27/1/2023
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
Η διακοπή του καπνίσματος είναι η νούμερο 1 ενέργεια για την προστασία των οστών
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ 2. ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΟΣΤΑ 3. ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ 4. ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΙΣΧΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ 5. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΕΝΗΛΙΚΕΣ - ΠΑΙΔΙΑ) 6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Παραπομπές (24) |
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ
|
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Ήδη από το 1972 υπάρχουν δεδομένα για το ότι το κάπνισμα εμπλέκεται στην αιτιολογία και στην παθογένεση της οστεοπόρωσης (1) και αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για χαμηλή οστική πυκνότητα και μελλοντικά κατάγματα (2).
Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών Δημόσιας Υγείας της Αυστραλίας "για δυνατά οστά, μην καπνίζετε" (3, 4). Επίσης, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Οστεοπόρωση των ΗΠΑ και άλλες πηγές "το κάπνισμα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην επούλωση των οστών μετά από κάταγμα" (5, 6).
Και, όσο περισσότερα τα τσιγάρα ανά ημέρα ή τα έτη καπνίσματος, τόσο χαμηλότερη είναι η οστική μάζα (6).
2. ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΟΣΤΑ
Πολλά από τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από το κάπνισμα είναι γνωστά (5). Το κάπνισμα είναι, αναμφισβήτητα, μία από τις κύριες αιτίες θανάτου επειδή προκαλεί καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα και του οισοφάγου, εγκεφαλικό επεισόδιο και εμφύσημα, χρόνιες παθήσεις του πνεύμονα και συμβάλλει σε μια σειρά από άλλες εξουθενωτικές καταστάσεις (5, 7), ενώ βλάπτει σχεδόν κάθε όργανο του σώματος (8).
Όσον αφορά τα οστά, ο ορθοπεδικός χειρουργός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια αναφέρει ότι το κάπνισμα σας κάνει επιρρεπείς στην οστεοπόρωση και στα κατάγματα οστών. Το κάπνισμα αποδυναμώνει τα οστά με διάφορους τρόπους (7) :
Άλλοι τρόποι με τους οποίους το κάπνισμα βλάπτει τα οστά είναι οι εξής (9):
3. ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ
Η έναρξη του καπνίσματος εξακολουθεί να είναι απαράδεκτα υψηλή μεταξύ των Ευρωπαίων εφήβων και τα αυξανόμενα ποσοστά μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 ετών και κάτω αξίζουν προσοχής. Η μείωση της έναρξης στους εφήβους είναι θεμελιώδης, καθώς οι νέοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον εθισμό στη νικοτίνη και στις δυσμενείς επιπτώσεις του καπνίσματος (10).
Παρόλα αυτά, ο αριθμός των ανθρώπων που καπνίζουν συνεχίζει να μειώνεται τόσο παγκοσμίως (11), όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, ο αριθμός των ανθρώπων που κάπνιζαν καθημερινά στην ΕΕ το 2019 κυμαινόταν από 6,4% στην Σουηδία έως 28,7% στην Βουλγαρία (12), ενώ μέχρι το 2040 έχει τεθεί στόχος όπου κανένα παιδί και λιγότερο από το 5% του ενήλικου πληθυσμού να μην καπνίζει καθόλου, σε σύγκριση με το περίπου 25% των ενηλίκων σήμερα (13).
Αυτός ο νέος στόχος - να επιτευχθεί ποσοστό καπνίσματος 5% ή χαμηλότερο έως το 2040 - είναι μέρος του Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου της ΕΕ [EU's Beating Cancer Plan] που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2021. Αυτοί οι στόχοι, αν και φιλόδοξοι, είναι επιτεύξιμοι εάν οι βέλτιστες πρακτικές που προτείνει ο Π.Ο.Υ. εφαρμοστούν πλήρως (14), ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι κάποιες χώρες στοχεύουν να είναι άκαπνες ακόμα νωρίτερα. Για παράδειγμα, η Σκωτία έως το 2034, η Γαλλία έως το 2032, η Αγγλία έως το 2030 (15), η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία έως το 2025 (16).
4. ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΙΣΧΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ
Ένα ανησυχητικό παράδειγμα της ζημιάς που να κάνει το κάπνισμα σε όσους ανθρώπους καπνίζουν είναι το εξής:
Η Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών αναφέρει στοιχεία ότι οι άνω των 65 ετών έχουν 30% έως 40% περισσότερες πιθανότητες για κάταγμα του ισχίου (17), ενώ το Εθνικό Κέντρο Διακοπής Καπνίσματος του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρει πιο ανησυχητικά στοιχεία: για τους ανθρώπους που καπνίζουν, ανεξαρτήτως ηλικίας, ο κίνδυνος για κατάγματα ισχίου αυξάνεται μεταξύ 40-84% (18).
Εδώ χρειάζεται να τονιστεί εμφατικά ότι "στους 12 μήνες που ακολουθούν μετά από ένα κάταγμα, η θνησιμότητα από τα κατάγματα ισχίου είναι 25% έως 30%". Η διακοπή του καπνίσματος είναι η νούμερο 1 ενέργεια για την προστασία των οστών (7).
Τα προϊόντα νικοτίνης, συμπεριλαμβάνονται οι τσίχλες, τα επιθέματα και το ηλεκτρονικό τσιγάρο, είναι εξίσου επιβλαβή με τα τσιγάρα (19).
5. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΕΝΗΛΙΚΕΣ - ΠΑΙΔΙΑ)
Το παθητικό κάπνισμα επηρεάζει δυσμενώς την οστική μάζα (20).
Ενήλικες
Μία μελέτη σε 15.038 άτομα ανέφερε ότι η οστική πυκνότητα ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε άτομα που εκτέθηκαν σε μακροχρόνιο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι τους κατά την ενήλικη ζωή (21).
Μία άλλη μελέτη σε 2.067 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (ηλικία ≥55 ετών) έδειξε ότι οι γυναίκες που δεν είχαν καπνίσει ποτέ στην ζωή τους, η έκθεση τους στο παθητικό κάπνισμα συσχετίστηκε θετικά με την οστεοπόρωση. Πιο συγκεκριμένα, στις οικογένειες τους υπήρχαν ενεργά μέλη που κάπνιζαν, οι οι γυναίκες εμφάνισαν σημαντικά αυξημένες πιθανότητες για οστεοπόρωση σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν εκτέθηκαν στο παθητικό κάπνισμα. Αυτός ο κίνδυνος αυξανόταν ακόμα περισσότερο όταν το κάπνισμα ήταν ≥20 τσιγάρα ανά ημέρα (22).
Παιδιά
Μία μελέτη σε 1.422 άτομα ανέφερε ότι τα παιδιά με γονείς που καπνίζουν εμφανίζουν διαταραχή της υγείας των οστών στην ενήλικη ζωή (23).
6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Ανεξάρτητα από :
- την ηλικία που έχουμε,
- το φύλο μας,
- το εάν καπνίζουμε ενεργά ή παθητικά,
δηλαδή ανεξάρτητα από το προφίλ μας, ο καπνός του τσιγάρου αποδυναμώνει τα οστά μας και αυξάνει τον κίνδυνο για κατάγματα (24).
Ωστόσο, η διακοπή του καπνίσματος έχει αποδειχθεί ότι αντιστρέφει τον κίνδυνο για κατάγματα και επομένως η διακοπή του καπνίσματος και η μη-έκθεση μας σε αυτό, συνιστάται στις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης (18).
Δείτε και άλλους τρόπους για την πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Ήδη από το 1972 υπάρχουν δεδομένα για το ότι το κάπνισμα εμπλέκεται στην αιτιολογία και στην παθογένεση της οστεοπόρωσης (1) και αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για χαμηλή οστική πυκνότητα και μελλοντικά κατάγματα (2).
Σύμφωνα με την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής των ΗΠΑ και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών Δημόσιας Υγείας της Αυστραλίας "για δυνατά οστά, μην καπνίζετε" (3, 4). Επίσης, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Οστεοπόρωση των ΗΠΑ και άλλες πηγές "το κάπνισμα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην επούλωση των οστών μετά από κάταγμα" (5, 6).
Και, όσο περισσότερα τα τσιγάρα ανά ημέρα ή τα έτη καπνίσματος, τόσο χαμηλότερη είναι η οστική μάζα (6).
2. ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΟΣΤΑ
Πολλά από τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από το κάπνισμα είναι γνωστά (5). Το κάπνισμα είναι, αναμφισβήτητα, μία από τις κύριες αιτίες θανάτου επειδή προκαλεί καρδιακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα και του οισοφάγου, εγκεφαλικό επεισόδιο και εμφύσημα, χρόνιες παθήσεις του πνεύμονα και συμβάλλει σε μια σειρά από άλλες εξουθενωτικές καταστάσεις (5, 7), ενώ βλάπτει σχεδόν κάθε όργανο του σώματος (8).
Όσον αφορά τα οστά, ο ορθοπεδικός χειρουργός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια αναφέρει ότι το κάπνισμα σας κάνει επιρρεπείς στην οστεοπόρωση και στα κατάγματα οστών. Το κάπνισμα αποδυναμώνει τα οστά με διάφορους τρόπους (7) :
- Το κάπνισμα μειώνει την απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό, το οποίο είναι απαραίτητο για τις ζωτικές κυτταρικές λειτουργίες και την υγεία των οστών.
- Το κάπνισμα επηρεάζει την ισορροπία των ορμονών, συμπεριλαμβανομένων των οιστρογόνων, τα οποία είναι απαραίτητα για την δημιουργία και την διατήρηση ενός ισχυρού σκελετού σε γυναίκες και άνδρες.
- Η νικοτίνη στα τσιγάρα επιβραδύνει την παραγωγή κυττάρων που παράγουν οστά, τα οποία ονομάζονται οστεοβλάστες.
- Το κάπνισμα μειώνει την παροχή αίματος στα οστά και σε πολλούς άλλους ιστούς του σώματος.
Άλλοι τρόποι με τους οποίους το κάπνισμα βλάπτει τα οστά είναι οι εξής (9):
- Το κάπνισμα κατά την διάρκεια της νεαρής ηλικίας εμποδίζει ένα άτομο να φτάσει στην μέγιστη οστική μάζα, η οποία επιτυγχάνεται μέχρι την ηλικία των 25 ετών. Είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουμε οστεοπόρωση αργότερα στην ζωή μας, εάν χτίσουμε ισχυρά οστά κατά την νεανική ηλικία μας.
- Καθώς περνούν τα χρόνια, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που καπνίζουν τείνουν να έχουν πιο γρήγορη απώλεια οστικής μάζας
- Οι άνθρωποι που καπνίζουν ίσως διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για κάταγμα ισχίου ακόμα και όταν η οστική πυκνότητα είναι φυσιολογική
3. ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ
Η έναρξη του καπνίσματος εξακολουθεί να είναι απαράδεκτα υψηλή μεταξύ των Ευρωπαίων εφήβων και τα αυξανόμενα ποσοστά μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 ετών και κάτω αξίζουν προσοχής. Η μείωση της έναρξης στους εφήβους είναι θεμελιώδης, καθώς οι νέοι άνθρωποι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον εθισμό στη νικοτίνη και στις δυσμενείς επιπτώσεις του καπνίσματος (10).
Παρόλα αυτά, ο αριθμός των ανθρώπων που καπνίζουν συνεχίζει να μειώνεται τόσο παγκοσμίως (11), όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για άτομα ηλικίας 15 ετών και άνω, ο αριθμός των ανθρώπων που κάπνιζαν καθημερινά στην ΕΕ το 2019 κυμαινόταν από 6,4% στην Σουηδία έως 28,7% στην Βουλγαρία (12), ενώ μέχρι το 2040 έχει τεθεί στόχος όπου κανένα παιδί και λιγότερο από το 5% του ενήλικου πληθυσμού να μην καπνίζει καθόλου, σε σύγκριση με το περίπου 25% των ενηλίκων σήμερα (13).
Αυτός ο νέος στόχος - να επιτευχθεί ποσοστό καπνίσματος 5% ή χαμηλότερο έως το 2040 - είναι μέρος του Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου της ΕΕ [EU's Beating Cancer Plan] που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2021. Αυτοί οι στόχοι, αν και φιλόδοξοι, είναι επιτεύξιμοι εάν οι βέλτιστες πρακτικές που προτείνει ο Π.Ο.Υ. εφαρμοστούν πλήρως (14), ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι κάποιες χώρες στοχεύουν να είναι άκαπνες ακόμα νωρίτερα. Για παράδειγμα, η Σκωτία έως το 2034, η Γαλλία έως το 2032, η Αγγλία έως το 2030 (15), η Ιρλανδία και η Νέα Ζηλανδία έως το 2025 (16).
4. ΤΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΙΣΧΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΠΝΙΖΟΥΝ
Ένα ανησυχητικό παράδειγμα της ζημιάς που να κάνει το κάπνισμα σε όσους ανθρώπους καπνίζουν είναι το εξής:
Η Αμερικανική Ακαδημία Ορθοπεδικών Χειρουργών αναφέρει στοιχεία ότι οι άνω των 65 ετών έχουν 30% έως 40% περισσότερες πιθανότητες για κάταγμα του ισχίου (17), ενώ το Εθνικό Κέντρο Διακοπής Καπνίσματος του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρει πιο ανησυχητικά στοιχεία: για τους ανθρώπους που καπνίζουν, ανεξαρτήτως ηλικίας, ο κίνδυνος για κατάγματα ισχίου αυξάνεται μεταξύ 40-84% (18).
Εδώ χρειάζεται να τονιστεί εμφατικά ότι "στους 12 μήνες που ακολουθούν μετά από ένα κάταγμα, η θνησιμότητα από τα κατάγματα ισχίου είναι 25% έως 30%". Η διακοπή του καπνίσματος είναι η νούμερο 1 ενέργεια για την προστασία των οστών (7).
Τα προϊόντα νικοτίνης, συμπεριλαμβάνονται οι τσίχλες, τα επιθέματα και το ηλεκτρονικό τσιγάρο, είναι εξίσου επιβλαβή με τα τσιγάρα (19).
5. ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ (ΕΝΗΛΙΚΕΣ - ΠΑΙΔΙΑ)
Το παθητικό κάπνισμα επηρεάζει δυσμενώς την οστική μάζα (20).
Ενήλικες
Μία μελέτη σε 15.038 άτομα ανέφερε ότι η οστική πυκνότητα ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε άτομα που εκτέθηκαν σε μακροχρόνιο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι τους κατά την ενήλικη ζωή (21).
Μία άλλη μελέτη σε 2.067 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες (ηλικία ≥55 ετών) έδειξε ότι οι γυναίκες που δεν είχαν καπνίσει ποτέ στην ζωή τους, η έκθεση τους στο παθητικό κάπνισμα συσχετίστηκε θετικά με την οστεοπόρωση. Πιο συγκεκριμένα, στις οικογένειες τους υπήρχαν ενεργά μέλη που κάπνιζαν, οι οι γυναίκες εμφάνισαν σημαντικά αυξημένες πιθανότητες για οστεοπόρωση σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν εκτέθηκαν στο παθητικό κάπνισμα. Αυτός ο κίνδυνος αυξανόταν ακόμα περισσότερο όταν το κάπνισμα ήταν ≥20 τσιγάρα ανά ημέρα (22).
Παιδιά
Μία μελέτη σε 1.422 άτομα ανέφερε ότι τα παιδιά με γονείς που καπνίζουν εμφανίζουν διαταραχή της υγείας των οστών στην ενήλικη ζωή (23).
6. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Ανεξάρτητα από :
- την ηλικία που έχουμε,
- το φύλο μας,
- το εάν καπνίζουμε ενεργά ή παθητικά,
δηλαδή ανεξάρτητα από το προφίλ μας, ο καπνός του τσιγάρου αποδυναμώνει τα οστά μας και αυξάνει τον κίνδυνο για κατάγματα (24).
Ωστόσο, η διακοπή του καπνίσματος έχει αποδειχθεί ότι αντιστρέφει τον κίνδυνο για κατάγματα και επομένως η διακοπή του καπνίσματος και η μη-έκθεση μας σε αυτό, συνιστάται στις εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης (18).
Δείτε και άλλους τρόπους για την πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
