1/2/2023
ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Ο θηλασμός προσφέρει οφέλη υγείας τόσο στις μητέρες όσο και στα βρέφη
ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
|
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Τα οφέλη του θηλασμού για βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας και ανάπτυξης στις μητέρες και στα βρέφη τους έχουν αναγνωριστεί ευρέως (1). Επίσης, το ιστορικό θηλασμού σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο πολλών ασθενειών σε βρέφη και μητέρες (2).
για τα βρέφη:
Οι βέλτιστες πρακτικές σίτισης για βρέφη και μικρά παιδιά συγκαταλέγονται στις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την βελτίωση της υγείας του παιδιού. Η ελλιπής σίτιση σχετίζεται με τουλάχιστον το 35% των παιδικών θανάτων. Επίσης, αποτελεί σημαντικό παράγοντα αναπηρίας διότι εμποδίζει τα παιδιά που επιβιώνουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις αναπτυξιακές τους δυνατότητες. Υπολογίζεται ότι ο λάθος θηλασμός, ειδικά ο μη-αποκλειστικός θηλασμός τους πρώτους 6 μήνες της ζωής, έχει ως αποτέλεσμα 1,4 εκατομμύρια θανάτους και 10% της επιβάρυνσης της νόσου σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών (3).
Επίσης, μία άλλη μελέτη έδειξε ότι ο θηλασμός συσχετίστηκε με υψηλότερο δείκτη ευφυΐας (Intelligence Quotient - IQ) και ίσως υπάρχει αιτιώδης σχέση (4).
για τις μητέρες:
Μία μελέτη σε 504 γυναίκες που είχαν διαγνωστεί και υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θηλασμός για πάνω από 6 μήνες όχι μόνο παρέχει στα παιδιά πολλά οφέλη για την υγεία, αλλά προστατεύει επίσης τις μητέρες από τον καρκίνο του μαστού όταν οι μητέρες είναι μη-καπνίστριες (5).
Μία άλλη μελέτη σε 407 γυναίκες αξιολόγησε εάν ο τρόπος σίτισης του βρέφους επηρεάζει την αρτηριακή πίεση της μητέρας έναν μήνα μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες ταξινομήθηκαν σε 3 ομάδες: 28% στην ομάδα που θηλάζει, 57% στην ομάδα του μικτού θηλασμού και 15% στην ομάδα που χρησιμοποιεί φόρμουλα.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο θηλασμός είχε ως αποτέλεσμα χαμηλότερη συστολική αρτηριακή πίεση στις μητέρες έναν μήνα μετά τον τοκετό σε σύγκριση με εκείνες που χρησιμοποιούσαν τους άλλους τρόπους σίτισης, υποδεικνύοντας με αυτόν τον την επίδραση του θηλασμού στην αρτηριακή πίεση της μητέρας (1).
Κλείνοντας, μία ανασκόπηση αξιολόγησε 32 μελέτες για την υγεία των βρεφών, 43 μελέτες για την υγεία της μητέρας, και 28 ανασκοπήσεις ή μετα-αναλύσεις που κάλυψαν περίπου 400 μελέτες (2).
- ο θηλασμός συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου οξείας μέσης ωτίτιδας, μη-ειδικής γαστρεντερίτιδας, σοβαρών λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, ατοπικής δερματίτιδας, άσθματος (μικρά παιδιά), παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 1 και 2, παιδικής λευχαιμίας και αιφνίδιου βρεφικού θανάτου σύνδρομο.
- για την μητέρα, το ιστορικό γαλουχίας συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Η πρόωρη διακοπή του θηλασμού ή η απουσία θηλασμού συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης της μητέρας (2).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά αποκλειστικό θηλασμό τους πρώτους έξι μήνες, ενώ επισημαίνει ότι ο θηλασμός για 2 χρόνια ή περισσότερο βοηθά ένα παιδί να αναπτυχθεί και να γίνει δυνατό και υγιές (3).
2. ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΘΗΛΑΣΜΟΥ
Μία ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2015 έθεσε ως στόχο να αξιολογήσει την επίδραση που έχει ο θηλασμός στην υγεία της μητέρας, μεταξύ άλλων, στην οστεοπόρωση. Εντοπίστηκαν 6 μελέτες και διενεργήθηκε μετα-ανάλυση.
Συνολικά, δεν υπήρχαν σαφείς ενδείξεις για την επίδραση του θηλασμού στην οστεοπόρωση.
Ο μεταβολισμός του ασβεστίου και ο μεταβολισμός των οστών μεταβάλλονται σημαντικά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Δεν υπήρχαν ενδείξεις για κίνδυνο οστεοπόρωσης και έχει προταθεί ότι κατά την διάρκεια της γαλουχίας, τα οιστρογόνα επιβάλλουν ελάχιστη ανασταλτική επίδραση στον σχηματισμό περιοστικού οστού και επιτρέπουν την επέκταση του περιόστεου που αυξάνει το μέγεθος των οστών μετά τον απογαλακτισμό (6).
3. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το Ίδρυμα για την Υγεία των Οστών και την Οστεοπόρωση :
"Η οστεοπόρωση δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τα οστά μας, ανεξάρτητα από την ηλικία μας.
Ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσουμε την υγεία των οστών μας.
Οι συνήθειες που υιοθετούμε, ξεκινώντας από τώρα, μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των οστών μας για το υπόλοιπο της ζωής μας. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση".
Δείτε την ενότητα για πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
Τα οφέλη του θηλασμού για βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας και ανάπτυξης στις μητέρες και στα βρέφη τους έχουν αναγνωριστεί ευρέως (1). Επίσης, το ιστορικό θηλασμού σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο πολλών ασθενειών σε βρέφη και μητέρες (2).
για τα βρέφη:
Οι βέλτιστες πρακτικές σίτισης για βρέφη και μικρά παιδιά συγκαταλέγονται στις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την βελτίωση της υγείας του παιδιού. Η ελλιπής σίτιση σχετίζεται με τουλάχιστον το 35% των παιδικών θανάτων. Επίσης, αποτελεί σημαντικό παράγοντα αναπηρίας διότι εμποδίζει τα παιδιά που επιβιώνουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις αναπτυξιακές τους δυνατότητες. Υπολογίζεται ότι ο λάθος θηλασμός, ειδικά ο μη-αποκλειστικός θηλασμός τους πρώτους 6 μήνες της ζωής, έχει ως αποτέλεσμα 1,4 εκατομμύρια θανάτους και 10% της επιβάρυνσης της νόσου σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών (3).
Επίσης, μία άλλη μελέτη έδειξε ότι ο θηλασμός συσχετίστηκε με υψηλότερο δείκτη ευφυΐας (Intelligence Quotient - IQ) και ίσως υπάρχει αιτιώδης σχέση (4).
για τις μητέρες:
Μία μελέτη σε 504 γυναίκες που είχαν διαγνωστεί και υποβληθεί σε θεραπεία για καρκίνο του μαστού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο θηλασμός για πάνω από 6 μήνες όχι μόνο παρέχει στα παιδιά πολλά οφέλη για την υγεία, αλλά προστατεύει επίσης τις μητέρες από τον καρκίνο του μαστού όταν οι μητέρες είναι μη-καπνίστριες (5).
Μία άλλη μελέτη σε 407 γυναίκες αξιολόγησε εάν ο τρόπος σίτισης του βρέφους επηρεάζει την αρτηριακή πίεση της μητέρας έναν μήνα μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες ταξινομήθηκαν σε 3 ομάδες: 28% στην ομάδα που θηλάζει, 57% στην ομάδα του μικτού θηλασμού και 15% στην ομάδα που χρησιμοποιεί φόρμουλα.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι ο θηλασμός είχε ως αποτέλεσμα χαμηλότερη συστολική αρτηριακή πίεση στις μητέρες έναν μήνα μετά τον τοκετό σε σύγκριση με εκείνες που χρησιμοποιούσαν τους άλλους τρόπους σίτισης, υποδεικνύοντας με αυτόν τον την επίδραση του θηλασμού στην αρτηριακή πίεση της μητέρας (1).
Κλείνοντας, μία ανασκόπηση αξιολόγησε 32 μελέτες για την υγεία των βρεφών, 43 μελέτες για την υγεία της μητέρας, και 28 ανασκοπήσεις ή μετα-αναλύσεις που κάλυψαν περίπου 400 μελέτες (2).
- ο θηλασμός συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου οξείας μέσης ωτίτιδας, μη-ειδικής γαστρεντερίτιδας, σοβαρών λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, ατοπικής δερματίτιδας, άσθματος (μικρά παιδιά), παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 1 και 2, παιδικής λευχαιμίας και αιφνίδιου βρεφικού θανάτου σύνδρομο.
- για την μητέρα, το ιστορικό γαλουχίας συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών. Η πρόωρη διακοπή του θηλασμού ή η απουσία θηλασμού συσχετίστηκε με αυξημένο κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης της μητέρας (2).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά αποκλειστικό θηλασμό τους πρώτους έξι μήνες, ενώ επισημαίνει ότι ο θηλασμός για 2 χρόνια ή περισσότερο βοηθά ένα παιδί να αναπτυχθεί και να γίνει δυνατό και υγιές (3).
2. ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΘΗΛΑΣΜΟΥ
Μία ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε το 2015 έθεσε ως στόχο να αξιολογήσει την επίδραση που έχει ο θηλασμός στην υγεία της μητέρας, μεταξύ άλλων, στην οστεοπόρωση. Εντοπίστηκαν 6 μελέτες και διενεργήθηκε μετα-ανάλυση.
Συνολικά, δεν υπήρχαν σαφείς ενδείξεις για την επίδραση του θηλασμού στην οστεοπόρωση.
Ο μεταβολισμός του ασβεστίου και ο μεταβολισμός των οστών μεταβάλλονται σημαντικά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας. Δεν υπήρχαν ενδείξεις για κίνδυνο οστεοπόρωσης και έχει προταθεί ότι κατά την διάρκεια της γαλουχίας, τα οιστρογόνα επιβάλλουν ελάχιστη ανασταλτική επίδραση στον σχηματισμό περιοστικού οστού και επιτρέπουν την επέκταση του περιόστεου που αυξάνει το μέγεθος των οστών μετά τον απογαλακτισμό (6).
3. ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και το Ίδρυμα για την Υγεία των Οστών και την Οστεοπόρωση :
"Η οστεοπόρωση δεν αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατέψουμε τα οστά μας, ανεξάρτητα από την ηλικία μας.
Ποτέ δεν είναι αργά για να βελτιώσουμε την υγεία των οστών μας.
Οι συνήθειες που υιοθετούμε, ξεκινώντας από τώρα, μπορούν να επηρεάσουν την υγεία των οστών μας για το υπόλοιπο της ζωής μας. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβουμε δράση".
Δείτε την ενότητα για πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.
