4/4/2023
ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το 1ο βήμα, πριν από οποιαδήποτε ενέργεια, είναι μία στοχευμένη αιμοληψία. Αντιμετωπίστε τα αίτια, όχι τα συμπτώματα, και επιτύχετε από σημαντική έως και πλήρη αναστροφή.
Εναλλακτικά, δείτε και τα οφέλη από το φαρμακευτικό μανιτάρι Κόρντισεπς σίνενσις κάνοντας ΚΛΙΚ ΕΔΩ.
Εναλλακτικά, δείτε και τα οφέλη από το φαρμακευτικό μανιτάρι Κόρντισεπς σίνενσις κάνοντας ΚΛΙΚ ΕΔΩ.
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Β. ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ 1. ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ 2. ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ - 70+ ΜΕΛΕΤΕΣ - ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ - 11 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ - 10 ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ - ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΥΠΗΡΞΑΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ; - "ΘΑ ΓΙΝΩ ΚΑΛΑ ; " - ΕΠΙΛΟΓΟΣ - "ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ; ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΗ ; " Παραπομπές (24) |
ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
|
"Είναι αναγκαίο να ενημερώνουμε τους ασθενείς να δίνουν προσοχή σε συγκεκριμένους αιματολογικούς δείκτες για να αποφεύγουν τέτοιες σοβαρές ασθένειες"
Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο ομαλός λειχήνας στόματος μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε περιοχή του στοματικού βλεννογόνου και εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο κακοήθους μετασχηματισμού. Ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος αναπτύσσουν βλάβες στο δέρμα ή στα γεννητικά όργανα.
Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες έχουν έως και διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν με ομαλό λειχήνα στόματος.
70+ μελέτες έχουν δείξει ότι ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με διάφορα είδη λειχήνα εμφανίζει εκτός των φυσιολογικών ορίων 10 αιματολογικούς δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή (μεμονωμένα ή συνδυαστικά). Μάλιστα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση από τα φυσιολογικά όρια, τόσο σοβαρότερη είναι η νόσος. Για παράδειγμα, αυξάνονται :
- τα συμπτώματα,
- η ένταση του πόνου, και
- το μέγεθος των βλαβών.
Επιπρόσθετα, 11 κλινικές δοκιμές (1.004 άτομα) έδειξαν ότι όταν οι 5 από αυτούς τους 10 αιματολογικούς δείκτες επανήλθαν στα φυσιολογικά όρια, τότε υπήρξε μερική ή ακόμα και 100% αναστροφή του λειχήνα. Η αναστροφή αφορούσε τόσο τα υποκειμενικά συμπτώματα (πόνος, αίσθημα καύσου), όσο και τα αντικειμενικά συμπτώματα (σοβαρότητα αλλά και έκταση βλάβης).
Πιο συγκεκριμένα, για τους 3 από τους 5 τα ευρήματα έδειξαν ότι υπήρξε "μερική αναστροφή", ενώ για τους άλλους 2 τα ευρήματα έδειξαν ότι, εκτός από "μερική αναστροφή", σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε ακόμα και "πλήρης αναστροφή". Για παράδειγμα, μία μελέτη διάρκειας μόλις 4 εβδομάδων έδειξε σημαντική μερική αναστροφή, με τον πόνο να βελτιώνεται κατά 70% και τις βλάβες κατά 56%. Μία άλλη μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους, έδειξε σημαντική μερική αναστροφή σε όλη την ομάδα ασθενών, ενώ σε μία μερίδα εξ'αυτών η αναστροφή ήταν ακόμα και 100%.
Παραφράζοντας το συμπέρασμα μίας κλινικής δοκιμής: "είναι αναγκαίο να ενημερώνουμε τους ασθενείς να δίνουν προσοχή σε συγκεκριμένους αιματολογικούς δείκτες για να αποφεύγουν τέτοιες σοβαρές ασθένειες".
Οι 11 κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες, με τις περισσότερες να διαρκούν 6 εβδομάδες.
Να σημειωθεί ότι αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές διόρθωσαν μόνο έναν αιματολογικό δείκτη που σχετίζεται άμεσα με την διατροφή. Καμμία από αυτές δεν αξιολόγησε τα οφέλη που προκύπτουν όταν διορθώνονται 2 ή περισσότεροι.
Συνεπώς, μία πολύπλευρη προσέγγιση είναι εύλογο να έχει: μεγαλύτερα οφέλη ή ταχύτερη ανταπόκριση ή και τα δύο. Βέβαια, μέχρι και 15/1/2023, δεν είχε διενεργηθεί σχετική κλινική δοκιμή, αλλά η προσωπική μου εμπειρία από ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν, μπορεί να το υποστηρίξει.
Μία διευκρίνιση: αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές αφορούν τον "ομαλό λειχήνα στόματος". Για τα υπόλοιπα είδη λειχήνα δεν υπάρχουν ακόμα κλινικές δοκιμές, εκτός από κάποιες αναφορές περίπτωσης που, πράγματι, επιβεβαιώνουν τα οφέλη. Ως εκ τούτου, υπάρχει περίπτωση να μην υπάρξει απολύτως κανένα όφελος στα άλλα είδη λειχήνα. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι αυτό το ενδεχόμενο έχει σχεδόν μηδενική πιθανότητα διότι όλα τα είδη λειχήνα έχουν ορισμένους κοινούς μηχανισμούς παθογένεσης.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν θεωρήσουμε το χειρότερο ενδεχόμενο, δηλαδή να μην υπάρξει απολύτως κανένα όφελος στα άλλα είδη λειχήνα, αυτοί οι 10 αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή είναι ούτως ή άλλως κρίσιμο, ζωτικό και απαραίτητο να βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων :
- αφενός διότι συμβάλλουν θεαματικά στην γενικότερη υγεία του ανθρώπου, και
- αφετέρου διότι προστατεύουν, αποδεδειγμένα, από μυριάδα παθήσεων.
Συνεπώς, μόνο κέρδος θα υπάρξει από την αποκατάσταση τους.
"Πόσο κοστίζει η υποστήριξη ; είναι ακριβή ; "
Εξαρτάται με τι θα την συγκρίνουμε.
Υπάρχουν δεκάδες διαθέσιμες επιλογές. Σε σύγκριση με κάποιες είναι ακριβότερη και σε σύγκριση με κάποιες είναι φθηνότερη.
Ωστόσο, το σημαντικό ερώτημα δεν είναι η τιμή, αλλά η αποτελεσματικότητα:
1. ποιες είναι δοκιμασμένες ;
2. υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί ;
Οι ισχυρισμοί είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από τις αντίστοιχες αποδείξεις, αλλιώς είναι λόγια του αέρα.
Δεν γνωρίζω για τις άλλες διαθέσιμες επιλογές, αλλά οι δικές μου προτάσεις :
- βασίζονται σε 11 κλινικές δοκιμές με 1.004 ασθενείς, το οποίο σημαίνει ότι είναι δοκιμασμένες, και
- τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν σημαντική βελτίωση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η ίαση ήταν ακόμα και πλήρης, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί (όλες οι μελέτες που επικαλούμαι είναι διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή).
Το μόνο που χρειάζεται είναι μία αιμοληψία ώστε να δούμε σε ποιους αιματολογικούς δείκτες χρειάζεται να εστιάσουμε.
Επίσης, η χρέωση είναι μία φορά. Μόνο στην αρχή. Για όσες εβδομάδες διαρκέσει η επικοινωνία μας (οι κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες), δεν θα υπάρξει απολύτως καμμία περαιτέρω χρέωση.
Για να δείτε την χρέωση, με την έκπτωση 32%, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
Ο ομαλός λειχήνας στόματος μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε περιοχή του στοματικού βλεννογόνου και εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο κακοήθους μετασχηματισμού. Ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος αναπτύσσουν βλάβες στο δέρμα ή στα γεννητικά όργανα.
Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες έχουν έως και διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν με ομαλό λειχήνα στόματος.
70+ μελέτες έχουν δείξει ότι ένας σημαντικός αριθμός ασθενών με διάφορα είδη λειχήνα εμφανίζει εκτός των φυσιολογικών ορίων 10 αιματολογικούς δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή (μεμονωμένα ή συνδυαστικά). Μάλιστα, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση από τα φυσιολογικά όρια, τόσο σοβαρότερη είναι η νόσος. Για παράδειγμα, αυξάνονται :
- τα συμπτώματα,
- η ένταση του πόνου, και
- το μέγεθος των βλαβών.
Επιπρόσθετα, 11 κλινικές δοκιμές (1.004 άτομα) έδειξαν ότι όταν οι 5 από αυτούς τους 10 αιματολογικούς δείκτες επανήλθαν στα φυσιολογικά όρια, τότε υπήρξε μερική ή ακόμα και 100% αναστροφή του λειχήνα. Η αναστροφή αφορούσε τόσο τα υποκειμενικά συμπτώματα (πόνος, αίσθημα καύσου), όσο και τα αντικειμενικά συμπτώματα (σοβαρότητα αλλά και έκταση βλάβης).
Πιο συγκεκριμένα, για τους 3 από τους 5 τα ευρήματα έδειξαν ότι υπήρξε "μερική αναστροφή", ενώ για τους άλλους 2 τα ευρήματα έδειξαν ότι, εκτός από "μερική αναστροφή", σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε ακόμα και "πλήρης αναστροφή". Για παράδειγμα, μία μελέτη διάρκειας μόλις 4 εβδομάδων έδειξε σημαντική μερική αναστροφή, με τον πόνο να βελτιώνεται κατά 70% και τις βλάβες κατά 56%. Μία άλλη μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους, έδειξε σημαντική μερική αναστροφή σε όλη την ομάδα ασθενών, ενώ σε μία μερίδα εξ'αυτών η αναστροφή ήταν ακόμα και 100%.
Παραφράζοντας το συμπέρασμα μίας κλινικής δοκιμής: "είναι αναγκαίο να ενημερώνουμε τους ασθενείς να δίνουν προσοχή σε συγκεκριμένους αιματολογικούς δείκτες για να αποφεύγουν τέτοιες σοβαρές ασθένειες".
Οι 11 κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες, με τις περισσότερες να διαρκούν 6 εβδομάδες.
Να σημειωθεί ότι αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές διόρθωσαν μόνο έναν αιματολογικό δείκτη που σχετίζεται άμεσα με την διατροφή. Καμμία από αυτές δεν αξιολόγησε τα οφέλη που προκύπτουν όταν διορθώνονται 2 ή περισσότεροι.
Συνεπώς, μία πολύπλευρη προσέγγιση είναι εύλογο να έχει: μεγαλύτερα οφέλη ή ταχύτερη ανταπόκριση ή και τα δύο. Βέβαια, μέχρι και 15/1/2023, δεν είχε διενεργηθεί σχετική κλινική δοκιμή, αλλά η προσωπική μου εμπειρία από ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν, μπορεί να το υποστηρίξει.
Μία διευκρίνιση: αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές αφορούν τον "ομαλό λειχήνα στόματος". Για τα υπόλοιπα είδη λειχήνα δεν υπάρχουν ακόμα κλινικές δοκιμές, εκτός από κάποιες αναφορές περίπτωσης που, πράγματι, επιβεβαιώνουν τα οφέλη. Ως εκ τούτου, υπάρχει περίπτωση να μην υπάρξει απολύτως κανένα όφελος στα άλλα είδη λειχήνα. Παρόλα αυτά, θεωρώ ότι αυτό το ενδεχόμενο έχει σχεδόν μηδενική πιθανότητα διότι όλα τα είδη λειχήνα έχουν ορισμένους κοινούς μηχανισμούς παθογένεσης.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και εάν θεωρήσουμε το χειρότερο ενδεχόμενο, δηλαδή να μην υπάρξει απολύτως κανένα όφελος στα άλλα είδη λειχήνα, αυτοί οι 10 αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή είναι ούτως ή άλλως κρίσιμο, ζωτικό και απαραίτητο να βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων :
- αφενός διότι συμβάλλουν θεαματικά στην γενικότερη υγεία του ανθρώπου, και
- αφετέρου διότι προστατεύουν, αποδεδειγμένα, από μυριάδα παθήσεων.
Συνεπώς, μόνο κέρδος θα υπάρξει από την αποκατάσταση τους.
"Πόσο κοστίζει η υποστήριξη ; είναι ακριβή ; "
Εξαρτάται με τι θα την συγκρίνουμε.
Υπάρχουν δεκάδες διαθέσιμες επιλογές. Σε σύγκριση με κάποιες είναι ακριβότερη και σε σύγκριση με κάποιες είναι φθηνότερη.
Ωστόσο, το σημαντικό ερώτημα δεν είναι η τιμή, αλλά η αποτελεσματικότητα:
1. ποιες είναι δοκιμασμένες ;
2. υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί ;
Οι ισχυρισμοί είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από τις αντίστοιχες αποδείξεις, αλλιώς είναι λόγια του αέρα.
Δεν γνωρίζω για τις άλλες διαθέσιμες επιλογές, αλλά οι δικές μου προτάσεις :
- βασίζονται σε 11 κλινικές δοκιμές με 1.004 ασθενείς, το οποίο σημαίνει ότι είναι δοκιμασμένες, και
- τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν σημαντική βελτίωση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η ίαση ήταν ακόμα και πλήρης, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί (όλες οι μελέτες που επικαλούμαι είναι διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή).
Το μόνο που χρειάζεται είναι μία αιμοληψία ώστε να δούμε σε ποιους αιματολογικούς δείκτες χρειάζεται να εστιάσουμε.
Επίσης, η χρέωση είναι μία φορά. Μόνο στην αρχή. Για όσες εβδομάδες διαρκέσει η επικοινωνία μας (οι κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες), δεν θα υπάρξει απολύτως καμμία περαιτέρω χρέωση.
Για να δείτε την χρέωση, με την έκπτωση 32%, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
1. ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ
ομαλός λειχήνας:
Ο ομαλός λειχήνας [Lichen planus] είναι μια κοινή χρόνια φλεγμονώδης ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει το δέρμα και τους βλεννογόνους, συμπεριλαμβανομένου του στοματικού βλεννογόνου (1, 2).
Ο αγγλικός όρος "lichen" προέρχεται από την ελληνική λέξη "λειχήνας" και αντανακλά την ομοιότητα που έχουν οι δερματικές βλάβες με τα άλγη που παρατηρούνται σε δέντρα και ξύλινες κατοικίες. Ο όρος "planus" αναφέρεται στο ότι οι δερματικές βλάβες είναι επίπεδες (3).
Ο ομαλός λειχήνας μπορεί να επηρεάσει διάφορα σημεία του σώματος, τα οποία συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων την στοματική κοιλότητα.
ομαλός λειχήνας στόματος:
Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από υποτροπές και υφέσεις (4). Μπορεί να εμπλέκεται οποιαδήποτε περιοχή του στοματικού βλεννογόνου και συνήθως υπάρχουν πολλαπλές περιοχές προσβολής (5). Κλινικά έχουν αναγνωριστεί 6 διαφορετικοί τύποι για τον ομαλό λειχήνα στόματος (6).
παγκόσμιος επιπολασμός:
Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2021 αναφέρει ότι :
- ο παγκόσμιος επιπολασμός ήταν 1,01% με τον υψηλότερο να αναφέρεται στην Ευρώπη (1,43%).
- από την ηλικία των 40 ετών, ο επιπολασμός αυξάνεται σημαντικά και προοδευτικά.
- οι ειδικοί στοματικής ιατρικής/στοματικής παθολογίας αναφέρουν σημαντικά υψηλότερο επιπολασμό (1,80%) από τους οδοντιάτρους (0,61%) και τους δερματολόγους (0,33%), το οποίο καθιστά εμφανές την αναγκαιότητα βελτίωσης της γνώσης του ομαλού λειχήνα στόματος μεταξύ των οδοντιάτρων και των δερματολόγων μέσω της συνεχούς εκπαίδευσης (7).
Ο ομαλός λειχήνας στόματος τείνει να επηρεάζει τις γυναίκες πιο συχνά από τους άνδρες, με μια τυπικά πιο χρόνια πορεία και μεγαλύτερη πιθανότητα σημαντικής νοσηρότητας (2).
Μία δημοσίευση του 2011 ανέφερε ότι στις γυναίκες εμφανίζεται 40% πιο συχνά (8), αν και μία πρόσφατη μετα-ανάλυση του 2021 ανέφερε ότι αυτό το ποσοστό είναι μεγαλύτερο, εμφανίζεται 63% πιο συχνά στις γυναίκες (4), ενώ το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins αναφέρει ότι οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν με ομαλό λειχήνα στόματος (9).
καρκίνος:
Ο ομαλός λειχήνας στόματος εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο κακοήθους μετασχηματισμού και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον ταξινόμησε το 2005 στις δυνητικά κακοήθεις διαταραχές (10). Ο κακοήθης μετασχηματισμός κυμαίνεται μεταξύ 0% και 12,5% (4).
Η Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας αναφέρει ότι είναι σημαντικό για τους ασθενείς με αυτήν την πάθηση να συμβουλεύονται τον ιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης τους σχετικά με την πιθανή έναρξη φροντίδας με ωτορινολαρυγγολόγο (11), ενώ το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins συστήνει την επίσκεψη στον οδοντίατρο σας για στοματική εξέταση τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο (9).
Περισσότερες πληροφορίες για τον ομαλό λειχήνα στόματος και τον καρκίνο φαίνονται εδώ.
σε ποια άλλα σημεία εκδηλώνεται ο ομαλός λειχήνας:
Σύμφωνα με το νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital, ο ομαλός λειχήνας περιστασιακά (σε 10% έως 20% των ασθενών) ίσως εκδηλωθεί στο δέρμα και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (12), ενώ σύμφωνα με την εθνική υπηρεσία πληροφοριών υγείας της Σκωτίας, το στόμα επηρεάζεται περίπου στο 50% όλων των περιπτώσεων ομαλού λειχήνα (13). Οι ασθενείς με ομαλό λειχήνα δέρματος εκτιμάται ότι εμφανίζουν βλάβες στο στόμα σε έως και 60% των περιπτώσεων (6).
Περίπου το 15% των ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος αναπτύσσουν δερματικές βλάβες και περίπου το 20% των ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος έχουν ταυτόχρονες βλάβες των γεννητικών οργάνων (6).
Όσον αφορά τα παιδιά, σύμφωνα με την Βρετανική Ένωση Δερματολόγων, τα παιδιά σπάνια επηρεάζονται από τον ομαλό λειχήνα στόματος (14).
συμπτώματα (15):
Εμφάνιση, οι βλάβες ίσως εμφανιστούν ως:
Τοποθεσία, οι βλάβες ίσως εμφανιστούν:
Πόνος ή δυσφορία.
Οι λευκές, δαντελωτές κηλίδες ιστών ίσως να μην προκαλούν ενόχληση όταν εμφανίζονται στο εσωτερικό των μάγουλων. Ωστόσο, τα συμπτώματα που συνοδεύουν τα κόκκινα, πρησμένα "μπαλώματα" ιστών και οι ανοιχτές πληγές ίσως περιλαμβάνουν:
Ομαλός λειχήνας έναντι λευκοπλακίας: Ποια είναι η διαφορά ; (16)
Η λευκοπλακία και ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι και οι δύο διαταραχές που επηρεάζουν τον βλεννογόνο μέσα στο στόμα σας. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν λευκό αποχρωματισμό στα εσωτερικά μάγουλα, στα ούλα και μερικές φορές στη γλώσσα σας. Αλλά αυτές οι δύο διαταραχές είναι πολύ διαφορετικές:
διάγνωση:
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Στοματικής Ιατρικής, η διάγνωση πρέπει να ληφθεί από εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας. Συνήθως, συνιστάται η βιοψία για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο για άλλες ασθένειες (17).
Η Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας συστήνει (11), μεταξύ άλλων, να θέσετε στον ιατρό σας τις εξής ερωτήσεις :
αίτια:
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Παθολογίας, παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες του στοματικού βλεννογόνου και έχει αναγνωριστεί ήδη από το 1866, ο ομαλός λειχήνας στόματος εξακολουθεί να είναι μια ασθένεια χωρίς σαφή αιτιολογία ή παθογένεση (18).
Η τρέχουσα βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια μη-φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (19), αν και στην σχετική ανάρτηση από την Αμερικάνικη Ακαδημία Στοματικής Ιατρικής αναφέρεται ότι είναι πρόωρο να ταξινομηθεί ως αυτοάνοση διαταραχή (17).
Επιπλέον, βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος, ο κασσίτερος, το αρσενικό και το βισμούθιο μπορούν να δημιουργήσουν φλεγμονώδεις και αλλεργικές αντιδράσεις που μπορεί να προδιαθέσουν στο σχηματισμό του ομαλού λειχήνα (19).
μεταδίδεται ;
Είναι ο ομαλός λειχήνας στόματος μεταδοτικός ;
Όχι, δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Δεν θα "κολλήσετε" κάποιον συνάνθρωπο σας, ούτε εσείς το κολλήσατε από κάποιον άλλον άνθρωπο (12, 16, 17).
κληρονομείται ;
Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι κληρονομικός ;
Όπως αναφέρει το Βασιλικό Κολλέγιο Χειρουργών της Αγγλίας, δεν κληρονομείται, δεν μεταβιβάζεται δηλαδή από τους γονείς στα παιδιά (20), ενώ η Βρετανική Ένωση Δερματολόγων συμπληρώνει ότι αν και ίσως υπάρχει μία γενετική βάση, είναι ασυνήθιστο για περισσότερα από ένα μέλη μιας οικογένειας να προσβάλλονται από ομαλό λειχήνα στόματος (14).
περιοδοντίτιδα:
Υπάρχει συχνά μια στενή σχέση μεταξύ του ομαλού λειχήνα στόματος και της περιοδοντικής νόσου (22).
Μία μελέτη σε 25 ασθενείς διαπίστωσε ότι ο ομαλός λειχήνας στόματος θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη της περιοδοντικής νόσου (23), ενώ μία μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2022 ανέφερε ότι, παρόλο που απαιτούνται περαιτέρω μελέτες, τα ευρήματα από 6 δημοσιεύσεις υποδηλώνουν σημαντική σχέση μεταξύ της σοβαρότητας της περιοδοντικής νόσου και της παρουσίας ομαλού λειχήνα στόματος (24).
Συνεπώς, αυτά τα δεδομένα αποτελούν έναν ακόμα λόγο για να μην αμεληθεί η αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα στόματος.
Φωτογραφίες:
Ακολουθούν ορισμένες φωτογραφίες από τις σχετικές αναρτήσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Στοματικής Ιατρικής και του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (17, 21).
ομαλός λειχήνας:
Ο ομαλός λειχήνας [Lichen planus] είναι μια κοινή χρόνια φλεγμονώδης ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει το δέρμα και τους βλεννογόνους, συμπεριλαμβανομένου του στοματικού βλεννογόνου (1, 2).
Ο αγγλικός όρος "lichen" προέρχεται από την ελληνική λέξη "λειχήνας" και αντανακλά την ομοιότητα που έχουν οι δερματικές βλάβες με τα άλγη που παρατηρούνται σε δέντρα και ξύλινες κατοικίες. Ο όρος "planus" αναφέρεται στο ότι οι δερματικές βλάβες είναι επίπεδες (3).
Ο ομαλός λειχήνας μπορεί να επηρεάσει διάφορα σημεία του σώματος, τα οποία συμπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων την στοματική κοιλότητα.
ομαλός λειχήνας στόματος:
Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από υποτροπές και υφέσεις (4). Μπορεί να εμπλέκεται οποιαδήποτε περιοχή του στοματικού βλεννογόνου και συνήθως υπάρχουν πολλαπλές περιοχές προσβολής (5). Κλινικά έχουν αναγνωριστεί 6 διαφορετικοί τύποι για τον ομαλό λειχήνα στόματος (6).
παγκόσμιος επιπολασμός:
Μία μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2021 αναφέρει ότι :
- ο παγκόσμιος επιπολασμός ήταν 1,01% με τον υψηλότερο να αναφέρεται στην Ευρώπη (1,43%).
- από την ηλικία των 40 ετών, ο επιπολασμός αυξάνεται σημαντικά και προοδευτικά.
- οι ειδικοί στοματικής ιατρικής/στοματικής παθολογίας αναφέρουν σημαντικά υψηλότερο επιπολασμό (1,80%) από τους οδοντιάτρους (0,61%) και τους δερματολόγους (0,33%), το οποίο καθιστά εμφανές την αναγκαιότητα βελτίωσης της γνώσης του ομαλού λειχήνα στόματος μεταξύ των οδοντιάτρων και των δερματολόγων μέσω της συνεχούς εκπαίδευσης (7).
Ο ομαλός λειχήνας στόματος τείνει να επηρεάζει τις γυναίκες πιο συχνά από τους άνδρες, με μια τυπικά πιο χρόνια πορεία και μεγαλύτερη πιθανότητα σημαντικής νοσηρότητας (2).
Μία δημοσίευση του 2011 ανέφερε ότι στις γυναίκες εμφανίζεται 40% πιο συχνά (8), αν και μία πρόσφατη μετα-ανάλυση του 2021 ανέφερε ότι αυτό το ποσοστό είναι μεγαλύτερο, εμφανίζεται 63% πιο συχνά στις γυναίκες (4), ενώ το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins αναφέρει ότι οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να νοσήσουν με ομαλό λειχήνα στόματος (9).
καρκίνος:
Ο ομαλός λειχήνας στόματος εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο κακοήθους μετασχηματισμού και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον ταξινόμησε το 2005 στις δυνητικά κακοήθεις διαταραχές (10). Ο κακοήθης μετασχηματισμός κυμαίνεται μεταξύ 0% και 12,5% (4).
Η Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας αναφέρει ότι είναι σημαντικό για τους ασθενείς με αυτήν την πάθηση να συμβουλεύονται τον ιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης τους σχετικά με την πιθανή έναρξη φροντίδας με ωτορινολαρυγγολόγο (11), ενώ το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins συστήνει την επίσκεψη στον οδοντίατρο σας για στοματική εξέταση τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο (9).
Περισσότερες πληροφορίες για τον ομαλό λειχήνα στόματος και τον καρκίνο φαίνονται εδώ.
σε ποια άλλα σημεία εκδηλώνεται ο ομαλός λειχήνας:
Σύμφωνα με το νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital, ο ομαλός λειχήνας περιστασιακά (σε 10% έως 20% των ασθενών) ίσως εκδηλωθεί στο δέρμα και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων (12), ενώ σύμφωνα με την εθνική υπηρεσία πληροφοριών υγείας της Σκωτίας, το στόμα επηρεάζεται περίπου στο 50% όλων των περιπτώσεων ομαλού λειχήνα (13). Οι ασθενείς με ομαλό λειχήνα δέρματος εκτιμάται ότι εμφανίζουν βλάβες στο στόμα σε έως και 60% των περιπτώσεων (6).
Περίπου το 15% των ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος αναπτύσσουν δερματικές βλάβες και περίπου το 20% των ασθενών με ομαλό λειχήνα στόματος έχουν ταυτόχρονες βλάβες των γεννητικών οργάνων (6).
Όσον αφορά τα παιδιά, σύμφωνα με την Βρετανική Ένωση Δερματολόγων, τα παιδιά σπάνια επηρεάζονται από τον ομαλό λειχήνα στόματος (14).
συμπτώματα (15):
Εμφάνιση, οι βλάβες ίσως εμφανιστούν ως:
- Δαντελωτές, λευκές κηλίδες ιστών
- Κόκκινα, πρησμένα "μπαλώματα" ιστών
- Ανοιχτές πληγές
Τοποθεσία, οι βλάβες ίσως εμφανιστούν:
- Στα εσωτερικά μάγουλα (το πιο κοινό σημείο)
- Ούλα
- Γλώσσα
- Εσωτερικοί ιστοί των χειλιών
- Ουρανίσκος
Πόνος ή δυσφορία.
Οι λευκές, δαντελωτές κηλίδες ιστών ίσως να μην προκαλούν ενόχληση όταν εμφανίζονται στο εσωτερικό των μάγουλων. Ωστόσο, τα συμπτώματα που συνοδεύουν τα κόκκινα, πρησμένα "μπαλώματα" ιστών και οι ανοιχτές πληγές ίσως περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα καύσου ή πόνος
- Ευαισθησία σε ζεστά, όξινα ή πικάντικα τρόφιμα
- Αιμορραγία και ερεθισμός με το βούρτσισμα των δοντιών
- Φλεγμονή των ούλων (ουλίτιδα)
- Επώδυνα, παχύρρευστα "μπαλώματα" στη γλώσσα
- Δυσφορία κατά την ομιλία, την μάσηση ή την κατάποση (15)
Ομαλός λειχήνας έναντι λευκοπλακίας: Ποια είναι η διαφορά ; (16)
Η λευκοπλακία και ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι και οι δύο διαταραχές που επηρεάζουν τον βλεννογόνο μέσα στο στόμα σας. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν λευκό αποχρωματισμό στα εσωτερικά μάγουλα, στα ούλα και μερικές φορές στη γλώσσα σας. Αλλά αυτές οι δύο διαταραχές είναι πολύ διαφορετικές:
- Ομαλός λειχήνας στόματος: ύπαρξη λευκών, δαντελωτών βλαβών που μοιάζουν με νήματα ή έντονο κόκκινο ιστό των ούλων. Η αιτία δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά ίσως υπάρχει σύνδεση με αυτοάνοσα νοσήματα.
- Λευκοπλακία: έχει ως αποτέλεσμα παχιά, λευκά "μπαλώματα". Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πληγές στο στόμα και λευκή γλώσσα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι αποτέλεσμα καπνίσματος, μάσησης καπνού ή μεγάλης χρήσης αλκοόλ (16).
διάγνωση:
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Στοματικής Ιατρικής, η διάγνωση πρέπει να ληφθεί από εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας. Συνήθως, συνιστάται η βιοψία για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να αποκλειστεί το ενδεχόμενο για άλλες ασθένειες (17).
Η Αμερικανική Ακαδημία Ωτορινολαρυγγολογίας συστήνει (11), μεταξύ άλλων, να θέσετε στον ιατρό σας τις εξής ερωτήσεις :
- Πρόκειται για ομαλό λειχήνα στόματος, ή θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο;
- Αυτή η βλάβη φαίνεται καρκινική ή προκαρκινική ; Χρειάζομαι βιοψία ;
αίτια:
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Παθολογίας, παρά το γεγονός ότι είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες του στοματικού βλεννογόνου και έχει αναγνωριστεί ήδη από το 1866, ο ομαλός λειχήνας στόματος εξακολουθεί να είναι μια ασθένεια χωρίς σαφή αιτιολογία ή παθογένεση (18).
Η τρέχουσα βιβλιογραφία υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια μη-φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος (19), αν και στην σχετική ανάρτηση από την Αμερικάνικη Ακαδημία Στοματικής Ιατρικής αναφέρεται ότι είναι πρόωρο να ταξινομηθεί ως αυτοάνοση διαταραχή (17).
Επιπλέον, βαρέα μέταλλα όπως ο μόλυβδος, ο κασσίτερος, το αρσενικό και το βισμούθιο μπορούν να δημιουργήσουν φλεγμονώδεις και αλλεργικές αντιδράσεις που μπορεί να προδιαθέσουν στο σχηματισμό του ομαλού λειχήνα (19).
μεταδίδεται ;
Είναι ο ομαλός λειχήνας στόματος μεταδοτικός ;
Όχι, δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Δεν θα "κολλήσετε" κάποιον συνάνθρωπο σας, ούτε εσείς το κολλήσατε από κάποιον άλλον άνθρωπο (12, 16, 17).
κληρονομείται ;
Ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι κληρονομικός ;
Όπως αναφέρει το Βασιλικό Κολλέγιο Χειρουργών της Αγγλίας, δεν κληρονομείται, δεν μεταβιβάζεται δηλαδή από τους γονείς στα παιδιά (20), ενώ η Βρετανική Ένωση Δερματολόγων συμπληρώνει ότι αν και ίσως υπάρχει μία γενετική βάση, είναι ασυνήθιστο για περισσότερα από ένα μέλη μιας οικογένειας να προσβάλλονται από ομαλό λειχήνα στόματος (14).
περιοδοντίτιδα:
Υπάρχει συχνά μια στενή σχέση μεταξύ του ομαλού λειχήνα στόματος και της περιοδοντικής νόσου (22).
Μία μελέτη σε 25 ασθενείς διαπίστωσε ότι ο ομαλός λειχήνας στόματος θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάπτυξη της περιοδοντικής νόσου (23), ενώ μία μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε το 2022 ανέφερε ότι, παρόλο που απαιτούνται περαιτέρω μελέτες, τα ευρήματα από 6 δημοσιεύσεις υποδηλώνουν σημαντική σχέση μεταξύ της σοβαρότητας της περιοδοντικής νόσου και της παρουσίας ομαλού λειχήνα στόματος (24).
Συνεπώς, αυτά τα δεδομένα αποτελούν έναν ακόμα λόγο για να μην αμεληθεί η αντιμετώπιση του ομαλού λειχήνα στόματος.
Φωτογραφίες:
Ακολουθούν ορισμένες φωτογραφίες από τις σχετικές αναρτήσεις της Αμερικανικής Ακαδημίας Στοματικής Ιατρικής και του Εθνικού Συστήματος Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (17, 21).
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 1η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 2η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 3η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 4η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 5η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
ΟΜΑΛΟΣ ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ: 6η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
|
2. ΛΕΙΧΗΝΑΣ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε σύγκριση με τον ομαλό λειχήνα δέρματος, ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι πιο ανθεκτικός στη θεραπεία (5). Η αντιμετώπιση του λειχήνα μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και αναγνώριση αυτής της πάθησης προάγει τις προόδους στην θεραπεία και στην κατανόηση μας για αυτήν την ασθένεια. Θεραπευτικά οφέλη μπορούν να επιτευχθούν με διάφορα τοπικά και συστημικά φάρμακα (2).
Ωστόσο, η θεραπεία με τα φάρμακα συχνά απαιτείται να είναι μακροχρόνια, το οποίο με την σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες, οι οποίες, ενίοτε, είναι αρκετά σοβαρές. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση νέων τρόπων θεραπείας με λιγότερες ή καθόλου παρενέργειες αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια.
70+ ΜΕΛΕΤΕΣ
Τα τελευταία χρόνια μία ολοένα αυξανόμενη βιβλιογραφία (περισσότερες από 70 μελέτες) δείχνει ότι ένας ή περισσότεροι αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, και αυτό συμβαίνει συχνά και σε ένα σημαντικό αριθμό ασθενών με λειχήνα. Τα είδη λειχήνα για τα οποία έχουν δημοσιευτεί μελέτες (κυρίως ενήλικες αλλά και παιδιά) είναι τα εξής: ομαλός λειχήνας δέρματος, ομαλός λειχήνας στόματος, θυλακικός λειχήνας (τριχωτό κεφαλής), σκληροατροφικός λειχήνας δέρματος και σκληροατροφικός λειχήνας αιδοίου. Για τα υπόλοιπα είδη λειχήνα δεν έχουν δημοσιευτεί, μέχρι σήμερα, σχετικές μελέτες.
Επιπρόσθετα, ορισμένες από αυτές τις 70+ μελέτες έχουν δείξει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση από τα φυσιολογικά όρια, τόσο σοβαρότερη είναι η νόσος π.χ. αυξάνονται τα συμπτώματα, η ένταση του πόνου και το μέγεθος των βλαβών.
ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ
Συνεπώς, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε αντιμετώπισης του λειχήνα, χρειάζεται να προηγείται μία αιμοληψία ώστε να εξεταστούν τα επίπεδα τους, και:
- εάν βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, τότε να διορθώνονται με μερικές απλές διατροφικές επιλογές, ή
- εάν δεν βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, τότε να εξετάζονται οι υπόλοιπες δυνατότητες για την αντιμετώπιση του λειχήνα.
ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ
Βέβαια, σε αυτό το σημείο υπάρχει ένας εύλογος αντίλογος, ο οποίος είναι ο εξής:
Το ότι κάποιοι αιματολογικοί δείκτες βρίσκονται εκτός φυσιολογικών ορίων, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν αιτιώδη σχέση με την έναρξη ή την επιδείνωση του λειχήνα. Το ερώτημα που χρειάζεται να απαντηθεί είναι εάν "η επαναφορά τους στα φυσιολογικά επίπεδα θα οδηγήσει σε μερική ή ακόμα και πλήρη αναστροφή του λειχήνα ;"
11 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ
Αυτό το ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν 11 κλινικές δοκιμές (1.004 άτομα), και η απάντηση ήταν καταφατική:
όταν υπάρξει επαναφορά στα φυσιολογικά επίπεδα, τότε υπάρχει σημαντική αναστροφή της πάθησης. Μάλιστα, σε ορισμένους ασθενείς υπήρξε ακόμα και 100% αναστροφή.
Η αναστροφή αφορά:
- τόσο τα υποκειμενικά συμπτώματα (πονος, αίσθημα καύσου),
- όσο και τα αντικειμενικά συμπτώματα (σοβαρότητα αλλά και έκταση βλάβης).
Για παράδειγμα, τα ευρήματα μίας μελέτης με διάρκεια μόλις 4 εβδομάδες έδειξε ότι ο πόνος βελτιώθηκε κατά 70% και οι βλάβες βελτιώθηκαν κατά 56%.
Μία άλλη μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους, έδειξε ότι πλήρης αναστροφή στα αντικειμενικά συμπτώματα είχε το 17,4% των ασθενών και πλήρης αναστροφή στα υποκειμενικά συμπτώματα είχε το 30% των ασθενών.
Παραφράζοντας το συμπέρασμα μίας κλινικής δοκιμής: "είναι αναγκαίο να ενημερώνουμε τους ασθενείς να δίνουν προσοχή σε συγκεκριμένους αιματολογικούς δείκτες για να αποφεύγουν τέτοιες σοβαρές ασθένειες".
10 ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Συνολικά, ελέγχθηκαν 10 διαφορετικοί αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, και τα ευρήματα έδειξαν ότι για τους 5 εξ'αυτών, η βελτίωση του λειχήνα ήταν μερική ή ακόμα και πλήρης. Πιο συγκεκριμένα:
- για τους 3 εξ'αυτών: τα ευρήματα από 4 κλινικές δοκιμές και αρκετές αναφορές περίπτωσης έδειξαν ότι "υπήρξε μερική αναστροφή", ενώ
- για τους 2 εξ'αυτών: τα ευρήματα από 7 κλινικές δοκιμές και 3 αναφορές περίπτωσης έδειξαν ότι επίσης "υπήρξε μερική αναστροφή, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε ακόμα και ολική αποκατάσταση".
Όλες οι δημοσιεύσεις (κλινικές δοκιμές και αναφορές περίπτωσης) είναι διαθέσιμες για όσους ανθρώπους επιθυμούν να διαβάσουν απευθείας τα δεδομένα.
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΥΠΗΡΞΑΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ;
Η διάρκεια αυτών των 11 κλινικών δοκιμών κυμαινόταν από 4 έως 15 εβδομάδες, με τις περισσότερες να έχουν διάρκεια 6 εβδομάδες.
"ΘΑ ΓΙΝΩ ΚΑΛΑ ; "
Αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν μερική αναστροφή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είχαν ακόμα και πλήρη αναστροφή, παρόλο που διόρθωσαν μόνο 1 αιματολογικό δείκτη που συνδέεται άμεσα με την διατροφή.
Από την στιγμή που εμείς θα κάνουμε πολύπλευρη προσέγγιση (σε 2 ή περισσότερους δείκτες), δεν βλέπω γιατί να μην έχουμε τα ίδια αποτελέσματα, αν όχι καλύτερα.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το ενθαρρυντικό είναι ότι οι προαναφερόμενες 11 κλινικές δοκιμές διερευνούσαν μόνο έναν αιματολογικό δείκτη κάθε φορά, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει το εξής ενδεχόμενο:
οι ασθενείς που δεν βίωσαν πλήρη αναστροφή, αλλά μόνο μερική, να διενεργήσουν μία συνολική αιμοληψία και για τους υπόλοιπους αιματολογικούς δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, και εάν διαπιστωθεί ότι κάποιος ή κάποιοι βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, να ελέγξουμε εάν η επαναφορά στα φυσιολογικά όρια θα οδηγήσει σε 100% αναστροφή.
"ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ; ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΗ ; "
Εξαρτάται με τι θα την συγκρίνουμε.
Υπάρχουν δεκάδες διαθέσιμες επιλογές. Σε σύγκριση με κάποιες είναι ακριβότερη και σε σύγκριση με κάποιες είναι φθηνότερη.
Ωστόσο, το σημαντικό ερώτημα δεν είναι η τιμή, αλλά η αποτελεσματικότητα:
1. ποιες είναι δοκιμασμένες ;
2. υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί ;
Οι ισχυρισμοί είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από τις αντίστοιχες αποδείξεις, αλλιώς είναι λόγια του αέρα.
Δεν γνωρίζω για τις άλλες διαθέσιμες επιλογές, αλλά οι δικές μου προτάσεις :
- βασίζονται σε 11 κλινικές δοκιμές με 1.004 ασθενείς, το οποίο σημαίνει ότι είναι δοκιμασμένες, και
- τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν σημαντική βελτίωση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η ίαση ήταν ακόμα και πλήρης, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί (όλες οι μελέτες που επικαλούμαι είναι διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή).
Το μόνο που χρειάζεται είναι μία αιμοληψία ώστε να δούμε σε ποιους αιματολογικούς δείκτες χρειάζεται να εστιάσουμε.
Επίσης, η χρέωση είναι μία φορά. Μόνο στην αρχή. Για όσες εβδομάδες διαρκέσει η επικοινωνία μας (οι κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες), δεν θα υπάρξει απολύτως καμμία περαιτέρω χρέωση.
Για να δείτε την χρέωση, με την έκπτωση 32%, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
Σε σύγκριση με τον ομαλό λειχήνα δέρματος, ο ομαλός λειχήνας στόματος είναι πιο ανθεκτικός στη θεραπεία (5). Η αντιμετώπιση του λειχήνα μπορεί να είναι δύσκολη, αλλά η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση και αναγνώριση αυτής της πάθησης προάγει τις προόδους στην θεραπεία και στην κατανόηση μας για αυτήν την ασθένεια. Θεραπευτικά οφέλη μπορούν να επιτευχθούν με διάφορα τοπικά και συστημικά φάρμακα (2).
Ωστόσο, η θεραπεία με τα φάρμακα συχνά απαιτείται να είναι μακροχρόνια, το οποίο με την σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες, οι οποίες, ενίοτε, είναι αρκετά σοβαρές. Ως εκ τούτου, η αναζήτηση νέων τρόπων θεραπείας με λιγότερες ή καθόλου παρενέργειες αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της επιστημονικής έρευνας τα τελευταία χρόνια.
70+ ΜΕΛΕΤΕΣ
Τα τελευταία χρόνια μία ολοένα αυξανόμενη βιβλιογραφία (περισσότερες από 70 μελέτες) δείχνει ότι ένας ή περισσότεροι αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, και αυτό συμβαίνει συχνά και σε ένα σημαντικό αριθμό ασθενών με λειχήνα. Τα είδη λειχήνα για τα οποία έχουν δημοσιευτεί μελέτες (κυρίως ενήλικες αλλά και παιδιά) είναι τα εξής: ομαλός λειχήνας δέρματος, ομαλός λειχήνας στόματος, θυλακικός λειχήνας (τριχωτό κεφαλής), σκληροατροφικός λειχήνας δέρματος και σκληροατροφικός λειχήνας αιδοίου. Για τα υπόλοιπα είδη λειχήνα δεν έχουν δημοσιευτεί, μέχρι σήμερα, σχετικές μελέτες.
Επιπρόσθετα, ορισμένες από αυτές τις 70+ μελέτες έχουν δείξει ότι όσο μεγαλύτερη είναι η απόκλιση από τα φυσιολογικά όρια, τόσο σοβαρότερη είναι η νόσος π.χ. αυξάνονται τα συμπτώματα, η ένταση του πόνου και το μέγεθος των βλαβών.
ΑΙΜΟΛΗΨΙΑ
Συνεπώς, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε αντιμετώπισης του λειχήνα, χρειάζεται να προηγείται μία αιμοληψία ώστε να εξεταστούν τα επίπεδα τους, και:
- εάν βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, τότε να διορθώνονται με μερικές απλές διατροφικές επιλογές, ή
- εάν δεν βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, τότε να εξετάζονται οι υπόλοιπες δυνατότητες για την αντιμετώπιση του λειχήνα.
ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ
Βέβαια, σε αυτό το σημείο υπάρχει ένας εύλογος αντίλογος, ο οποίος είναι ο εξής:
Το ότι κάποιοι αιματολογικοί δείκτες βρίσκονται εκτός φυσιολογικών ορίων, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν αιτιώδη σχέση με την έναρξη ή την επιδείνωση του λειχήνα. Το ερώτημα που χρειάζεται να απαντηθεί είναι εάν "η επαναφορά τους στα φυσιολογικά επίπεδα θα οδηγήσει σε μερική ή ακόμα και πλήρη αναστροφή του λειχήνα ;"
11 ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ
Αυτό το ερώτημα κλήθηκαν να απαντήσουν 11 κλινικές δοκιμές (1.004 άτομα), και η απάντηση ήταν καταφατική:
όταν υπάρξει επαναφορά στα φυσιολογικά επίπεδα, τότε υπάρχει σημαντική αναστροφή της πάθησης. Μάλιστα, σε ορισμένους ασθενείς υπήρξε ακόμα και 100% αναστροφή.
Η αναστροφή αφορά:
- τόσο τα υποκειμενικά συμπτώματα (πονος, αίσθημα καύσου),
- όσο και τα αντικειμενικά συμπτώματα (σοβαρότητα αλλά και έκταση βλάβης).
Για παράδειγμα, τα ευρήματα μίας μελέτης με διάρκεια μόλις 4 εβδομάδες έδειξε ότι ο πόνος βελτιώθηκε κατά 70% και οι βλάβες βελτιώθηκαν κατά 56%.
Μία άλλη μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους, έδειξε ότι πλήρης αναστροφή στα αντικειμενικά συμπτώματα είχε το 17,4% των ασθενών και πλήρης αναστροφή στα υποκειμενικά συμπτώματα είχε το 30% των ασθενών.
Παραφράζοντας το συμπέρασμα μίας κλινικής δοκιμής: "είναι αναγκαίο να ενημερώνουμε τους ασθενείς να δίνουν προσοχή σε συγκεκριμένους αιματολογικούς δείκτες για να αποφεύγουν τέτοιες σοβαρές ασθένειες".
10 ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Συνολικά, ελέγχθηκαν 10 διαφορετικοί αιματολογικοί δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, και τα ευρήματα έδειξαν ότι για τους 5 εξ'αυτών, η βελτίωση του λειχήνα ήταν μερική ή ακόμα και πλήρης. Πιο συγκεκριμένα:
- για τους 3 εξ'αυτών: τα ευρήματα από 4 κλινικές δοκιμές και αρκετές αναφορές περίπτωσης έδειξαν ότι "υπήρξε μερική αναστροφή", ενώ
- για τους 2 εξ'αυτών: τα ευρήματα από 7 κλινικές δοκιμές και 3 αναφορές περίπτωσης έδειξαν ότι επίσης "υπήρξε μερική αναστροφή, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε ακόμα και ολική αποκατάσταση".
Όλες οι δημοσιεύσεις (κλινικές δοκιμές και αναφορές περίπτωσης) είναι διαθέσιμες για όσους ανθρώπους επιθυμούν να διαβάσουν απευθείας τα δεδομένα.
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΟΣΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΥΠΗΡΞΑΝ ΑΥΤΑ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ;
Η διάρκεια αυτών των 11 κλινικών δοκιμών κυμαινόταν από 4 έως 15 εβδομάδες, με τις περισσότερες να έχουν διάρκεια 6 εβδομάδες.
"ΘΑ ΓΙΝΩ ΚΑΛΑ ; "
Αυτές οι 11 κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν μερική αναστροφή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είχαν ακόμα και πλήρη αναστροφή, παρόλο που διόρθωσαν μόνο 1 αιματολογικό δείκτη που συνδέεται άμεσα με την διατροφή.
Από την στιγμή που εμείς θα κάνουμε πολύπλευρη προσέγγιση (σε 2 ή περισσότερους δείκτες), δεν βλέπω γιατί να μην έχουμε τα ίδια αποτελέσματα, αν όχι καλύτερα.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Το ενθαρρυντικό είναι ότι οι προαναφερόμενες 11 κλινικές δοκιμές διερευνούσαν μόνο έναν αιματολογικό δείκτη κάθε φορά, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει το εξής ενδεχόμενο:
οι ασθενείς που δεν βίωσαν πλήρη αναστροφή, αλλά μόνο μερική, να διενεργήσουν μία συνολική αιμοληψία και για τους υπόλοιπους αιματολογικούς δείκτες που συνδέονται άμεσα με την διατροφή, και εάν διαπιστωθεί ότι κάποιος ή κάποιοι βρίσκονται εκτός των φυσιολογικών ορίων, να ελέγξουμε εάν η επαναφορά στα φυσιολογικά όρια θα οδηγήσει σε 100% αναστροφή.
"ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ; ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΙΒΗ ; "
Εξαρτάται με τι θα την συγκρίνουμε.
Υπάρχουν δεκάδες διαθέσιμες επιλογές. Σε σύγκριση με κάποιες είναι ακριβότερη και σε σύγκριση με κάποιες είναι φθηνότερη.
Ωστόσο, το σημαντικό ερώτημα δεν είναι η τιμή, αλλά η αποτελεσματικότητα:
1. ποιες είναι δοκιμασμένες ;
2. υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί ;
Οι ισχυρισμοί είναι απαραίτητο να συνοδεύονται από τις αντίστοιχες αποδείξεις, αλλιώς είναι λόγια του αέρα.
Δεν γνωρίζω για τις άλλες διαθέσιμες επιλογές, αλλά οι δικές μου προτάσεις :
- βασίζονται σε 11 κλινικές δοκιμές με 1.004 ασθενείς, το οποίο σημαίνει ότι είναι δοκιμασμένες, και
- τα ευρήματα έδειξαν ότι οι ασθενείς είχαν σημαντική βελτίωση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η ίαση ήταν ακόμα και πλήρης, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που, αποδεδειγμένα, έχουν ευεργετηθεί (όλες οι μελέτες που επικαλούμαι είναι διαθέσιμες ανά πάσα στιγμή).
Το μόνο που χρειάζεται είναι μία αιμοληψία ώστε να δούμε σε ποιους αιματολογικούς δείκτες χρειάζεται να εστιάσουμε.
Επίσης, η χρέωση είναι μία φορά. Μόνο στην αρχή. Για όσες εβδομάδες διαρκέσει η επικοινωνία μας (οι κλινικές δοκιμές είχαν διάρκεια από 4 έως 15 εβδομάδες), δεν θα υπάρξει απολύτως καμμία περαιτέρω χρέωση.
Για να δείτε την χρέωση, με την έκπτωση 32%, κάντε κλικ εδώ ή στο παρακάτω κουμπί.
