31/1/2023
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΙΚΟΝΕΣ
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΙΚΟΝΕΣ
|
Εικόνα 1: Η επίδραση της οστεοπόρωσης στα οστά
|
1. ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΙΚΟΝΕΣ
Η λέξη οστεοπόρωση σημαίνει σπογγώδες (πορώδες) οστό. Δείτε τον ορισμό της οστεοπόρωσης. Τα οστά μας αποτελούνται από μέταλλα και ιχνοστοιχεία, κυρίως άλατα ασβεστίου, και έχουν ένα παχύ, σκληρό εξωτερικό περίβλημα (που ονομάζεται φλοιώδες ή συμπαγές οστό), το οποίο φαίνεται εύκολα στις ακτινογραφίες. Εντός αυτού, υπάρχει ένα πιο μαλακό, σπογγώδες πλέγμα οστού (δοκιδωτό οστό), του οποίου η δομή ομοιάζει με κηρήθρα (1). |
Εικόνα 2: Υγιές οστό και οστεοπόρωση
|
Στην οστεοπόρωση, τα οστά γίνονται λεπτά, αδύναμα και εύθραυστα. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να προκληθεί κάταγμα ακόμη και από ένα μικρό χτύπημα ή ατύχημα, όπως :
- πτώση από το κρεβάτι ή την καρέκλα, ή - παραπάτημα και πτώση κατά την διάρκεια της βάδισης. Τα κατάγματα που οφείλονται στην οστεοπόρωση μπορούν να οδηγήσουν σε : - χρόνιο πόνο, - αναπηρία, - απώλεια ανεξαρτησίας, και - πρόωρο θάνατο (2). |
Εικόνα 3: Υγιή οστά έναντι οστών που έχουν εξασθενήσει από την οστεοπόρωση
|
Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική ασθένεια, στην οποία αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνο για κατάγματα της σπονδυλικής στήλης και του ισχίου (3).
|
Εικόνα 4: Φυσιολογικό έναντι Οστεοπορωτικό
|
Οι εικόνες που φαίνονται αριστερά, ονομάζονται ηλεκτρονικές μικρογραφίες σάρωσης [scanning electron micrographs], και προέρχονται από βιοψίες υγιούς ατόμου και ασθενούς με οστεοπόρωση.
Το φυσιολογικό οστό παρουσιάζει ένα μοτίβο ισχυρών διασυνδεδεμένων πλακών οστού. Στην οστεοπόρωση, μεγάλο μέρος αυτού του οστού χάνεται και το υπόλοιπο οστό έχει πλέον μια πιο αδύναμη δομή που μοιάζει με ράβδο. Επιπλέον, ορισμένες από αυτές τις ράβδους είναι εντελώς αποσυνδεδεμένες. Αυτά τα κομμάτια αποσυνδεδεμένου οστού μπορεί να μετρηθούν ως "οστική μάζα", αλλά δεν συνεισφέρουν καθόλου στην αντοχή των οστών (4). |
Εικόνα 5: Φυσιολογικό Οστό έναντι Οστεοπορωτικό Οστό
|
Σε σύγκριση με το φυσιολογικό οστό (5):
- η οστεοπενία ενέχει 2 φορές αυξημένο κίνδυνο κατάγματος, ενώ - η οστεοπόρωση ενέχει 4 έως 5 φορές αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. |
Εικόνα 6: Διαφορά μεταξύ φυσιολογικού οστού και οστού με οστεοπόρωση
|
Παρόλο που τα κατάγματα λόγω οστεοπόρωσης μπορούν να εμφανιστούν σχεδόν σε οποιοδήποτε σκελετικό οστό, οι συνηθισμένες περιοχές είναι η σπονδυλική στήλη, τα ισχία, τα πλευρά και οι καρποί.
Τα κατάγματα του ισχίου : - είναι αριθμητικά πολύ περισσότερα, - είναι σαφώς πιο σοβαρά, και - σχετίζονται με μεγαλύτερη νοσηρότητα και θνησιμότητα (6). |
Εικόνα 7: Ακτινογραφία σε εξελισσόμενο κάταγμα
|
Η Εικόνα Α δείχνει αναπτυσσόμενο, άτυπο κάταγμα.
Η Εικόνα Β, ένα μήνα αργότερα, δείχνει ότι η αρχική ανεπαίσθητη πάχυνση έχει προχωρήσει σε πλήρες κάταγμα (7). |
Εικόνα 8: Διαφορές οστών σε 2 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
|
Στην εικόνα αριστερά, απεικονίζονται διαφορές στην ποιότητα των οστών σε 2 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας 63 και 68 ετών.
- η πάνω εικόνα απεικονίζει την υγιή γυναίκα, και - η κάτω εικόνα απεικονίζει μία γυναίκα 68 ετών με ιστορικό καταγμάτων ισχίου και αντιβραχίου. Όπως φαίνεται και στις εικόνες, οι διαφορές είναι δραματικές (8). |
Εικόνα 9: σπονδυλική στήλη 2 ατόμων με την μέθοδο DXA
|
Στις δίπλα εικόνες φαίνεται ότι ενώ οι τιμές BMD (Bone Mineral Density) είναι οι ίδιες και για τα 2 άτομα, οι τιμές TBS (Trabecular Bone Score) στο 2ο άτομο είναι σαφώς χαμηλότερες, και αντιστοιχούν σε επιδεινωμένη μικροαρχιτεκτονική του σπονδυλικού σώματος.
Η τιμή TBS προκύπτει από έναν αλγόριθμο που αναλύει την χωρική οργάνωση της έντασης των εικονοστοιχείων [pixel], η οποία με την σειρά της αντιστοιχεί στις διαφορές στην δύναμη απορρόφησης των ακτίνων Χ ενός οστεοπορωτικού οστού έναντι ενός φυσιολογικού (9). |
Εικόνα 10: Καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης που οφείλεται στην οστεοπόρωση
|
Με την οστεοπόρωση, η σπονδυλική στήλη υπόκειται σε συμπιεστικά κατάγματα που προκαλούν την κατάρρευση των σπονδύλων.
Αυτή η κατάσταση ίσως οδηγήσει σε καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός, όπως φαίνεται και στην δεξιά εικόνα (5) |
Εικόνα 11: Απώλεια ύψους και σκυφτή στάση που προκαλείται από την οστεοπόρωση
|
Η οστεοπόρωση μπορεί να είναι παρούσα χωρίς κανένα σύμπτωμα για δεκαετίες και αυτό οφείλεται στο ότι η οστεοπόρωση δεν προκαλεί συμπτώματα μέχρι να υπάρξει κάποιο κάταγμα. Επιπλέον, ορισμένα οστεοπορωτικά κατάγματα, όταν αυτά δεν προκαλούν συμπτώματα, μπορεί να μην εντοπιστούν επί χρόνια. Δείτε και την ανάρτηση "οστεοπόρωση συμπτώματα".
Καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, ίσως εκδηλωθούν συμπτώματα, που είναι παρόμοια σε άνδρες και γυναίκες, όπως: - Πόνος στην πλάτη - Απώλεια ύψους και σκυφτή στάση (Εικόνα 11) - Καμπυλωτό άνω μέρος της πλάτης (εξόγκωμα ή καμπούρα Dowager) (6). |
2. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Όπως αναφέρει και το Ίδρυμα για την Υγεία των Οστών και την Οστεοπόρωση :
"Η οστεοπόρωση δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τα οστά μας, ανεξάρτητα από την ηλικία μας.
Ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσουμε την υγεία των οστών μας.
Οι συνήθειες που υιοθετούμε, ξεκινώντας από τώρα, μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των οστών μας για το υπόλοιπο της ζωής μας. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση".
Δείτε την ενότητα για πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Όπως αναφέρει και το Ίδρυμα για την Υγεία των Οστών και την Οστεοπόρωση :
"Η οστεοπόρωση δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τα οστά μας, ανεξάρτητα από την ηλικία μας.
Ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσουμε την υγεία των οστών μας.
Οι συνήθειες που υιοθετούμε, ξεκινώντας από τώρα, μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των οστών μας για το υπόλοιπο της ζωής μας. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση".
Δείτε την ενότητα για πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
