15/12/2022.
Ενημέρωση: 18/12/2022
Ενημέρωση: 18/12/2022
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΡΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ
Η υψηλή αρτηριακή πίεση, ή υπέρταση, σπάνια έχει εμφανή συμπτώματα. Ωστόσο, εάν δεν αντιμετωπιστεί, αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα υγείας.
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
Α. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ 2. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΥΨΗΛΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ 3. ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ 4. ΠΙΕΣΗ ΤΙΜΕΣ 5. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ 115/75 ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΗ ; 6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 7. ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ 8. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Β. ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΡΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ Παραπομπές (9) |
Α. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνη και για αυτόν τον λόγο είναι κρίσιμο να μην την αγνοούμε όταν υπερβαίνει τις φυσιολογικές (βέλτιστες) τιμές. Ευτυχώς, μπορεί συχνά να προληφθεί ή να ελεγχθεί αποτελεσματικά.
Η υπέρταση σπάνια έχει συμπτώματα (1). Όπως αναφέρει το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, δεν είναι εφικτό να γνωρίζουμε εάν έχουμε υπέρταση χωρίς να έχουμε μετρήσει την αρτηριακή μας πίεση ή έως ότου η υψηλή αρτηριακή πίεση έχει αρχίσει να βλάπτει ζωτικά όργανα (2). Μερικοί άνθρωποι ίσως εμφανίσουν πονοκεφάλους, ρινορραγίες ή να αισθάνονται δύσπνοια, αλλά αυτά τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μόνο όταν η αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνα υψηλή (6).
Η αρτηριακή πίεση αποτελείται από 2 τιμές:
- η συστολική πίεση (υψηλότερος αριθμός): είναι η πίεση της καρδιάς μας που συσπάται για να προωθήσει το αίμα μέσω των αρτηριών προς τα όργανα του σώματος,
- η διαστολική πίεση (χαμηλότερος αριθμός): είναι η πίεση στις αρτηρίες μεταξύ των καρδιακών παλμών (όταν η καρδιά χαλαρώνει και γεμίζει με αίμα) (6).
Και οι δύο μετρώνται σε χιλιοστά υδραργύρου (mmHg).
2. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΥΨΗΛΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ (1)
Εάν η αρτηριακή πίεση είναι πολύ υψηλή, επιβαρύνονται επιπλέον τα αιμοφόρα αγγεία, η καρδιά και άλλα όργανα, όπως ο εγκέφαλος, τα νεφρά και τα μάτια.
Εάν υπάρχει υψηλή αρτηριακή πίεση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, αυξάνεται ο κίνδυνος για πολλές σοβαρές και δυνητικά απειλητικές για την ζωή καταστάσεις υγείας, όπως:
- καρδιοπάθεια
- καρδιακή προσβολή
- εγκεφαλικό
- συγκοπή
- περιφερική αρτηριακή νόσος
- αορτικό ανεύρυσμα
- νεφρική νόσος
- αγγειακή άνοια
Σε περίπτωση υψηλής αρτηριακής πίεσης, η μείωση της ακόμα και σε μικρό βαθμό μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης αυτών των παθήσεων (1).
3. ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλίας, συνιστάται η αρτηριακή πίεση να ελέγχεται από τον ιατρό μας τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια. Μερικοί άνθρωποι ίσως χρειάζεται να κάνουν πιο συχνούς ελέγχους - για παράδειγμα, άτομα που έχουν διαγνωστεί με υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση :
- τουλάχιστον κάθε 6 μήνες, εάν είναι φυσιολογική, και
- κάθε 3 μήνες, εάν είναι υψηλή (6).
Η μέτρηση της είναι μία εύκολη διαδικασία και θα μπορούσε ακόμα και να σώσει μία ζωή.
Μπορούμε να ελέγξουμε την αρτηριακή μας πίεση σε διάφορα μέρη, όπως:
- στον ιατρό μας, και
- σε ορισμένα φαρμακεία.
Μπορούμε επίσης να ελέγξουμε την αρτηριακή μας πίεση με ένα οικιακό πιεσόμετρο (1).
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχει ένα απλό κομπιουτεράκι για να υπολογιστεί εάν η πίεση είναι φυσιολογική, ελαφρώς υψηλή ή υψηλή.
4. ΠΙΕΣΗ ΤΙΜΕΣ (6):
φυσιολογική (βέλτιστη) => συστολική: <120 και διαστολική: <80
αυξημένη => συστολική: 120-129 ή/και διαστολική: 80-84
υπέρταση στάδιο 1 => συστολική: 130-139 ή/και διαστολική: 85-89
υπέρταση στάδιο 2 => συστολική: ≥140 ή/και διαστολική: ≥90.
Εδώ να επισημάνω ότι τα ανωτέρω δεν είναι απόλυτα, και υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ διαφορετικών φορέων. Για αυτόν τον λόγο, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.
5. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ 115/75 ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΗ ;
Συστολική πίεση μεγαλύτερη από 115 mm Hg έχει προταθεί ως ο μοναδικός πιο σημαντικός καθοριστικός παράγοντας θανάτου σε όλο τον κόσμο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι η συστολική πίεση μεγαλύτερη από 115 mm Hg ευθύνεται για το 62% των εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων και το 49% των ισχαιμικών καρδιακών παθήσεων (8).
Δεδομένα από μελέτες παρατήρησης που αφορούσαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο άτομα έδειξαν ότι ο θάνατος τόσο από ισχαιμική καρδιοπάθεια όσο και από εγκεφαλικό αυξάνει προοδευτικά και γραμμικά από επίπεδα αρτηριακής πίεσης ακόμα και όταν αυτά είναι της τάξης του 115/75 mm Hg.
Για κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 10 mm Hg ή για κάθε αύξηση της διαστολικής πίεσης κατά 20 mm Hg, υπάρχει διπλασιασμός της θνησιμότητας τόσο από ισχαιμική καρδιοπάθεια όσο και από εγκεφαλικό (8).
6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ (9)
Το συνολικό, άμεσο και έμμεσο, κόστος της καρδιαγγειακής νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου μόνο στις ΗΠΑ για το 2010 υπολογίζεται σε 503,2 δισεκατομμύρια δολάρια .
Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει :
α. δαπάνες υγείας (άμεσες δαπάνες, που περιλαμβάνουν το κόστος γιατρών και άλλων επαγγελματιών, νοσοκομειακές υπηρεσίες και υπηρεσίες νοσηλείας, συνταγογραφούμενα φάρμακα, κατ' οίκον υγειονομική περίθαλψη και άλλα διαρκή ιατρικά αγαθά), και
β. απώλεια παραγωγικότητας ως αποτέλεσμα νοσηρότητας και θνησιμότητας (έμμεσο κόστος).
Συγκριτικά, το 2008, το εκτιμώμενο κόστος όλων των καρκίνων και των καλοήθων νεοπλασμάτων δεν ήταν ούτε το μισό και αντιστοιχούσε σε 228 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η καρδιαγγειακή νόσος κοστίζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη νόσο (9).
7. ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Οι ιατροί μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την αρτηριακή σας πίεση σε ασφαλές επίπεδο χρησιμοποιώντας:
- αλλαγές στον τρόπο ζωής,
- φάρμακα.
Η αντιμετώπιση χρειάζεται να εξατομικεύεται. Συνεπώς, μιλήστε με τον ιατρό σας για να σας βοηθήσει να αποφασίσετε για την καταλληλότερη θεραπεία για εσάς (1).
8. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, ίσως αναρωτιέστε εάν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για να μειωθούν οι τιμές της. Ωστόσο, ο τρόπος ζωής διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης με έναν υγιεινό τρόπο ζωής μπορεί να αποτρέψει, να καθυστερήσει ή και να μειώσει την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή (3).
Ορισμένες από τις παρακάτω αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μειώσουν την αρτηριακή πίεση μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ άλλες ίσως χρειαστούν περισσότερο χρόνο (1):
- μείωση της ημερήσιας ποσότητας του αλατιού σε λιγότερο από 6 γραμμάρια, δηλαδή σε λιγότερο από περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού
- υιοθέτηση μια υγιεινής διατροφής, με χαμηλά λιπαρά και άφθονα φρούτα και λαχανικά
- μείωση του αλκοόλ
- απώλεια βάρους, σε περίπτωση που υπάρχουν περιττά κιλά
- τακτική άσκηση
- μείωση της καφεΐνης, η οποία υπάρχει στον καφέ, στο τσάι και στα αναψυκτικά
- διακοπή καπνίσματος.
Μερικοί άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση ίσως επίσης χρειαστεί να πάρουν 1 ή περισσότερα φάρμακα για να σταματήσουν την πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση.
Μπορείτε να κάνετε τα παραπάνω βήματα ξεκινώντας ακόμα και σήμερα, ανεξάρτητα από το εάν λαμβάνετε ή όχι φάρμακα για την αρτηριακή πίεση.
Στην πραγματικότητα, κάνοντας αυτές τις αλλαγές νωρίς, ίσως μπορέσετε να αποφύγετε την ανάγκη λήψης φαρμάκων (1).
Εδώ, χρειάζεται να θυμόμαστε ότι η υπέρταση είναι επίσης γνωστή και ως η «σιωπηλή ασθένεια» διότι πολλοί υπερτασικοί ενήλικες λόγω του ότι δεν έχουν συμπτώματα, με αποτέλεμα να μην την ελέγχουν και, ως εκ τούτου, να αγνοούν ότι έχουν υπέρταση (4).
Τα φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση τείνουν να λειτουργούν καλά. Ωστόσο, δεν αντιμετωπίζουν απαραίτητα την αιτία του προβλήματος. Και, ανεξάρτητα από το πόσο ασφαλή είναι, όλα τα φάρμακα μπορεί να έχουν κάποιες ανεπιθύμητες ή ακούσιες παρενέργειες (2).
Β. ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΡΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ
Ο περιορισμός της πρόσληψης αλατιού είναι χρήσιμος για την μείωση της αρτηριακής πίεσης, αλλά αποτελεί μόνο ένα μέρος των απαραίτητων ενεργειών που χρειάζεται να γίνουν. Σημασία έχει και το τι τρώμε (5).
Οι τροφές μπορούν να έχουν άμεση και μερικές φορές δραστική επίδραση στην αρτηριακή πίεση, αν και δεν υπάρχουν «μαγικές» τροφές (2).
Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες τροφές που, πραγματικά, ξεχωρίζουν. Στην συνέχεια αναφέρεται μία εξ'αυτών.
τυχαιοποιημένη μελέτη:
Εν συντομία: οικονομική τροφή έδειξε ισχυρή αντιυπερτασική δράση, συγκρίσιμη με πολλών φαρμάκων
Περισσότερες πληροφορίες: Μία συγκεκριμένη τροφή, 2-3 κουταλιές της σούπας την ημέρα, πέτυχε μία από τις πιο ισχυρές αντιυπερτασικές επιδράσεις που έχει επιτευχθεί ποτέ από τροφές.
Πιο συγκεκριμένα, μία μελέτη διερεύνησε τις επιδράσεις της καθημερινής πρόσληψης αυτής της τροφής στην συστολική αρτηριακή πίεση και στην διαστολική αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με περιφερική αρτηριακή νόσο.
Σε αυτήν την διπλά-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, τυχαιοποιημένη δοκιμή, 110 ασθενείς έλαβαν μια ποικιλία από τροφές (κουλούρια, μάφιν, μπάρες, ψωμάκια, ζυμαρικά, μπισκότα), οι οποίες :
- είτε περιείχαν την συγκεκριμένη τροφή,
- είτε περιείχαν εικονικό φάρμακο (στο εικονικό φάρμακο αυτή η τροφή αντικαταστάθηκε από ίση ποσότητα από αλεσμένο σιτάρι).
Μετά από 6 μήνες, τα ευρήματα έδειξαν ότι, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, η ομάδα που έλαβε τις τροφές που περιείχαν την συγκεκριμένη τροφή σε σκόνη είχαν τις εξής μετρήσεις :
- η συστολική αρτηριακή πίεση ήταν ≈ 10 mm Hg χαμηλότερη (-6,5% μείωση), και
- η διαστολική αρτηριακή πίεση ήταν ≈ 7 mm Hg χαμηλότερη (-9,8% μείωση).
Η μείωση στην συστολική αρτηριακή πίεση και στην διαστολική αρτηριακή πίεση ήταν ακόμα μεγαλύτερη σε ασθενείς με υψηλότερη πίεση. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς που κατά την έναρξη της μελέτης είχαν συστολική πίεση ≥ 140 mm Hg, με την κατανάλωση αυτής της τροφής πέτυχαν σημαντικότερη μείωση στην συστολική πίεση:
- η συστολική πίεση ήταν χαμηλότερη κατά 15 mm Hg , και
- η διαστολική πίεση ήταν χαμηλότερη κατά 7 mm Hg.
Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα αναφέρει στο συμπέρασμα της ότι αυτή η τροφή "προκάλεσε μία από τις πιο ισχυρές αντιυπερτασικές επιδράσεις που επιτεύχθηκε ποτέ με τροφές".
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το μέγεθος αυτής της μείωσης, ας την συγκρίνουμε με την άσκηση, η οποία συνιστάται ευρέως ως μία από τις βασικές προληπτικές αλλαγές στον τρόπο ζωής για την μείωση του κινδύνου της υπέρτασης και την διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης (7).
Μία μετα-ανάλυση 15 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών (633 συμμετέχοντες) έδειξε ότι η άσκηση αερόβιας αντοχής προκάλεσε σημαντική μείωση :
- στην συστολική αρτηριακή πίεση κατά -3,2 mmHg, και
- στην διαστολική αρτηριακή πίεση κατά -2,7 mmHg (7).
Αυτό σημαίνει ότι:
Όσον αφορά την συστολική αρτηριακή πίεση:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (≈ 10 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (3,2 mmHg),
είναι 213% μεγαλύτερη.
Όσον αφορά την διαστολική αρτηριακή πίεση:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (≈ 7 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (2,7 mmHg),
είναι 159% μεγαλύτερη.
Στους ασθενείς που κατά την έναρξη της μελέτης είχαν συστολική πίεση ≥ 140 mm Hg:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (15 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (3,2 mmHg),
είναι 469% μεγαλύτερη.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε την άσκηση για να ξεκινήσουμε την πρόσληψη αυτής της τροφής. Σε καμμία περίπτωση. Απλά, τέθηκε ως συγκριτικό παράδειγμα.
Το πιο σημαντικό εύρημα από αυτήν την μελέτη ήταν η ισχυρή αντιυπερτασική δράση που έδειξε αυτή η τροφή, το οποίο αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στην αντιμετώπιση της υπέρτασης από αρκετές διαφορετικές οπτικές γωνίες:
Πρώτον, είναι η πρώτη κλινική δοκιμή που δείχνει επιδράσεις από αυτήν την τροφή σε υπερτασικούς ανθρώπους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρούσα μελέτη ήταν με ελεγχόμενο εικονικό φάρμακο και διπλά-τυφλή.
Δεύτερον, τα αποτελέσματα αποδείχθηκαν ακόμη και με την χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων. Συνεπώς, αυτή η τροφή αντιπροσωπεύει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό από φαρμακολογικές και μη-φαρμακολογικές θεραπείες.
Περίπου το 8% των ασθενών που έλαβαν αυτήν την τροφή μείωσαν την δοσολογία των αντιυπερτασικών φαρμάκων, αριθμός υπερδιπλάσιος σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (3,5%). Η παρουσία αντιυπερτασικών φαρμάκων κατά την διάρκεια της δοκιμής καθιστά αδύνατο να προσδιοριστεί με βεβαιότητα εάν οι επιδράσεις αυτής της τροφής ήταν μια ανεξάρτητη αντιυπερτασική επίδραση της εν λόγω τροφής ή οφείλοντας στην ενίσχυση των επιδράσεων του φαρμάκου.
Τρίτον, μια μείωση στην διαστολική πίεση κατά 7 mm Hg αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση κατά 46% και 29% στην συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού και στεφανιαίας νόσου, αντίστοιχα.
Επίσης, μια μείωση στην συστολική πίεση κατά 10 mm Hg θα είχε ως αποτέλεσμα μείωση 36% και 27% στην συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού και εμφράγματος του μυοκαρδίου, αντίστοιχα.
Τέταρτον, οι σοβαρά υπερτασικοί ασθενείς θα ωφεληθούν περισσότερο από αυτήν την τροφή.
Οι υπερτασικοί ασθενείς με αρχική συστολική πίεση μεγαλύτερη από 140 mm Hg ανταποκρίθηκαν με μέση μείωση 15 mm Hg. Όπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη, και η οποία δημοσιεύθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά περιοδικά καρδιολογίας, "το μέγεθος αυτής της μείωσης είναι συγκρίσιμο με την μείωση που επιφέρουν πολλά φάρμακα".
Τέλος, η χρήση αυτής της τροφής ως μία αντιυπερτασική θεραπεία φαίνεται να είναι σχετικά ασφαλής. Επιπλέον, έχουν χορηγηθεί και υψηλότερες ημερήσιες δοσολογίες (έως και 60% υψηλότερες) χωρίς ενδείξεις επιπλοκών.
Επιπρόσθετα, οι ασθενείς με φυσιολογική αρτηριακή πίεση δεν φάνηκε να ανταποκρίνονται σε αυτήν την τροφή, δηλαδή δεν μειώθηκε η αρτηριακή πίεση τους, κάτι που ίσως θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο. Αυτό συμφωνεί με προηγούμενες αναφορές για μέτριες (αν όχι μηδενικές) επιδράσεις αυτής της τροφής σε υγιείς πληθυσμούς με φυσιολογικά επίπεδα πίεσης. Αυτή η έλλειψη επίδρασης στην αρτηριακή πίεση σε προηγούμενες μελέτες ίσως οφείλεται στο ότι αυτοί οι πληθυσμοί είχαν φυσιολογική πίεση ή λόγω της σχετικά σύντομης περιόδου μελέτης (δηλαδή 3 εβδομάδες).
Εδώ να σημειώσω ότι η συγκεκριμένη τροφή :
α. είναι ιδιαίτερα οικονομική, ακόμα και όταν αγοράζεται βιολογική*, ενώ
β. είναι διαθέσιμη ολόκληρο τον χρόνο.
Επίσης, έχει ουδέτερη προς ευχάριστη γεύση και μπορεί να καταναλωθεί είτε ως έχει είτε να συνδυασθεί με διάφορα προϊόντα διατροφής.
*περίπου 6,5€ το κιλό, το οποίο θα έχει διάρκεια περίπου 30-40 ημέρες, ανάλογα με το εάν η δοσολογία που χορηγήθηκε στην ανωτέρω μελέτη θα τηρηθεί πιστά ή όχι.
Για περισσότερες πληροφορίες, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί =>
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Η υψηλή αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνη και για αυτόν τον λόγο είναι κρίσιμο να μην την αγνοούμε όταν υπερβαίνει τις φυσιολογικές (βέλτιστες) τιμές. Ευτυχώς, μπορεί συχνά να προληφθεί ή να ελεγχθεί αποτελεσματικά.
Η υπέρταση σπάνια έχει συμπτώματα (1). Όπως αναφέρει το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, δεν είναι εφικτό να γνωρίζουμε εάν έχουμε υπέρταση χωρίς να έχουμε μετρήσει την αρτηριακή μας πίεση ή έως ότου η υψηλή αρτηριακή πίεση έχει αρχίσει να βλάπτει ζωτικά όργανα (2). Μερικοί άνθρωποι ίσως εμφανίσουν πονοκεφάλους, ρινορραγίες ή να αισθάνονται δύσπνοια, αλλά αυτά τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μόνο όταν η αρτηριακή πίεση είναι επικίνδυνα υψηλή (6).
Η αρτηριακή πίεση αποτελείται από 2 τιμές:
- η συστολική πίεση (υψηλότερος αριθμός): είναι η πίεση της καρδιάς μας που συσπάται για να προωθήσει το αίμα μέσω των αρτηριών προς τα όργανα του σώματος,
- η διαστολική πίεση (χαμηλότερος αριθμός): είναι η πίεση στις αρτηρίες μεταξύ των καρδιακών παλμών (όταν η καρδιά χαλαρώνει και γεμίζει με αίμα) (6).
Και οι δύο μετρώνται σε χιλιοστά υδραργύρου (mmHg).
2. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΥΨΗΛΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ (1)
Εάν η αρτηριακή πίεση είναι πολύ υψηλή, επιβαρύνονται επιπλέον τα αιμοφόρα αγγεία, η καρδιά και άλλα όργανα, όπως ο εγκέφαλος, τα νεφρά και τα μάτια.
Εάν υπάρχει υψηλή αρτηριακή πίεση για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, αυξάνεται ο κίνδυνος για πολλές σοβαρές και δυνητικά απειλητικές για την ζωή καταστάσεις υγείας, όπως:
- καρδιοπάθεια
- καρδιακή προσβολή
- εγκεφαλικό
- συγκοπή
- περιφερική αρτηριακή νόσος
- αορτικό ανεύρυσμα
- νεφρική νόσος
- αγγειακή άνοια
Σε περίπτωση υψηλής αρτηριακής πίεσης, η μείωση της ακόμα και σε μικρό βαθμό μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης αυτών των παθήσεων (1).
3. ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλίας, συνιστάται η αρτηριακή πίεση να ελέγχεται από τον ιατρό μας τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια. Μερικοί άνθρωποι ίσως χρειάζεται να κάνουν πιο συχνούς ελέγχους - για παράδειγμα, άτομα που έχουν διαγνωστεί με υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τα άτομα με διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν την αρτηριακή τους πίεση :
- τουλάχιστον κάθε 6 μήνες, εάν είναι φυσιολογική, και
- κάθε 3 μήνες, εάν είναι υψηλή (6).
Η μέτρηση της είναι μία εύκολη διαδικασία και θα μπορούσε ακόμα και να σώσει μία ζωή.
Μπορούμε να ελέγξουμε την αρτηριακή μας πίεση σε διάφορα μέρη, όπως:
- στον ιατρό μας, και
- σε ορισμένα φαρμακεία.
Μπορούμε επίσης να ελέγξουμε την αρτηριακή μας πίεση με ένα οικιακό πιεσόμετρο (1).
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου παρέχει ένα απλό κομπιουτεράκι για να υπολογιστεί εάν η πίεση είναι φυσιολογική, ελαφρώς υψηλή ή υψηλή.
4. ΠΙΕΣΗ ΤΙΜΕΣ (6):
φυσιολογική (βέλτιστη) => συστολική: <120 και διαστολική: <80
αυξημένη => συστολική: 120-129 ή/και διαστολική: 80-84
υπέρταση στάδιο 1 => συστολική: 130-139 ή/και διαστολική: 85-89
υπέρταση στάδιο 2 => συστολική: ≥140 ή/και διαστολική: ≥90.
Εδώ να επισημάνω ότι τα ανωτέρω δεν είναι απόλυτα, και υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις μεταξύ διαφορετικών φορέων. Για αυτόν τον λόγο, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.
5. ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ 115/75 ΕΙΝΑΙ ΑΣΦΑΛΗ ;
Συστολική πίεση μεγαλύτερη από 115 mm Hg έχει προταθεί ως ο μοναδικός πιο σημαντικός καθοριστικός παράγοντας θανάτου σε όλο τον κόσμο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι η συστολική πίεση μεγαλύτερη από 115 mm Hg ευθύνεται για το 62% των εγκεφαλοαγγειακών παθήσεων και το 49% των ισχαιμικών καρδιακών παθήσεων (8).
Δεδομένα από μελέτες παρατήρησης που αφορούσαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο άτομα έδειξαν ότι ο θάνατος τόσο από ισχαιμική καρδιοπάθεια όσο και από εγκεφαλικό αυξάνει προοδευτικά και γραμμικά από επίπεδα αρτηριακής πίεσης ακόμα και όταν αυτά είναι της τάξης του 115/75 mm Hg.
Για κάθε αύξηση της συστολικής πίεσης κατά 10 mm Hg ή για κάθε αύξηση της διαστολικής πίεσης κατά 20 mm Hg, υπάρχει διπλασιασμός της θνησιμότητας τόσο από ισχαιμική καρδιοπάθεια όσο και από εγκεφαλικό (8).
6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ (9)
Το συνολικό, άμεσο και έμμεσο, κόστος της καρδιαγγειακής νόσου και του εγκεφαλικού επεισοδίου μόνο στις ΗΠΑ για το 2010 υπολογίζεται σε 503,2 δισεκατομμύρια δολάρια .
Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει :
α. δαπάνες υγείας (άμεσες δαπάνες, που περιλαμβάνουν το κόστος γιατρών και άλλων επαγγελματιών, νοσοκομειακές υπηρεσίες και υπηρεσίες νοσηλείας, συνταγογραφούμενα φάρμακα, κατ' οίκον υγειονομική περίθαλψη και άλλα διαρκή ιατρικά αγαθά), και
β. απώλεια παραγωγικότητας ως αποτέλεσμα νοσηρότητας και θνησιμότητας (έμμεσο κόστος).
Συγκριτικά, το 2008, το εκτιμώμενο κόστος όλων των καρκίνων και των καλοήθων νεοπλασμάτων δεν ήταν ούτε το μισό και αντιστοιχούσε σε 228 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η καρδιαγγειακή νόσος κοστίζει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη νόσο (9).
7. ΥΨΗΛΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Οι ιατροί μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε την αρτηριακή σας πίεση σε ασφαλές επίπεδο χρησιμοποιώντας:
- αλλαγές στον τρόπο ζωής,
- φάρμακα.
Η αντιμετώπιση χρειάζεται να εξατομικεύεται. Συνεπώς, μιλήστε με τον ιατρό σας για να σας βοηθήσει να αποφασίσετε για την καταλληλότερη θεραπεία για εσάς (1).
8. ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ
Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση, ίσως αναρωτιέστε εάν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για να μειωθούν οι τιμές της. Ωστόσο, ο τρόπος ζωής διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Ο έλεγχος της αρτηριακής πίεσης με έναν υγιεινό τρόπο ζωής μπορεί να αποτρέψει, να καθυστερήσει ή και να μειώσει την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή (3).
Ορισμένες από τις παρακάτω αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μειώσουν την αρτηριακή πίεση μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ άλλες ίσως χρειαστούν περισσότερο χρόνο (1):
- μείωση της ημερήσιας ποσότητας του αλατιού σε λιγότερο από 6 γραμμάρια, δηλαδή σε λιγότερο από περίπου 1 κουταλάκι του γλυκού
- υιοθέτηση μια υγιεινής διατροφής, με χαμηλά λιπαρά και άφθονα φρούτα και λαχανικά
- μείωση του αλκοόλ
- απώλεια βάρους, σε περίπτωση που υπάρχουν περιττά κιλά
- τακτική άσκηση
- μείωση της καφεΐνης, η οποία υπάρχει στον καφέ, στο τσάι και στα αναψυκτικά
- διακοπή καπνίσματος.
Μερικοί άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση ίσως επίσης χρειαστεί να πάρουν 1 ή περισσότερα φάρμακα για να σταματήσουν την πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση.
Μπορείτε να κάνετε τα παραπάνω βήματα ξεκινώντας ακόμα και σήμερα, ανεξάρτητα από το εάν λαμβάνετε ή όχι φάρμακα για την αρτηριακή πίεση.
Στην πραγματικότητα, κάνοντας αυτές τις αλλαγές νωρίς, ίσως μπορέσετε να αποφύγετε την ανάγκη λήψης φαρμάκων (1).
Εδώ, χρειάζεται να θυμόμαστε ότι η υπέρταση είναι επίσης γνωστή και ως η «σιωπηλή ασθένεια» διότι πολλοί υπερτασικοί ενήλικες λόγω του ότι δεν έχουν συμπτώματα, με αποτέλεμα να μην την ελέγχουν και, ως εκ τούτου, να αγνοούν ότι έχουν υπέρταση (4).
Τα φάρμακα που μειώνουν την αρτηριακή πίεση τείνουν να λειτουργούν καλά. Ωστόσο, δεν αντιμετωπίζουν απαραίτητα την αιτία του προβλήματος. Και, ανεξάρτητα από το πόσο ασφαλή είναι, όλα τα φάρμακα μπορεί να έχουν κάποιες ανεπιθύμητες ή ακούσιες παρενέργειες (2).
Β. ΠΟΙΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΡΙΧΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΙΕΣΗ
Ο περιορισμός της πρόσληψης αλατιού είναι χρήσιμος για την μείωση της αρτηριακής πίεσης, αλλά αποτελεί μόνο ένα μέρος των απαραίτητων ενεργειών που χρειάζεται να γίνουν. Σημασία έχει και το τι τρώμε (5).
Οι τροφές μπορούν να έχουν άμεση και μερικές φορές δραστική επίδραση στην αρτηριακή πίεση, αν και δεν υπάρχουν «μαγικές» τροφές (2).
Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες τροφές που, πραγματικά, ξεχωρίζουν. Στην συνέχεια αναφέρεται μία εξ'αυτών.
τυχαιοποιημένη μελέτη:
Εν συντομία: οικονομική τροφή έδειξε ισχυρή αντιυπερτασική δράση, συγκρίσιμη με πολλών φαρμάκων
Περισσότερες πληροφορίες: Μία συγκεκριμένη τροφή, 2-3 κουταλιές της σούπας την ημέρα, πέτυχε μία από τις πιο ισχυρές αντιυπερτασικές επιδράσεις που έχει επιτευχθεί ποτέ από τροφές.
Πιο συγκεκριμένα, μία μελέτη διερεύνησε τις επιδράσεις της καθημερινής πρόσληψης αυτής της τροφής στην συστολική αρτηριακή πίεση και στην διαστολική αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με περιφερική αρτηριακή νόσο.
Σε αυτήν την διπλά-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, τυχαιοποιημένη δοκιμή, 110 ασθενείς έλαβαν μια ποικιλία από τροφές (κουλούρια, μάφιν, μπάρες, ψωμάκια, ζυμαρικά, μπισκότα), οι οποίες :
- είτε περιείχαν την συγκεκριμένη τροφή,
- είτε περιείχαν εικονικό φάρμακο (στο εικονικό φάρμακο αυτή η τροφή αντικαταστάθηκε από ίση ποσότητα από αλεσμένο σιτάρι).
Μετά από 6 μήνες, τα ευρήματα έδειξαν ότι, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, η ομάδα που έλαβε τις τροφές που περιείχαν την συγκεκριμένη τροφή σε σκόνη είχαν τις εξής μετρήσεις :
- η συστολική αρτηριακή πίεση ήταν ≈ 10 mm Hg χαμηλότερη (-6,5% μείωση), και
- η διαστολική αρτηριακή πίεση ήταν ≈ 7 mm Hg χαμηλότερη (-9,8% μείωση).
Η μείωση στην συστολική αρτηριακή πίεση και στην διαστολική αρτηριακή πίεση ήταν ακόμα μεγαλύτερη σε ασθενείς με υψηλότερη πίεση. Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς που κατά την έναρξη της μελέτης είχαν συστολική πίεση ≥ 140 mm Hg, με την κατανάλωση αυτής της τροφής πέτυχαν σημαντικότερη μείωση στην συστολική πίεση:
- η συστολική πίεση ήταν χαμηλότερη κατά 15 mm Hg , και
- η διαστολική πίεση ήταν χαμηλότερη κατά 7 mm Hg.
Η συγκεκριμένη ερευνητική ομάδα αναφέρει στο συμπέρασμα της ότι αυτή η τροφή "προκάλεσε μία από τις πιο ισχυρές αντιυπερτασικές επιδράσεις που επιτεύχθηκε ποτέ με τροφές".
Για να κατανοήσουμε καλύτερα το μέγεθος αυτής της μείωσης, ας την συγκρίνουμε με την άσκηση, η οποία συνιστάται ευρέως ως μία από τις βασικές προληπτικές αλλαγές στον τρόπο ζωής για την μείωση του κινδύνου της υπέρτασης και την διαχείριση της υψηλής αρτηριακής πίεσης (7).
Μία μετα-ανάλυση 15 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών (633 συμμετέχοντες) έδειξε ότι η άσκηση αερόβιας αντοχής προκάλεσε σημαντική μείωση :
- στην συστολική αρτηριακή πίεση κατά -3,2 mmHg, και
- στην διαστολική αρτηριακή πίεση κατά -2,7 mmHg (7).
Αυτό σημαίνει ότι:
Όσον αφορά την συστολική αρτηριακή πίεση:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (≈ 10 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (3,2 mmHg),
είναι 213% μεγαλύτερη.
Όσον αφορά την διαστολική αρτηριακή πίεση:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (≈ 7 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (2,7 mmHg),
είναι 159% μεγαλύτερη.
Στους ασθενείς που κατά την έναρξη της μελέτης είχαν συστολική πίεση ≥ 140 mm Hg:
- η μείωση από αυτήν την τροφή (15 mm Hg),
- σε σύγκριση με την μείωση από την άσκηση (3,2 mmHg),
είναι 469% μεγαλύτερη.
Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε την άσκηση για να ξεκινήσουμε την πρόσληψη αυτής της τροφής. Σε καμμία περίπτωση. Απλά, τέθηκε ως συγκριτικό παράδειγμα.
Το πιο σημαντικό εύρημα από αυτήν την μελέτη ήταν η ισχυρή αντιυπερτασική δράση που έδειξε αυτή η τροφή, το οποίο αντιπροσωπεύει μια σημαντική πρόοδο στην αντιμετώπιση της υπέρτασης από αρκετές διαφορετικές οπτικές γωνίες:
Πρώτον, είναι η πρώτη κλινική δοκιμή που δείχνει επιδράσεις από αυτήν την τροφή σε υπερτασικούς ανθρώπους. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παρούσα μελέτη ήταν με ελεγχόμενο εικονικό φάρμακο και διπλά-τυφλή.
Δεύτερον, τα αποτελέσματα αποδείχθηκαν ακόμη και με την χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων. Συνεπώς, αυτή η τροφή αντιπροσωπεύει έναν αποτελεσματικό συνδυασμό από φαρμακολογικές και μη-φαρμακολογικές θεραπείες.
Περίπου το 8% των ασθενών που έλαβαν αυτήν την τροφή μείωσαν την δοσολογία των αντιυπερτασικών φαρμάκων, αριθμός υπερδιπλάσιος σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (3,5%). Η παρουσία αντιυπερτασικών φαρμάκων κατά την διάρκεια της δοκιμής καθιστά αδύνατο να προσδιοριστεί με βεβαιότητα εάν οι επιδράσεις αυτής της τροφής ήταν μια ανεξάρτητη αντιυπερτασική επίδραση της εν λόγω τροφής ή οφείλοντας στην ενίσχυση των επιδράσεων του φαρμάκου.
Τρίτον, μια μείωση στην διαστολική πίεση κατά 7 mm Hg αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση κατά 46% και 29% στην συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού και στεφανιαίας νόσου, αντίστοιχα.
Επίσης, μια μείωση στην συστολική πίεση κατά 10 mm Hg θα είχε ως αποτέλεσμα μείωση 36% και 27% στην συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικού και εμφράγματος του μυοκαρδίου, αντίστοιχα.
Τέταρτον, οι σοβαρά υπερτασικοί ασθενείς θα ωφεληθούν περισσότερο από αυτήν την τροφή.
Οι υπερτασικοί ασθενείς με αρχική συστολική πίεση μεγαλύτερη από 140 mm Hg ανταποκρίθηκαν με μέση μείωση 15 mm Hg. Όπως αναφέρει η ερευνητική ομάδα που διενήργησε την εν λόγω μελέτη, και η οποία δημοσιεύθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά περιοδικά καρδιολογίας, "το μέγεθος αυτής της μείωσης είναι συγκρίσιμο με την μείωση που επιφέρουν πολλά φάρμακα".
Τέλος, η χρήση αυτής της τροφής ως μία αντιυπερτασική θεραπεία φαίνεται να είναι σχετικά ασφαλής. Επιπλέον, έχουν χορηγηθεί και υψηλότερες ημερήσιες δοσολογίες (έως και 60% υψηλότερες) χωρίς ενδείξεις επιπλοκών.
Επιπρόσθετα, οι ασθενείς με φυσιολογική αρτηριακή πίεση δεν φάνηκε να ανταποκρίνονται σε αυτήν την τροφή, δηλαδή δεν μειώθηκε η αρτηριακή πίεση τους, κάτι που ίσως θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο. Αυτό συμφωνεί με προηγούμενες αναφορές για μέτριες (αν όχι μηδενικές) επιδράσεις αυτής της τροφής σε υγιείς πληθυσμούς με φυσιολογικά επίπεδα πίεσης. Αυτή η έλλειψη επίδρασης στην αρτηριακή πίεση σε προηγούμενες μελέτες ίσως οφείλεται στο ότι αυτοί οι πληθυσμοί είχαν φυσιολογική πίεση ή λόγω της σχετικά σύντομης περιόδου μελέτης (δηλαδή 3 εβδομάδες).
Εδώ να σημειώσω ότι η συγκεκριμένη τροφή :
α. είναι ιδιαίτερα οικονομική, ακόμα και όταν αγοράζεται βιολογική*, ενώ
β. είναι διαθέσιμη ολόκληρο τον χρόνο.
Επίσης, έχει ουδέτερη προς ευχάριστη γεύση και μπορεί να καταναλωθεί είτε ως έχει είτε να συνδυασθεί με διάφορα προϊόντα διατροφής.
*περίπου 6,5€ το κιλό, το οποίο θα έχει διάρκεια περίπου 30-40 ημέρες, ανάλογα με το εάν η δοσολογία που χορηγήθηκε στην ανωτέρω μελέτη θα τηρηθεί πιστά ή όχι.
Για περισσότερες πληροφορίες, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί =>