοιξη αρτηριών χωρίς φάρμακα και χωρίς χειρουργική επέμβαση. Απλά, με διατροφή, άσκηση και τεχνικές διαχείρισης του στρες.
Αυτά τα ευρήματα μας δείχνουν ότι χιλιάδες άνθρωποι (και οι οικογένειες τους) συνεχίζουν να υποφέρουν, ενώ εδώ και δεκαετίες γνωρίζουμε ότι αυτή η κατάσταση είναι αναστρέψιμη.
Εάν επιθυμείτε να μάθετε ποια διατροφή χρησιμοποιήθηκε σε αυτήν την κλινική δοκιμή, τότε κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί =>